Ακόμη και σήμερα οι άνθρωποι ζορίζονται να μιλήσουν για τον καρκίνο. Κι ας μαστίζει εκατοντάδες χιλιάδες πλάσματα. Κι έτσι συχνά, όταν η ζωή μας φέρνει στο κατώφλι του, ο ένας σκύβει στο αφτί του άλλου και χαμηλόφωνα λέει: «έχει την κακιά αρρώστια». Η φωνή γίνεται ψίθυρος και οι λέξεις καλύπτουν τον φόβο.
Τα μέλη του Συλλόγου Φίλων Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεαγένειο «Αλέξανδρος Συμεωνίδης» όμως φαίνεται πως, αντί να κρύβουν λόγια και να αποφεύγουν σκληρές, απάνθρωπες, θανατηφόρες, πάντα οδυνηρές, αλλά συχνά και αντιμετωπίσιμες αλήθειες, συμπαρίστανται στους καρκινοπαθείς του Θεαγενείου –και όχι μόνο– νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης. Δύσκολη «δουλειά». Ψυχοφθόρα. Όμως ίσως έτσι, όπως λέει η πρόεδρος του συλλόγου Καίτη Κοντοπούλου, ο πόνος αλλάζει ειδικό βάρος. Κι έτσι, όπως λέει και το γνωμικό, αλλάζει κι ο άνθρωπος: «με πολλή αγάπη και πολύ πόνο».
Πότε ιδρύθηκε ο σύλλογος, από ποιους και με ποια αφορμή;
Η πρώτη επαφή μου με τον καρκίνο ξεκίνησε το 1992, όταν μετά από αυτοεξέταση διαπίστωσα την ύπαρξη ενός ογκιδίου. Η επιβεβαίωση ήρθε να προσθέσει την ανησυχία και το άγχος της μετέπειτα πορείας. Σταθμός στη ζωή μου, αλλαγή πορείας, ώστε να μπορεί το ταξίδι αυτό που το ονομάζω «ζωή» να γίνει όσο το δυνατόν ευχάριστο για μένα και τους συνεπιβάτες μου, τον σύζυγο, τα παιδιά, τα αδέλφια, τους φίλους μου. Και όπως λέει και ο Καβάφης: «Κι αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου όπως θέλεις / τούτο προσπάθησε τουλάχιστον / όσο μπορείς μην την εξευτελίζεις. Έγινε επέμβαση, χημειοθεραπεία και ακτινοβολία με όλες τις συνέπειες αυτών.
Ό,τι όμως δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό. Έτσι ξεκίνησα μέσα από τον χώρο δημιουργίας μου την ενημέρωση κυρίως στις γυναίκες για την ανάγκη της αυτοεξέτασης πρωτίστως και κατόπιν του τακτικού ελέγχου.
Το 2004 μαζί με τη Δώρα Ευσταθίου, η οποία έζησε την πορεία μου και νοσώντας και η ίδια, δημιουργήσαμε τον Σύλλογο Φίλων του Θεαγενείου με βασικό σκοπό να συνδράμουμε το σημαντικό έργο που επιτελείται στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεαγένειο, από το οποίο περάσαμε και οι δυο μας, διαπιστώνοντας τον αγώνα που δίνουν γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό ενάντια στον καρκίνο. Στον σύλλογό μας δώσαμε το όνομα «Αλέξανδρος Συμεωνίδης» για να τιμήσουμε τον ιδρυτή του νοσοκομείου, αλλά συγχρόνως και τον μεγάλο αυτό επιστήμονα και ερευνητή στην υπόθεση του καρκίνου.
Ποια είναι η δραστηριότητα του Συλλόγου Φίλων του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεαγενείου;
Κύριοι στόχοι των δράσεών μας είναι η επιμόρφωση, η ενημέρωση και η κοινωνική ευαισθητοποίηση σε θέματα που αφορούν στον καρκίνο. Παράλληλα δείχνουμε έντονο ενδιαφέρον για τον διαρκή εκσυγχρονισμό του νοσοκομείου με την αγορά μηχανημάτων, εξαρτημάτων, τα οποία βοηθούν ώστε να γίνονται οι εξετάσεις, ακτινοβολίες πιο στοχευμένες και γενικά ανταποκρινόμαστε στις άμεσες ανάγκες του, οι οποίες θα δώσουν ποιότητα στην καθημερινότητα των ασθενών.
