Συνεταιρισμός «Αρχιπέλαγος»: Κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση που στοχεύει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για κοινωνικά ευάλωτα άτομα
Η επωνυμία παραπέμπει σε απέραντο γαλάζιο, γεμάτο ζωή. Με τρικυμίες και γαλήνη ενδεχομένως, χωρίς σύνορα κι αποκλεισμούς ωστόσο. Ο συνεταιρισμός «Αρχιπέλαγος» μπήκε στη ρότα της επιχειρηματικότητας για να δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης για άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, πρόσφυγες και μετανάστες, άτομα που έχουν εμπειρίες εξαρτήσεων από ουσίες, άτομα με σωματικές αναπηρίες, άτομα που έχουν βιώσει τη στέρηση της ελευθερίας τους, άτομα με σοβαρές τραυματικές εμπειρίες. Το «Αρχιπέλαγος», όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Δ.Σ. του συνεταιρισμού Δημήτρης Χονδρός, επιδιώκει με συνέπεια να διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή χωρίς προκαταλήψεις και αποκλεισμούς. Με άλλα λόγια, κάτι που, αν και στη στεριά, να έχει την ομορφιά του απέραντου γαλάζιου.
Εάν δεν απατώμαι, το «Αρχιπέλαγος» δραστηριοποιείται στους τομείς της καθαριότητας, της εστίασης, της ένδυσης, της πολιτιστικής διαμεσολάβησης και των μικροεπισκευών. Μπορείτε εν είδει επιγραμματικού απολογισμού να μας παρουσιάσετε το έργο του;
Μέχρι σήμερα η κύρια δραστηριότητά μας είναι η καθαριότητα κτιρίων. Μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες συνεργαζόμαστε με πάνω από 14 δημόσιους οργανισμούς, όπως ο ΕΟΦ, η ΗΔΙΚΑ, ο ΕΟΠΥΥ, ο ΕΦΚΑ κ.ά. Στα έργα αυτά απασχολούνται από 50-55 εργαζόμενοι/ες με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας και αμοιβές σύμφωνα με τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και, όπου είναι δυνατόν, υψηλότερες. Επιπλέον, στο τέλος κάθε έτους ο συνεταιρισμός διανέμει το θετικό πλεόνασμά του (κέρδος) σε όλους τους εργαζομένους με τη μορφή επιδόματος παραγωγικότητας. Τελευταία ξεκινήσαμε τη δραστηριότητα εμπορίας ειδών από δεύτερο χέρι με ένα συμπαθέστατο κατάστημα, το Second Hand Shop, στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, στο οποίο απασχολούνται ήδη τρία άτομα και αρκετοί εθελοντές. Οι υπόλοιπες δραστηριότητες ακόμη κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα ή είναι δραστηριότητες που θα ξεκινήσουν στο άμεσο μέλλον.
Ποιοι λόγοι οδήγησαν στην επιλογή των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων του «Αρχιπελάγους»;
Κάθε φορά προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχουμε ως κοινωνικός συνεταιρισμός, μελετούμε και σχεδιάζουμε προσεκτικά τις πιθανές επιχειρηματικές δραστηριότητες, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να συνδυάσουμε επιχειρηματικές ευκαιρίες με γνώσεις και δεξιότητες των ατόμων που ενδιαφέρονται να απασχοληθούν.
Στοχεύετε στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, μετανάστες, πρόσφυγες και άλλα κοινωνικά ευάλωτα άτομα. Για ποιους λόγους έχετε καταρχήν επιλέξει αυτές τις κοινωνικές ομάδες και σε ποιες άλλες στοχεύετε;
Ως κοινωνικός συνεταιρισμός του άρθρου 12 του Ν. 2716/1999 έχουμε ως καταστατικό σκοπό και στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας για άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Από την άλλη, δραστηριοποιούμαστε σε μια περιοχή (Κυψέλη, Πατήσια) όπου διαβιούν πλέον αρκετοί μετανάστες και πρόσφυγες. Γενικότερα μας ενδιαφέρει κάθε άτομο που βιώνει κοινωνικό αποκλεισμό ή απειλείται από αυτόν. Απασχολούμε άτομα που έχουν εμπειρίες εξαρτήσεων από ουσίες, άτομα με σωματικές αναπηρίες, άτομα που έχουν βιώσει τη στέρηση της ελευθερίας τους ή/και άτομα με σοβαρές τραυματικές εμπειρίες. Δυστυχώς όλες αυτές οι κοινωνικές ομάδες είναι οι πλέον αποκλεισμένες από την αγορά εργασίας και την κοινωνία ευρύτερα.
