Στο προηγούμενο άρθρο μιλήσαμε για τα συστατικά από τα οποία αποτελούνται οι τροφές μας, τις κατηγορίες τους και τη χρησιμότητα της κάθε κατηγορίας. Μιλήσαμε για την πρώτη κατηγορία, τα μακροθρεπτικά συστατικά. Τώρα θα μιλήσουμε για τη δεύτερη, τα μικροθρεπτικά. Αυτά είναι οι βιταμίνες και τα μέταλλα.
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις οι οποίες είναι απαραίτητες σε πολύ μικρές ποσότητες για την ανάπτυξη και την κανονική λειτουργία του οργανισμού. Κάποιες από αυτές τις θαυματουργές ουσίες συντίθενται από τον οργανισμό, αλλά σε ανεπαρκείς ποσότητες. Κάποιες άλλες όμως δεν μπορούν να συντεθούν από τον οργανισμό, γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να λαμβάνονται με την τροφή.
Οι βιταμίνες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των περισσότερων διαδικασιών του μεταβολισμού. Χωρίς την παρουσία τους θα ήταν αδύνατες πολλές βιοχημικές αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού ή κάποιες θα γίνονταν πολύ αργά και ακανόνιστα. Και οι βιοχημικές αντιδράσεις είναι η κατάληξη όλων όσων κάνουμε στο σώμα μας. Σε αυτές αποβλέπουμε γιατί με αυτές παράγεται ενέργεια και κίνηση. Είναι η ζωή του μικρόκοσμου μέσα μας.
Οι βιταμίνες είναι αναγκαίες επίσης για την αφομοίωση των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών. Είναι υπεύθυνες για τη σύνθεση των ορμονών και των ενζύμων, χωρίς τα οποία οι βιοχημικές διαδικασίες μας θα ήταν τόσο αργές, που δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε.
Τα ένζυμα επιταχύνουν την κάθε λειτουργία εκατομμύρια φορές περισσότερο ώστε όλα να γίνονται αστραπιαία. Φανταστείτε να καίγεστε από κάποια φλόγα και να μην υπήρχαν τα ένζυμα. Δεν θα μπορούσε να γίνει η τόσο γρήγορη αντανακλαστική κίνηση που μας προστατεύει. Οι βιταμίνες επίσης ενισχύουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, ρυθμίζουν την ανάπτυξη και, τέλος, έχουν σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Σήμερα είναι γνωστές 16 βιταμίνες, κάθε μία από τις οποίες έχει διαφορετική χημική δομή και εκτελεί διαφορετική εργασία στον οργανισμό. Οι βιταμίνες διακρίνονται στις λιποδιαλυτές, οι οποίες διαλύονται στο λίπος, και στις υδατοδιαλυτές, που διαλύονται στο νερό.
Από την άλλη, τα μέταλλα προσφέρουν σταθερότητα και αντοχή στον σκελετό, χρησιμοποιούνται ως συστατικά οργανικών ενώσεων, ρυθμίζουν την ισορροπία υγρών στο σώμα και παίρνουν μέρος σε πολλές διεργασίες του μεταβολισμού. Εξαιτίας τους γίνεται η σύσπαση των μυών ώστε αυτοί να κινηθούν. Η έλλειψή τους οδηγεί σε πολύ σοβαρές καταστάσεις αποδόμησης του οργανισμού, όπως η αναιμία και η οστεοπόρωση. Η λήψη μετάλλων έχει ως κύρια αποτελέσματα τη ρύθμιση του οργανικού ισοζυγίου σε νερό, την ομαλότερη διακίνηση των θρεπτικών συστατικών, τη σχετική διατήρηση της φυσιολογικής οξύτητας του αίματος και την καλύτερη λειτουργία των εξωκρινών και των ενδοκρινών αδένων.
Όπως βλέπουμε, τα μεν μακροθρεπτικά συστατικά είναι τα πρώτιστα που χρειαζόμαστε, αλλά η σωστή διανομή και εκμετάλλευσή τους γίνονται εξαιτίας των μικροθρεπτικών συστατικών. Στο εργοστάσιο που λέγεται σώμα τα μεν είναι τα υλικά οικοδομής, οι πρώτες ύλες και τα καύσιμα, ενώ τα δε είναι οι εργάτες εκμετάλλευσης, παραγωγής, διανομής και λειτουργίας του εργοστασίου.
Τώρα λοιπόν καταλαβαίνετε τη σημαντικότητα της πληρότητας και της ισορροπίας που πρέπει να υπάρχει στη λήψη τροφής και ότι εξαιτίας αυτής της πληρότητας το σώμα θα ανταποκριθεί είτε θετικά, αν δεν έχει ελλείψεις, είτε αρνητικά, εάν έχει ελλείψεις, συνθήκη στην οποία το σώμα είναι ρυθμισμένο να αμυνθεί και να μας αναγκάσει να του παράσχουμε τις αναγκαίες τροφές.
Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι η υγιεινή διατροφή δεν έχει να κάνει με ειδικά και μεμονωμένα είδη τροφής, όπως διαδίδεται συνήθως, αλλά με την ισορροπία όλου του του «πακέτου» εισαγωγής τροφών στον οργανισμό.
Ιωακείμ Καραμανέας,
Diploma in Health Studies, Certification in Human Health, Certification in Diet & Nutrition / Healthy Living, Certification in Physical Education / Fitness Training Principles & Methods, Specialization in Workout & Training Apps, συγγραφέας 9 βιβλίων διατροφολογίας και προπονητικής
Share this post
