Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για την ισορροπία των τροφίμων σε μια υγιεινή διατροφή –γιατί είναι ανάγκη να υπάρχει ισορροπία– και το πώς δημιουργήθηκε η βάση της. Παρουσιάζεται συνεχώς αυτή η λέξη, η «ισορροπία», όταν πρόκειται για την υγιεινή διατροφή ή, αλλιώς, «ισορροπημένη» διατροφή. Τι σημαίνει όμως ισορροπία στη διατροφή;

Όπως και η ίδια η λέξη φανερώνει, ισορροπία σημαίνει σωστό διαμοιρασμό των θρεπτικών συστατικών, ο οποίος, φυσικά, θα επιτευχθεί αν μοιράσουμε σωστά τα είδη των τροφίμων μας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Γνωρίζουμε πως χρειαζόμαστε κάποιες ποσότητες από όλα τα συστατικά για να λειτουργήσει η βιοχημεία μας και να ενεργήσει ο μεταβολισμός μας προς όφελός μας.

Τι σημαίνει όμως αυτό; Μπορούμε να φάμε όλη την ποσότητα της ημέρας από κάποιο συστατικό σε ένα μόλις γεύμα και τις ποσότητες των υπόλοιπων συστατικών ξεχωριστά στα υπόλοιπα γεύματα επειδή ίσως δεν μας κάνει όρεξη να τα φάμε όλα μαζί;

Όσο και να μας βολεύει κάποιες φορές, το να ικανοποιούμε ολόκληρη την ανάγκη ενός ή δύο συστατικών σε ένα γεύμα δεν δημιουργεί ισορροπία. Και αν δεν υπάρχει ισορροπία, δεν υπάρχει υγεία. Γιατί ο οργανισμός μας κατά τη διάρκεια της ημέρας έχει διαφορετικές ανάγκες είτε κυλά ομαλά η μέρα είτε υπάρχουν γεγονότα που θα επηρεάσουν την ψυχολογία και τις ορμόνες μας είτε ο μεταβολισμός και οι ορμόνες μας έχουν διαφορετική λειτουργία μέσα στην ημέρα. Επίσης, η ολική λήψη ενός συστατικού σε ένα γεύμα επιφέρει υπερφόρτωση στο σώμα μας, το οποίο δεν μπορεί να το χωνέψει, να το διαχειριστεί και να το μοιράσει, με αποτέλεσμα να το αποθηκεύει ως περιττό λίπος.

Έχοντας ως βάση αυτά, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως μια υγιεινή διατροφή ορίζεται και προσδιορίζεται από τα συμβάντα στη ζωή του ανθρώπου μέσα στη μέρα. Έτσι, οι πρώτες πρωινές ώρες απαιτούν ενέργεια και υλικό επιδιόρθωσης από την αποδόμηση του πολύωρου βραδινού ύπνου, χρειαζόμαστε λοιπόν περισσότερους υδατάνθρακες και πρωτεΐνες και λιγότερα λίπη, καθώς και αρκετό νερό, ενώ οι μεσημεριανές ώρες είναι οι ώρες στις οποίες πρέπει να τροφοδοτήσουμε πλήρως το σώμα μας με κάθε συστατικό επειδή θα αρχίσει να λειτουργεί η επεξεργασία τους και οι τελευταίες, οι βραδινές, ώρες είναι αυτές στις οποίες δεν θα χρειαζόμαστε πολλή ενέργεια, καθώς πέφτει ο μεταβολισμός κατά τη διάρκεια του ύπνου. Απλώς, επειδή μεσολαβούν πολλές ώρες μέχρι το επόμενο πρωινό, οι ποσότητες πρέπει να είναι μικρότερες μεν, να περιέχουν όμως όλα τα συστατικά δε.

Ισορροπία θα πρέπει να υπάρχει και στα εκάστοτε πιάτα, όπως έχουμε πει σε προηγούμενο άρθρο. Υπενθυμίζω ότι το πιάτο μας θα πρέπει να χωρίζεται σε τρία μέρη. Το μισό θα αποτελείται από λαχανικά, το ένα τέταρτο από υδατάνθρακες και το άλλο τέταρτο από πρωτεΐνες και λίγα λίπη.

Επίσης, ισορροπία θα πρέπει να υπάρχει και στον αριθμό των ημερήσιων γευμάτων, καθώς ο οργανισμός μας χρειάζεται νέα καύσιμα και υλικά οικοδόμησής του κάθε 3-4 ώρες το πολύ. Οπότε χρειάζεται να μοιράζουμε τα τρόφιμα της ημέρας μας σε 4-5 γεύματα και, αν δεν γίνεται, όχι λιγότερα από τρία. Ειδάλλως προκαλείται ανισορροπία και ο μεταβολισμός μας αλλάζει κατεύθυνση και μας παίρνει ενέργεια διασπώντας το μυϊκό μας σύστημα, ενώ φυλά το λίπος μας για μελλοντική χρήση, αφού δεν ξέρει αν θα τον τροφοδοτήσουμε αργότερα με αυτά που χρειάζεται και έτσι σπεύδει να μας προφυλάξει σε συνθήκες επιβίωσης.

Αναγνωρίζουμε λοιπόν την αξία της διατροφικής ισορροπίας, καθώς βλέπουμε ότι ο οργανισμός μας είναι ένα εξελιγμένο «εργοστάσιο» με αυστηρούς κανόνες λειτουργίας, οι οποίοι σκοπό έχουν να μας διαφυλάξουν στη ζωή.

Ιωακείμ Καραμανέας,
Diploma in Health Studies, certification in Human Health, certification in Diet & Nutrition/Healthy Living, certification in Physical Education/Fitness Training Principles & Methods, specialization in work-out & training apps, συγγραφέας 10 βιβλίων διατροφολογίας και προπονητικής

Share this post