Έρχεστε σε επαφή με καρκινοπαθείς που νοσηλεύονται στο Θεαγένειο; Πόσο δύσκολη είναι αυτή η επικοινωνία;
Η διάγνωση του καρκίνου προκαλεί συχνά μία ισχυρή συναισθηματική αντίδραση. Η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών και των μελών της οικογένειας αποτελεί σημαντικό μέρος της επιβίωσης. Σε βοηθά στη μείωση και στην καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην ευεξία. Στο νοσοκομείο μας, καθώς και σε πολλές ογκολογικές κλινικές, υπάρχει ομάδα ειδικών (ψυχολόγων), η οποία συνεργάζεται με τον ογκολόγο σου και μπορεί να λάβεις βοήθεια μέσα από ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.
Η παρουσία μας στον χώρο του Θεαγενείου είναι καθημερινή. Δημιουργήσαμε ομάδα υποδοχής των νέων ασθενών στο ακτινοθεραπευτικό τμήμα ώστε η πρώτη ημέρα τους να είναι όσο γίνεται πιο ανώδυνη, ενημερώνονται για τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν, για τη λειτουργία του συλλόγου και του κοινωνικού ογκολογικού φαρμακείου, καθώς και για τη λειτουργία του ξενώνα για όσους έρχονται από την επαρχία και δεν έχουν πού να μείνουν. Η φιλοξενία είναι δωρεάν. Ο σύλλογός μας έχει αναλάβει διάφορες δράσεις στον χώρο αυτό (ανάγνωση, θεατρικά δρώμενα, μουσικές εκδηλώσεις , εργαστήρια πηλού, ντεκουπάζ κ.λπ.) ώστε να γίνεται η διαμονή τους πιο ευχάριστη. Έχουμε δημιουργήσει πολλές φιλίες.
Πώς συνεργάζεστε με το Θεαγένειο;
Η συνεργασία μας είναι άριστη, οι δράσεις μας γίνονται πάντα σε συνέργεια με τη διοίκηση του νοσοκομείου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Τελευταία συμβάλαμε στη λειτουργία της κινητής μονάδας του Θεαγενείου ώστε να μπορέσει να βγει στην επαρχία και σε απομακρυσμένα μέρη της Β. Ελλάδας προκειμένου να γίνει προληπτικός έλεγχος και μαστογραφία σε γυναίκες που δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν το νοσοκομείο.
Η δράση του συλλόγου αφορά μόνο σε ασθενείς του Θεαγενείου ή και σε ανθρώπους που δεν έχουν επαφή με αυτό το νοσοκομείο;
Η δράση του συλλόγου μας αφορά σε όλους τους συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν την ασθένεια του καρκίνου, ο αριθμός των οποίων έχει αυξηθεί.
Αν δεν κάνω λάθος, δεν έχετε σχέση με την ιατρική. Από πού προκύπτει η ευαισθητοποίηση και η ενασχόληση με τον σύλλογο;
Μεγάλωσα σε οικογένεια όπου ο εθελοντισμός και η αλληλεγγύη ήταν τρόπος ζωής. Όταν γνώρισα το Θεαγένειο, βίωσα την προσφορά του στην αρρώστια που λέγεται «καρκίνος» – το όραμα των ιδρυτών του Θεαγένη Χαρίση και του Αλέξανδρου Συμεωνίδη. Η φροντίδα των ανθρώπων, πάντα με τον σεβασμό και την αγάπη στον άνθρωπο που αντιμετωπίζει τον φόβο του καρκίνου, με συγκλόνισε . Δημιουργήσαμε μαζί με την αείμνηστη φίλη Δώρα Ευσταθίου και μία ομάδα επώνυμων πολιτών της πόλης μας το 2004 τον Σύλλογο Φίλων Θεαγενείου «Αλέξανδρος Συμεωνίδης».
Ποια είναι η λειτουργία και η συνεργασία με το κοινωνικό ιατρείο – φαρμακείο;
Τον Ιανουάριο του 2013 με πρόταση της αειμνήστου πρώην πρόεδρου μας Δώρας Ευσταθίου και με τη βοήθεια εθελοντών γιατρών δημιουργούμε το κοινωνικό ογκολογικό ιατρείο – φαρμακείο αποκλειστικά για ασθενείς ανασφάλιστους ή για όσους δεν έχουν πρόσβαση στο Σύστημα Υγείας, αντιδρώντας έτσι στο γκρίζο που μας περιβάλλει. Λειτουργεί με τη βοήθεια των αδελφών νοσοκόμων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, εθελοντές φαρμακοποιούς, ο ρόλος των οποίων είναι ανεκτίμητος για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του. Δυστυχώς η αύξηση της συχνότητας του καρκίνου μαζί με την αύξηση του πληθυσμού και την αύξηση του κόστους της αντιμετώπισης του καρκίνου δημιουργούν δυσεπίλυτα προβλήματα. Μέχρι σήμερα ένας μεγάλος αριθμός ασθενών, πάνω από 2.000 άτομα από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και από τις δομές φιλοξενίας, ημερήσιας φροντίδας, έχει εξυπηρετηθεί από το κοινωνικό ιατρείο – Φαρμακείο.
