Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για δύο από τους πιο ζωτικούς μηχανισμούς του οργανισμού μας, χάρη στους οποίους κινείται και εξελίσσεται ομαλά καθετί που λειτουργεί ή συμβαίνει στο σώμα μας, από τα όργανα μέχρι και τις ψυχικές δυνάμεις μας μέσα στη μέρα. Οτιδήποτε μας κάνει να αισθανόμαστε καλά ή άσχημα σωματικά, χαρούμενοι ή λυπημένοι ψυχικά, πεινασμένοι ή χορτασμένοι, ενεργητικοί ή άτονοι εξαρτάται από τον συνδυασμό αυτών των μηχανισμών και η λειτουργία τους κατ’ επέκταση εξαρτάται από το πόσο ισορροπημένη και υγιεινή είναι η διατροφή μας.
Οι δύο αυτοί μηχανισμοί είναι ο ύπνος και το ενδοκρινικό μας σύστημα. Και τα δύο άκρως ζωτικά, όσο και η υγιεινή διατροφή. Σε αυτό το άρθρο λοιπόν θα μιλήσουμε μόνο για τη συνεργασία μεταξύ αυτών των δύο μηχανισμών και όχι συνολικά για τη λειτουργία τους.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας παρουσιάζονται στο σώμα μας συνεχείς φθορές και συμβαίνουν μικρές ή μεγάλες «καταστροφές», αναλόγως τι θα μας συμβεί. Ο ύπνος είναι εκείνος ο μηχανισμός με τον οποίο ο οργανισμός θα ανακτήσει τις δυνάμεις του, θα ανοικοδομήσει το σώμα από κάθε ζημιά και φθορά που του έχει συμβεί κατά τη διάρκεια της μέρας, θα κλείσει ή θα ανοίξει τους μηχανισμούς της πείνας, θα επιταχύνει ή θα επιβραδύνει τον μεταβολισμό μας και θα επαναφορτίσει τις μπαταρίες μας για την επόμενη μέρα. Και πώς το κάνει αυτό το δύσκολο έργο;
Οι ορμόνες μας είναι εκείνο το παράδοξο υλικό που με την έκκρισή του και την κατεύθυνσή του με προγραμματισμένο και ακριβή τρόπο αναγκάζεται ο οργανισμός μας να αλλάξει τους μηχανισμούς του και να προσαρμοστεί σε όποια εντολή δοθεί από αυτό. Γιατί ο οργανισμός μας είναι κατασκευασμένος να επιδιορθώνεται και να προστατεύεται από καθετί που διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του, βγάζοντας στο προσκήνιο το βαρύ πυροβολικό, που θα τον επαναφέρει σε ήρεμη και ελεγχόμενη κατάσταση.
Αυτή δε η ικανότητα του σώματος να επανέρχεται σε ηρεμία ονομάζεται ομοιόσταση. Χωρίς την ομοιόσταση το σώμα θα λειτουργούσε μόνιμα και αυξητικά σε υψηλές εντάσεις και δεν θα μπορούσε να επιβιώσει περισσότερο από λίγες ώρες. Παράδειγμα οι χτύποι της καρδιάς, της οποίας τα πολύπλοκα συστήματα την επαναφέρουν σε ήρεμη λειτουργία και της ρίχνουν τους παλμούς όταν ένα γεγονός την αναγκάσει να χτυπά θανάσιμα δυνατά.
Και οι ορμόνες, γενικά, συνδέονται με κάθε ψυχοσωματική κατάσταση μέσα μας. Είναι οι εντολείς όλων των λειτουργιών του σώματός μας.
Ο ρόλος του ύπνου συνίσταται στο ότι εκείνες ακριβώς τις στιγμές που κοιμόμαστε βαθιά θα εκκριθούν οι βασικότερες και ζωτικότερες ορμόνες, όπως οι ορμόνες του μεταβολισμού μας.
Ο μεταβολισμός μας είναι η κατάληξη όσων κάνουμε με την υγιεινή διατροφή. Γιατί δεν είναι τίποτε άλλο σημαντικότερο απ’ ό,τι η παραγωγή ενέργειας, επειδή όλα μέσα μας κινούνται με ενέργεια. Και χωρίς ενέργεια καμία λειτουργία δεν προωθείται. Ούτε και η έκκριση των ορμονών. Εάν δεν κοιμηθούμε καλά και βαθιά, η έκκριση των ορμονών πάσχει και έχουμε ανωμαλίες στη λειτουργία του οργανισμού μας.
Η λειτουργία των ορμονών εξαρτάται λοιπόν τόσο από την ποιοτική και υγιεινή διατροφή, όσο και από τον ποιοτικό ύπνο. Και όλα είναι αλληλένδετα, το ένα εξαρτάται από το άλλο, για να λειτουργήσει τέλεια το όλον του οργανισμού μας. Οι ορμόνες μας εξαρτώνται από τη διατροφή και τον ύπνο, ο ύπνος εξαρτάται από τις ορμόνες και τη διατροφή και η διατροφή μας εξαρτάται από τον ύπνο και τις ορμόνες μας. Κάτι να μη λειτουργήσει καλά, επηρεάζει τα άλλα δύο.
Και μη σας φανεί παράξενο. Με το άγχος εκκρίνονται τέτοιες ορμόνες, που αναγκάζουν το σώμα να κλείσει τη λειτουργία της πείνας και τη ροή του αίματος στα σπλαγχνικά αγγεία, διοχετεύοντας την ενέργειά του στους μύες, ώστε να τους ετοιμάσει για άμυνα ή φυγή από το γεγονός. Η ομοιόσταση έπειτα θα κάνει τη δουλειά της ώστε να επαναφέρει το αίμα σε φυσιολογική ροή μετά το γεγονός και να ανοίξει τον μηχανισμό της πείνας, ο οποίος θα μας αναγκάσει να λάβουμε τροφή και να αναπληρώσουμε τη χαμένη ενέργεια από την κατάσταση του άγχους. Συνεπώς, τρεφόμαστε σωστά και κοιμόμαστε σωστά για να είμαστε πάντοτε υγιείς.
Ιωακείμ Καραμανέας,
Diploma in Health Studies, Certification in Human Health, Certification in Diet & Nutrition/Healthy Living, Certification in Physical Education/Fitness Training Principles & Methods, specialization in Workout & Training Apps, συγγραφέας 10 βιβλίων διατροφολογίας και προπονητικής
Share this post
