Οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να δημιουργούμε σχέσεις, να ζούμε μέσα σε σύνολα, ομάδες για να μπορούμε να επιβιώνουμε συναισθηματικά. Από τις πιο σημαντικές ίσως σχέσεις που δημιουργούμε στην ενήλικη ζωή μας είναι οι συντροφικές, οι οποίες καλύπτουν ανάγκες τις οποίες καμία άλλη ανθρώπινη επαφή δεν μπορεί να καλύψει. Ίσως και γι’ αυτό πονάνε τόσο πολύ όταν τελειώνουν.
Οι υγιείς σχέσεις
Μια λειτουργική και υγιής συντροφική σχέση φυσιολογικά θα πρέπει να μας προκαλεί συναισθήματα χαράς, ασφάλειας, ευφορίας, αγάπης και μια αίσθηση του ανήκειν. Φυσικά δεν υπάρχουν σχέσεις χωρίς σύννεφα ή και μπόρες ακόμα, όμως αυτό που είναι σημαντικό πέρα των όποιων δυσκολιών, είναι να καταφέρνουν οι δύο σύντροφοι να συνυπάρχουν αρμονικά και να νιώθουν όμορφα στο σύνολο της επικοινωνίας και της μεταξύ τους συνδιαλλαγής.
Τα χαρακτηριστικά των δυσλειτουργικών σχέσεων
Συχνά όμως συναντάμε σχέσεις σχεδόν δυσλειτουργικές, στις οποίες τα αρνητικά συναισθήματα υπερτερούν και όπου τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο συντρόφων μοιάζει να δυσκολεύεται ή και να υποφέρει. Μέσα σε αυτές τις σχέσεις υπάρχουν δυσκολίες στην επικοινωνία, εντάσεις, καβγάδες, απουσία σεξουαλικών επαφών, προσβολές, άγχος και απιστίες, τα οποία με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε έντονη συμπτωματολογία ενός εκ των δύο συντρόφων, όπως είναι η σωματοποίηση ή οι κρίσεις πανικού. Παρόλα αυτά, παρατηρούμε ότι το άτομο που υποφέρει όχι μόνο δεν επιθυμεί την διακοπή αυτής της σχέσης αλλά τη φοβάται κιόλας. Όταν προσέρχονται στο γραφείο μου οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι έχουν ως εμφανές αίτημα να τους βοηθήσω να βρούνε έναν τρόπο με τον οποίο ο/η σύντροφος τους θα αλλάξει, θα αρχίσει να τους φέρεται καλύτερα, θα τους αντιμετωπίζει με περισσότερο σεβασμό και έτσι θα καταφέρουν να δημιουργήσουν τη σχέση που επιτέλους ονειρεύονται. Τα άτομα αυτά συχνά αναπτύσσουν ενοχές για όσα συμβαίνουν, θεωρούν τον εαυτό τους τον κύριο υπαίτιο για τα προβλήματα που δημιουργούνται και αντιθέτως δικαιολογούν τον σύντροφό τους.
Γιατί δυσκολευόμαστε να εγκαταλείψουμε μια δυσλειτουργική σχέση;
Συνήθως πίσω από την αδυναμία μας να εγκαταλείψουμε μια σχέση η οποία δεν λειτουργεί κρύβονται προσωπικές ανασφάλειες, φόβος μοναξιάς, άγχος αποχωρισμού και απώλειας, χαμηλή εικόνα εαυτού.
Όλα τα παραπάνω έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία. Άνθρωποι οι οποίοι βίωσαν εμπειρίες απώλειας και εγκατάλειψης κατά την παιδική ηλικία, είναι πιθανό και ως ενήλικοι να φοβούνται νέες απώλειες σε κάθε συναισθηματικό δεσμό εγγύτητας, τον οποίο δημιουργούν. Από την άλλη η συναισθηματική αποστέρηση, η παραμέληση και η κακοποίηση οδηγούν σε διαστρεβλωμένη εικόνα εαυτού. Τα άτομα, τα οποία έχουν βιώσει τέτοιες εμπειρίες μεγαλώνουν με την ιδέα ότι δεν αξίζουν, έχουν χαμηλή αυτοεικόνα με αποτέλεσμα όχι μόνο να ενοχοποιούνται για οτιδήποτε συμβαίνει στη σχέση τους, αλλά ταυτόχρονα να το θεωρούν φυσιολογικό αφού αυτό το πρότυπο των σχέσεων έχουν ως οικείο. Νιώθουν ότι αν αλλάξουν και ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του συντρόφου τους, με τις οποίες συχνά συμφωνούν βρίσκοντας έτσι ελαττώματα στον εαυτό τους, τότε η σχέση θα είναι υγιής. Ταυτόχρονα δυσκολεύονται να οριοθετηθούν και δεν κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο και οι ίδιοι συμβάλλουν στη μορφή επικοινωνίας που δημιουργείται μέσα στη σχέση.
Σχετικό με τα παραπάνω είναι η δυσκολία τους να υπάρξουν αυτόνομα και αντίστοιχα η εξάρτηση τους σε ένα άλλο άτομο. Τα άτομα αυτά συχνά κάνουν τον σύντροφο τους το επίκεντρο της ζωής τους και εναποθέτουν πάνω του όλες τους τις ελπίδες για ζωντάνια, ευτυχία, ενέργεια. Χωρίς εκείνον νιώθουν “χαμένοι”, πιστεύουν ότι δεν μπορούν να επιβιώσουν και το μέλλον δείχνει δυσοίωνο. Ο φόβος μοναξιάς είναι έντονος και τους οδηγεί στο να επιθυμούν να κρατήσουν τη σχέση ακόμα και αν υποφέρουν στο παρόν. Πιστεύουν πώς μακριά από το σύντροφο τους τα πράγματα θα εξελίσσονται χειρότερα και ότι ακόμα και ο πόνος της σχέσης θα είναι πολύ καλύτερος από τον αποχωρισμό.
Τέλος βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις, οι οποίες καθιστούν τον χωρισμό απαγορευτικό και την εναλλαγή συντρόφων μη ηθική, μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην διατήρηση μιας μη υγιούς σχέσης. Τέτοιες πεποιθήσεις συναντάμε κατά κανόνα σε γυναίκες και αν προσθέσουμε και τον παράγοντα κοινωνικός περίγυρος, του οποίου την κριτική φοβούνται, τότε ο χωρισμός φαντάζει ακατόρθωτος.
Τι χρειάζεται να κάνουμε για να δημιουργήσουμε υγιείς σχέσεις;
Όλα τα παραπάνω όπως είναι φυσικό λειτουργούν σε ασυνείδητο επίπεδο και όπως προανέφερα έχουν τις ρίζες τους σε τραύματα της παιδικής ηλικίας. Συνήθως είναι θέματα τα οποία απαιτούν προσωπική ενδοσκόπηση και δουλειά με τον εαυτό, κατά κανόνα με τη βοήθεια ειδικού, έτσι ώστε να επαναπροσδιοριστούν οι θεμελιώδεις πεποιθήσεις για τη συντροφικότητα, τις σχέσεις και τον εαυτό, να ενισχυθεί η αυτοεικόνα και το άτομο να ενδυναμωθεί συναισθηματικά. Μόνο έτσι θα μπορέσει να δημιουργήσει μια υγιή σχέση, χωρίς να επαναλαμβάνει τα ίδια μοτίβα συμπεριφοράς.
Γράφει,
Ιωάννα Κούρια Ψυχολόγος MSc - Ψυχοθεραπεύτρια – Τραυματοθεραπεύτρια
Πηγή άρθρου: www.psycholozin.gr
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Share this post
