Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τη συμβολή της υγιεινής διατροφής στον βασικό μηχανισμό που ενεργοποιεί και τακτοποιεί τα πάντα μέσα στο σώμα μας ώστε αυτό να λειτουργεί όπως πρέπει.
Μέσα στο σώμα μας υπάρχει ένα ολόκληρο Σύμπαν, ένας μικρόκοσμος, που όσο κι αν δεν μπορούμε να τον δούμε με γυμνό μάτι, από αυτόν εξαρτάται όλη η ζωή μας, η επιβίωση και η λειτουργία μας. Αποτελούμαστε από πολλά όργανα και συστήματα οργάνων που είναι φτιαγμένα γι’ αυτό τον σκοπό. Τίποτε όμως δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει εάν το Σύμπαν αυτό, ο μικρόκοσμος μέσα μας, δεν έκανε σωστά τη δουλειά του. Αν κάτι διαταραχτεί, τότε αυτό θα έχει αντίκτυπο στα όργανα και κατ’ επέκταση στα συστήματα που μας αποτελούν.
Εδώ έρχεται να κάνει τη φαντασμαγορική είσοδό της η υγιεινή διατροφή, που θα δώσει τα απαραίτητα καύσιμα και υλικά ανοικοδόμησης στη μηχανή του σώματός μας και θα τη βάλει σε σωστή λειτουργία. Και όλα αρχίζουν από τον τρόπο που ο μικρόκοσμος θα διαχειριστεί αυτή την εισροή υλικών.
Ας δούμε λοιπόν πώς γίνεται αυτό
Το σώμα μας είναι ρυθμισμένο να διαχειρίζεται τα καύσιμα και τα υλικά του μέσω μιας πρώτης βασικής διεργασίας, που λέγεται μεταβολισμός. Ο μεταβολισμός είναι η παραλαβή των υλικών από τη λήψη της τροφής μας, η αποθήκευσή τους, η μετατροπή τους σε ενέργεια και η διανομή τους στα μέρη του σώματος που τα χρειάζονται. Η ενέργεια που παράγεται μετριέται σε θερμίδες.
Αυτό όλο γίνεται μέσα στις πόλεις και στα εργοστάσια του σώματος, τα κύτταρα. Εκεί όλες οι χωνεμένες τροφές διασπώνται σε μικρότερα υλικά ώστε να μπορέσουν να περάσουν στα κύτταρα, μπαίνοντας σε έναν κύκλο μετατροπής τους σε ενέργεια, που ονομάζεται Κύκλος του Κρεμπς. Από την επεξεργασία του κύκλου αυτού θα παραχθούν οι μπαταρίες ενέργειας, βάσει των οποίων γίνονται όλες οι κινήσεις του σώματός μας, από την ανεπαίσθητη και αυτόματη κίνηση των βλεφάρων μας μέχρι τη μεταφορά ενός μεγάλου βάρους.
Για να προκύψει όμως αυτή η παραγωγή, θα πρέπει να έχουμε φροντίσει ώστε οι τροφές που τρώμε να αποτελούνται από όλα εκείνα τα συστατικά που θα δώσουν την κίνηση στα κύτταρα προς αυτή την κατεύθυνση. Θα πρέπει λοιπόν να φροντίζουμε να καταναλώνουμε όλες τις αναγκαίες ποσότητες σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα, τα οποία θα υποστούν χημική επεξεργασία μέσα στο σώμα μας για να αναγκάσουν τα κύτταρα να κάνουν τη δουλειά τους. Επομένως κάθε γεύμα μας θα πρέπει να αποτελείται από τις σωστές ποσότητες αυτών των στοιχείων.
Και ποιες είναι αυτές;
Υπάρχουν πολλά πρωτόκολλα που αναφέρονται στις απαιτούμενες ποσότητες. Το πιο διαδεδομένο είναι το λεγόμενο «50-30-20», σύμφωνα με το οποίο το 50% των ημερήσιων θερμίδων μας θα προέρχεται από υδατάνθρακες, το 30% από πρωτεΐνες και το 20% από λίπη.
Ποιοτικές και πλήρεις πηγές πρωτεϊνών είναι όλα τα κρεατικά, τα αβγά, το κοτόπουλο, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά, ενώ φυτικές πηγές είναι τα όσπρια και κάποιοι ξηροί καρποί. Υγιεινές πηγές υδατανθράκων είναι τα φρούτα, τα δημητριακά ολικής άλεσης, οι πατάτες, το καστανό ρύζι ή το μπασμάτι, το καλαμπόκι και τα μακαρόνια ολικής άλεσης. Υγιεινές πηγές λιπών είναι το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί, το αβοκάντο, το ιχθυέλαιο, το λινέλαιο και ο λιναρόσπορος.
Επίσης χρειαζόμαστε φρούτα και κυρίως σαλάτες όλων των ειδών των λαχανικών, που θα μας τροφοδοτήσουν με τους «υποκινητές» των βιοχημικών μεταβολών που αναφέραμε και είναι οι βιταμίνες και τα μέταλλα, χωρίς τα οποία δεν μπορεί να υπάρξει κίνηση στον μικρόκοσμο του οργανισμού μας.
Από αυτό λοιπόν το άρθρο κρατούμε ότι μια υγιεινή διατροφή είναι εκείνη η διατροφή που θα μας τροφοδοτήσει μέσα στη μέρα με κάθε υλικό και καύσιμο που χρειαζόμαστε για να λειτουργήσουμε και να χτίσουμε την οικοδομή του οργανισμού μας.
Ιωακείμ Καραμανέας,
Diploma in Health Studies, certification in Human Health, certification in Diet & Nutrition/Healthy Living, certification in Physical Education/Fitness Training Principles & Methods, specialization in work-out & training apps, συγγραφέας 9 βιβλίων διατροφολογίας & προπονητικής