Από τον δρόμο στο θεατρικό σανίδι λογικά η απόσταση είναι μεγάλη. Εκτός εάν υπάρξουν άνθρωποι που δημιουργούν τη συνθήκη, αυτή η απόσταση να εκμηδενιστεί. Άνθρωποι που βουτούν στην καρδιά των αστέγων και νοιάζονται να περιπλανηθούν μαζί τους, να κάνουν πρόβες και όνειρα, να τους οπλίσουν με ελπίδα και να τους κάνουν να νιώσουν ότι χρειάζονται ίσως ακόμη περισσότερο κι απ’ το φαγητό τους την αίσθηση πως είναι χρήσιμοι.
Ο Παναγιώτης Δορλής είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, facilitative teacher using the arts in working with groups. Είναι ο άνθρωπος που έχει δημιουργήσει με την αμέριστη συμπαράσταση του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Εqual Society και του πρόεδρου του Σπύρου Φρεμεντίτη τη θεατρική ομάδα αστέγων Walkabout. Σε μια προσπάθεια –όπως άλλωστε κάνει και η Εqual Society με πολλές άλλες δράσεις της– να επανεντάξει τους αστέγους στην κοινωνία μέσω του πολιτισμού.
Το αποτέλεσμα; Άνθρωποι που δεν έχουν πού την κεφαλήν κλίναι να λούζονται, έστω και για λίγο, με το φως του ηθοποιού και να εισπράττουν το πολύτιμο αντάξιο χειροκρότημα.
Πότε δημιουργήθηκε η θεατρική ομάδα αστέγων Walkabout;
Τον Ιούλιο του 2017 με στόχο να αντιμετωπιστούν υπό νέα οπτική οι ευπαθείς ομάδες και κατά κύριο λόγο οι άστεγοι. Να δημιουργηθεί, με άλλα λόγια, η συνθήκη ώστε οι άστεγοι να καταφέρουν σιγά σιγά να (ξανα)βρούν τα όνειρά τους, να πιστέψουν στον εαυτό τους και πάλι να νιώσουν χρήσιμοι, να μην ντρέπονται. Το θέατρο είναι έκθεση. Κάποιος που μπορεί και εκτίθεται σιγά σιγά παύει να φοβάται. Ας μην ξεχνάμε ότι για τους περισσότερους από όλους μας η επόμενη μέρα είναι δύσκολη, απρόβλεπτη. Ας μη στοχοποιούμε τους αστέγους. Αν δεν έχεις μερικές προϋποθέσεις, δηλαδή δουλειά και υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, πολύ εύκολα πλέον μπορεί να βρεθείς στον δρόμο.
Ποιοι μπορούν να ενταχθούν στη θεατρική ομάδα αστέγων Walkabout;
Άνθρωποι που ζουν στον δρόμο, σε ξενώνες, υπνωτήρια, σε σπίτια με επισφαλείς συνθήκες, άντρες και γυναίκες, άνθρωποι που κατά κύριο λόγο, όχι όμως αποκλειστικά, είναι ωφελούμενοι της Equal Society και του συσσιτίου της.
Μπορεί το θέατρο να βοηθήσει κάποιον που δεν έχει πού να κοιμηθεί ή να φάει και που προφανώς έχει έντονα ψυχολογικά θέματα να τα λύσει;
Το μεγάλο πρόβλημα της ψυχανάλυσης κατά τη γνώμη μου είναι πως ναι μεν βοηθά σε διάφορα στάδια, αλλά χρειάζονται οι πράξεις για να νιώσει κάποιος χρήσιμος. Και το θέατρο είναι πράξη. Οι άστεγοι ντρέπονται γιατί νιώθουν αποτυχημένοι. Πολλοί άνθρωποι –όχι μόνο άστεγοι– δεν πράττουν από τον φόβο της αποτυχίας. Προτιμούν να μην κάνουν τίποτα προκειμένου να μην εκτεθούν, μήπως και αποτύχουν. Εκτός αυτού οι άστεγοι χρειάζεται να επανενταχθούν στην κοινωνία, εκτός από το να έχουν φαγητό να φάνε χρειάζονται ψυχική ενδυνάμωση να δημιουργήσουν μέσα από διάφορους τρόπους, τους οποίους υποστηρίζει η Equal Society, τις συνθήκες που θα βοηθήσουν ώστε να βρουν κάποια στιγμή δουλειά.