Εκτός από τις εμπορικές δραστηριότητες, είστε και μονάδα ψυχικής υγείας. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;
Οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 12 του Ν.2 716/1999 είναι εποπτευόμενοι οργανισμοί από το Υπουργείο Υγείας ως μονάδες ψυχικής υγείας, αφού με τη σύσταση και τη λειτουργία τους συμβάλλουν –στο μέτρο του δυνατού– στη θεραπεία και την κοινωνική ένταξη ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Στον χώρο της εστίασης επιχειρείται η ανάπτυξη των pop-up restaurants. Περί τίνος πρόκειται και σε ποιο βαθμό έχει υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο;
Η ανάπτυξη του pop-up restaurant εντάσσεται στον τομέα της εστίασης, όπου επιχειρεί να δραστηριοποιηθεί ο συνεταιρισμός μας. Πρόκειται για δραστηριότητες μαζικής εστίασης που δεν διαθέτουν μια μόνιμη «σάλα» παροχής των εδεσμάτων, αλλά αξιοποιούν διάφορους δημόσιους χώρους (μουσεία, πάρκα, πεζόδρομους, ταράτσες, βιομηχανικά κτίρια κ.ά.). Εμείς σχεδιάζουμε η δραστηριότητα να έχει και διαπολιτιστικά ή ethnic χαρακτηριστικά με μάγειρες και εργαζομένους από διάφορες χώρες ή περιοχές και παροχή γευμάτων που θα συνδυάζουν και πολιτιστικά στοιχεία (μουσική, εικαστικά) από τις αντίστοιχες χώρες ή περιοχές. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι σε φάση σχεδιασμού και θα υλοποιηθεί εντός του 2019. Ωστόσο στο κομμάτι της εστίασης θα ξεκινήσουμε σύντομα με την παροχή υπηρεσιών σε νοσοκομεία, σχολεία, χώρους διαμονής προσφύγων ή αιτούντων άσυλο, αλλά και με τη δημιουργία μικρών συνοικιακών καταστημάτων με σπιτικό και φθηνό take-away φαγητό.
Ποια είναι η αντιμετώπιση των συνεργατών σας σχετικά με τους εργαζομένους που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες;
Εξαιρετικά συνεργατική. Αυτό άλλωστε δουλεύουμε καθημερινά με ένα πολύ καλά οργανωμένο τμήμα φροντίδας και υποστήριξης του προσωπικού μας, με ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και άλλους επαγγελματίες, που οργανώνουν συναντήσεις, ομαδικές ή ατομικές, με τους ανθρώπους που συνεργάζονται μαζί μας.
Υπάρχουν αρκετές κοινωνικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με άτομα με ψυχικές παθήσεις. Είναι στ’ αλήθεια τόσο ευρύ το πρόβλημα ή απλώς τώρα έρχεται στην επιφάνεια;
Δεν νομίζουμε πως υπάρχουν πολλές τέτοιου τύπου κοινωνικές επιχειρήσεις. Μόλις 28 κοινωνικοί συνεταιρισμοί υπάρχουν σ’ όλη τη χώρα. Το δε ζήτημα της κοινωνικής και εργασιακής ένταξης των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας πάντα ήταν και παραμένει οξύ. Είναι οι αρνητικές κοινωνικές προκαταλήψεις, τα στερεότυπα και το «στίγμα» της ψυχικής αρρώστιας που επιδεινώνουν την κατάσταση. Θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη και από το κράτος και από την κοινωνία ευρύτερα για να πούμε πως αντιμετωπίζουμε στοιχειωδώς το πρόβλημα.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες μπορούν να προσφέρουν κάτι καινούργιο, διαφορετικό, καλύτερο στον χώρο της εργασίας;
Αυτό που προσφέρει η εργασιακή ένταξη ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού έχει ευρύτερο κοινωνικό αντίκτυπο. Δημιουργεί προϋποθέσεις κοινωνικής συνοχής και διεργασιών που αντιμετωπίζουν τους αποκλεισμούς γενικότερα, το «στίγμα» και τις προκαταλήψεις. Παράλληλα, ένα αποκλεισμένο άτομο που εντάσσεται στην εργασία σταματά να λειτουργεί ως καταναλωτής πόρων του συστήματος (επιδόματα, φάρμακα, υγειονομικές υπηρεσίες) και γίνεται παραγωγός πόρων (εισόδημα, φορολογία). Κι αυτό είναι ένα τεράστιο όφελος για την οικονομία και την κοινωνία.
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα έχει αρκετές δυσκολίες. Κατά τη γνώμη σας ποιο είναι το μεγαλύτερο όφελος; Θα μπορούσατε ανεπιφύλακτα να προτείνετε δημοσίως τη δημιουργία μιας κοινωνικής επιχείρησης;
Η αναγκαιότητα ανάπτυξης του τρίτου τομέα της οικονομίας, της κοινωνικής δηλαδή οικονομίας, είναι πανθομολογούμενη. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα μπορεί να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις σε πολλά προβλήματα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Απαιτεί ωστόσο θαρραλέες πολιτικές από την πλευρά του κράτους, που μέχρι σήμερα έχει δείξει πως δεν τις τολμά. Έχουν γίνει αρκετά βήματα, αλλά απέχουμε πολύ ακόμη από τον στόχο. Φυσικά και θα πρότεινα τη δημιουργία μιας κοινωνικής επιχείρησης, αρκεί να αποτελεί προϊόν συλλογικής, δημοκρατικής κινητοποίησης, να έχει σαφή κοινωνικό στόχο και αντίκτυπο και να έχει μελετηθεί επιχειρησιακά με επάρκεια.
Ποια είναι τα άμεσα σχέδια του «Αρχιπελάγους»;
Να σταθεροποιήσει την έντονα αναπτυξιακή πορεία του και να δώσει όραμα στα μέλη, στους εθελοντές και στους εργαζομένους του για νέα επιχειρηματικά ανοίγματα. Επιδιώκουμε βεβαίως να δημιουργήσουμε ακόμα περισσότερες θέσεις εργασίας για ανθρώπους εργασιακά και κοινωνικά αποκλεισμένους.
Ο συνεταιρισμός «Αρχιπέλαγος» στοχεύει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, μετανάστες, πρόσφυγες και άλλα κοινωνικά ευάλωτα άτομα. Είναι συνεταιρισμός ιδιωτικού δικαίου με εμπορική ιδιότητα και μπορεί να αναπτύσσει οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα στον πρωτογενή, τον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα της οικονομίας.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»
Share this post