Ο σύλλογος έχει κάποια χρηματοδότηση για τη λειτουργία του;
Δεν έχουμε δεχτεί καμία επιδότηση/επιχορήγηση από δημόσιο φορέα. Τα έσοδά μας είναι από χορηγίες ευαισθητοποιημένων ιδιωτών και από δράσεις και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις του συλλόγου μας, ο οποίος έχει έντονη παρουσία στον πολιτιστικό χώρο, καθώς πιστεύουμε ότι ο εθελοντισμός δεν είναι μόνο η αλληλεγγύη, αλλά και δείκτης του πολιτισμού μίας κοινωνίας που ενώνει τις δυνάμεις της για την πραγματοποίηση κοινών στόχων.
Το έτος 2017 ήταν αφιερωμένο στον εθελοντισμό και έκλεισε με μία μεγάλη δράση σε συνεργασία με το αθλητικό σωματείο «Ερμής» στην παραλία της Θεσσαλονίκης με συμμετοχή 5.000 ατόμων. Το 2018 είναι αφιερωμένο στην πρόληψη και ετοιμάζουμε διάφορες δράσεις, καθώς και μία μεγάλη για το φθινόπωρο.
Ποιοι είναι οι άμεσοι και μελλοντικοί στόχοι του συλλόγου;
Με την πάροδο του χρόνου οι ανάγκες αλλάζουν. Προσπαθήσαμε και πετύχαμε ως σύλλογος ώστε το υπουργείο Υγείας να στείλει εγκύκλιο προς τις διοικήσεις των νοσοκομείων / τα φαρμακεία νοσοκομείων να δέχονται φάρμακα και ιατροτεχνολογικά προϊόντα από πολίτες και φορείς αλληλεγγύης. Ένα μεγάλο μέρος των φαρμάκων δωρίζονται στο ιατρείο πόνου του Θεαγενείου, καθώς και σε άλλα νοσοκομεία, γιατί το αντίστοιχο ποσό για κάθε ασθενή δεν επαρκεί συνήθως, ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μπορούν να έχουν ποιότητα ως το τέλος της ζωής τους, καθώς και διατροφικά. Έτσι γίνεται εξοικονόμηση πολλών χιλιάδων ευρώ τόσο στο νοσοκομείο, όπου πέφτει το κόστος νοσηλείας, όσο και στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
Τι σημαίνει για εσάς η λέξη «πόνος»;
Ένα γνωμικό λέει: «με δύο πράγματα αλλάζει ο άνθρωπος, με πολλή αγάπη και πολύ πόνο».
Κάποτε, όταν αναφερόμασταν σε καρκινοπαθή, λέγαμε «αυτός με την κακιά αρρώστια». Έχει, λέτε, διαφοροποιηθεί η νοοτροπία των ανθρώπων για τους καρκινοπαθείς; Ο καρκίνος είναι μία τελειωμένη υπόθεση ή αντιμετωπίζεται;
Η νοοτροπία των ανθρώπων έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό και αυτό που θα πρέπει να εμπεδώσουμε όλοι είναι ότι η πρόληψη σώζει – οι περισσότεροι καρκίνοι μπορούν να θεραπευτούν αν διαγνωστούν έγκαιρα. Γι’ αυτό κι ο σύλλογός μας εργάζεται και προς αυτή την κατεύθυνση. Το μότο μας είναι: «αισιοδοξούμε, ενημερωνόμαστε, επικοινωνούμε». Γιατί οφείλουμε στον άνθρωπο κάτι παραπάνω από τροφή και νερό. Γιατί οφείλουμε στον άνθρωπο συμπαράσταση (Μ. Λουντέμης). Γιατί είναι ωραίο να βοηθάς από το να ενδιαφέρεσαι απλώς, να συνεργάζεσαι από το να ακολουθείς.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος – «Στέντορας»