Πώς οργανώνεται η προετοιμασία μίας θεατρικής παράστασης από τη Walkabout;
Στην αρχή αναρτάμε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο κοινωνικό συσσίτιο, ώστε είτε να το μάθουν οι ίδιοι οι ωφελούμενοι είτε να το πουν σε φίλους και γνωστούς που είναι άστεγοι. Όσοι ενδιαφερθούν κάνουν μία συνέντευξη μαζί μου και μετά τους προτείνω κάποια έργα ώστε να συναποφασίσουμε ποιο θα ανεβάσουμε. Τον Ιανουάριο του 2018 παρουσιάσαμε στο θέατρο Σταθμός «Το νησί των σκλάβων» του Μαριβό. Πήγε πολύ καλά, ήταν γεμάτο το θέατρο. Μου έχει μείνει η αίσθηση της κουμπάρας μου, που είδε την παράσταση και μετά το τέλος της μου έλεγε πόσο την εντυπωσίασε η χαρά που είχαν τα μέλη του θιάσου μας. Γελούσαν, αντάλλασσαν τηλέφωνα με τους θεατές προκειμένου να βρουν δουλειά, δεν ντρέπονταν, ένιωθαν χρήσιμοι άνθρωποι.
Ποια είναι η ιστορία του συγκεκριμένου έργου του Μαριβό;
Είναι ένα έργο γραμμένο δύο αιώνες πριν, που εκτυλίσσεται σε ένα νησί, όπου οι σκλάβοι κάνουν την επανάστασή τους και συμφωνούν να αλλάξουν ρόλο με τα αφεντικά τους. Οι υπηρέτες γίνονται αφέντες, αλλά δεν σηκώνουν το βάρος του νέου ρόλου τους. Δεν αντέχουν το βάρος της επιτυχίας.
Είναι δύσκολη η προετοιμασία της παράστασης;
Πρόκειται για παράσταση επαγγελματικών προδιαγραφών. Και θέλω να ευχαριστήσω δημοσίως τον πρόεδρο της Equal Society Σπύρο Φρεμεντίτη, που στηρίζει πάρα πολύ την προσπάθειά μας, προσφέρει ό,τι μπορεί για να γίνουν κοστούμια, σκηνικά, ό,τι χρειάζεται η παράσταση. Κάνουμε πρόβες κανονικά, καθημερινά. Για το «Νησί των σκλάβων» κάναμε πρόβες πέντε μήνες, λίγο παραπάνω από τον χρόνο που κάνουν οι επαγγελματίες ηθοποιοί, ακριβώς επειδή τα μέλη του θεάτρου μας δεν είναι επαγγελματίες.
Πώς συνεργάζονται οι ηθοποιοί σας;
Υπάρχουν εντάσεις, ιδιαίτερα στην αρχή, μέχρι να συνηθίσουν την έκθεση και να νιώσουν άνετα, ότι κανείς δεν τους κοροϊδεύει. Με τον διάλογο υποχωρούν οι εντάσεις.
Υπάρχει και ανταγωνισμός;
Όχι, δεν υπάρχουν ανταγωνισμοί. Το θέμα είναι η αγωνία τους να ενσωματωθούν, να φύγει το μούδιασμα που αισθάνονται στην αρχή, να εξοικειωθούν με τη νέα συνθήκη, που είναι διαφορετική από τη συνθήκη που ζουν καθημερινά στον δρόμο. Όταν είσαι κλεισμένος στον εαυτό σου και ξαφνικά εκτίθεσαι, είναι λογικό να νιώθεις ανασφάλεια και να είσαι οξύθυμος.
Εκτός από το «Νησί των σκλάβων» τι άλλο έχει παρουσιάσει το θέατρο αστέγων Walkabout;
Παρουσιάσαμε ένα δρώμενο στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ήταν ένα βιωματικό δρώμενο με θέμα την εκπαίδευση.
Το μήνυμα του δρωμένου ποιο ήταν;
«Θέλω πάντα να μαθαίνω».
Μήπως για έναν άστεγο το θέατρο είναι πολυτέλεια;
Το θέατρο, όπως όλες οι τέχνες, δεν είναι πολυτέλεια. Σε βοηθά να σκεφτείς, να διασκεδάσεις, να προβληματιστείς, να ταυτιστείς. Πολυτέλεια είναι να ζούμε σ’ αυτούς τους ξέφρενους ρυθμούς με τις αμέτρητες υποχρεώσεις. Να μην υπολογίζουμε τον χρόνο λες και θα ζήσουμε για πάντα.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέατρο αστέγων;
Είμαι ηθοποιός και έχω εργαστεί στο Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Βορείου Ελλάδας. Τα συμβόλαιά μου ολοκληρώθηκαν κάποια στιγμή και για διάφορους λόγους το αποφάσισα… Παλιά μπορεί να έλεγα «γιατί θέλω να προσφέρω», «γιατί έχω κοινωνικές ευαισθησίες». Τώρα λέω απλώς ότι δεν ξέρω. Κάνω αυτό που αγαπώ, μιλώ γι’ αυτό που αγαπώ.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος – «Στέντορας»
Share this post
