Hθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής είναι κάποιες από τις ιδιότητες του ταλαντούχου Κωνσταντίνου Κυριακού, που σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί για τη φετινή χειμερινή περίοδο στη θεατρική παράσταση «Ay Carmela!» του Ισπανού θεατρικού συγγραφέα Χοσέ Σάντσις Σινιστέρρα, που παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο Μεταξουργείο έως και την Τρίτη 10 Ιανουαρίου.
Μαζί με την Κατερίνα Μπιλάλη, ως Theartes, παρουσιάζουν ένα έργο αντιπολεμικό, ένα έργο κατά των αδελφοκτόνων εμφυλίων πολέμων, μα πάνω από όλα ένα έργο αντιφασιστικό που αναφέρεται σε ζητήματα δημοκρατικών αγώνων, αλληλεγγύης, αγάπης, ελευθερίας, ισότητας, δικαιοσύνης, ηθικής, αξιοπρέπειας, θάρρους, σεβασμού, αλλά κυρίως θίγει τη σπουδαιότητα του να μην περάσει στη σφαίρα της λήθης η συλλογική ιστορική μνήμη.
Ο Κωνσταντίνος Κυριακού μίλησε στο stentoras.gr για την παράσταση, τα νοήματα τα οποία περνάει στον θεατή, για την αγάπη του για το θέατρο και την υποκριτική αλλά και για το τι του δίνει έμπνευση μέχρι σήμερα.
Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση «Ay Carmela»;
Παρουσιάζουμε το θεατρικό έργο «Ay Carmela» του Χοσέ Σάντσεζ Σινιστέρα, ένα έργο που μιλάει για τον Ισπανικό Εμφύλιο την περίοδο 1936-1939. Το έργο συγκεκριμένα διαδραματίζεται το 1938, δυο χρόνια μετά την έναρξη του εμφυλίου. Οι πρωταγωνιστές του έργου είναι δύο, η Καρμέλα και ο Παουλίνο, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου παρουσιάζουν τα νούμερά τους, στην περιοχή των δημοκρατικών, αλλά από μία λάθος εκτίμησή τους πηγαίνοντας από πόλη σε πόλη, συλλαμβάνονται από τα στρατεύματα του Φράνκο, τους φασίστες, οι οποίοι τους αναγκάζουν να παρουσιάσουν τα νούμερά τους και στα στρατεύματα των Φρανκιστών, με αντάλλαγμα τη ζωή τους. Ενώ οι δύο χαρακτήρες είναι απολιτίκ στην αρχή, η Καρμέλα αρχίζει σιγά σιγά να συναισθάνεται τι γίνεται. Ξεκινάει ως γυναίκα-μάνα στην αρχή να αντιλαμβάνεται ότι οι άνθρωποι που αλληλοσκοτώνονται στον Εμφύλιο, είναι τα παιδιά κάποιας μάνας και ότι πρόκειται για έναν αδελφοκτόνο πόλεμο. Επειδή αυτό δεν το αντέχει, παρόλο που δεν είναι μάνα η ίδια, αρχίζει να σκέφτεται ότι δεν θέλει να κάνει αυτό το νούμερο και να γελοιοποιήσει τη δημοκρατία.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται τελικά για ένα πολιτικό έργο;
Δεν είναι ένα καθαρά πολιτικό έργο με την έννοια του στρατευμένου. Η Καρμέλα συζητάει και μιλάει για ισότητα, για δικαιοσύνη και για ελευθερία. Δεν τάσσεται υπέρ κάποιας πολιτικής ιδεολογίας. Υποστηρίζει ότι είμαστε όλοι άνθρωποι, είμαστε όλοι ίσοι και δικαιούμαστε όλοι να είμαστε ελεύθεροι. Γι’ αυτό λοιπόν είναι πολιτικό θέατρο, αλλά όχι στρατευμένο. Προβάλλει το πανανθρώπινο μήνυμα, ότι η ελευθερία – δημοκρατία – ισότητα, είναι δικαίωμα όλων, δεν είναι κάτι που πρέπει να διεκδικούμε.
Πρέπει να είναι αυτονόητα όλα αυτά. Εγώ θα έλεγα ότι είναι ένα ανθρώπινο θέατρο και όχι πολιτικό θέατρο. Δεν πρέπει να κάνουμε πολιτική για να υπάρχει δικαιοσύνη και δημοκρατία, πρέπει να είναι αυτονόητα όλα αυτά.
Πώς διαλέξατε να σκηνοθετήσετε το συγκεκριμένο έργο και γιατί θα προτείνατε σε κάποιον να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη παράσταση;
Για όλα αυτά τα θέματα που θίγει. Προβάλλει θέματα που έχουν να κάνουν με την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της αξιοπρέπειας του καλλιτέχνη, όπως επίσης και με την έννοια του σεβασμού. Το έργο το επιλέξαμε μαζί με την Κατερίνα Μπιλάλη, που έχουμε μαζί την εταιρία Theartes. Με την επιλογή αυτή θέλαμε να δείξουμε ότι πρόκειται για έργο που αφορά και τους Έλληνες, γιατί ο δικός μας εμφύλιος πόλεμος έγινε περίπου δέκα χρόνια μετά τον Ισπανικό εμφύλιο. Η ιστορία δείχνει ότι δεν παραδειγματιστήκαμε από τον ισπανικό εμφύλιο, θέλαμε να δείξουμε ότι κι εμείς μπορούμε. Δεν πρόκειται δηλαδή για μια ιστορία που έγινε κάπου αλλού, σε κάποιους άλλους, κάπου μακριά. Είναι κάτι που μας αγγίζει και δυστυχώς υπάρχουν εμφύλιοι πόλεμοι που συμβαίνουν σε άλλους λαούς ακόμη και σήμερα. Ο Αισχύλος είχε πει κάποτε στον Αγαμέμνονα, ο παθός μαθός. Από τότε που έχουν περάσει 2.500 χρόνια, εμείς δεν έχουμε μάθει τίποτα, ίσα ίσα θέλουμε να αποδείξουμε ότι κι εμείς μπορούμε να κάνουμε τα ίδια άσχημα, κακά πράγματα που έκαναν και οι άλλοι.
Το έργο αναφέρεται στον Ισπανικό Εμφύλιο και σε αξίες. Θεωρείτε ότι υπάρχουν ομοιότητες με την κρίση του κορονοιού που περάσαμε πρόσφατα; Ότι περάσαμε δηλαδή μια κρίση αξιών; Πόσο μάλλον για τον καλλιτεχνικό κόσμο που δέχτηκε μεγάλο πλήγμα και η καλλιτεχνική δραστηριότητα από όλο αυτό.
Νομίζω ότι δεν συγκρίνονται οι δύο καταστάσεις. Στην περίπτωση του κορωνοϊού προσπαθούσαμε να προστατευτούμε από μια ασθένεια. Στην άλλη περίπτωση, ο φασισμός είναι μία ανίατη ασθένεια. Μιλάμε για μια Ευρωπαϊκή χώρα, την Ισπανία, που είχε για περίπου 40 χρόνια δικτατορία. Δηλαδή ο Φράνκο βγήκε νικητής από αυτή την εμφύλια διαμάχη το 1939 και έφυγε από την εξουσία το 1975 όταν πέθανε. Οι Ισπανίδες γυναίκες είχαν χάσει αρκετά από τα δικαιώματά τους, κατά τη δικτατορία του Φράνκο. Αν το σκεφτούμε δεν μπορούμε να το συγκρίνουμε. Σίγουρα αυτό που πάθαμε στην καραντίνα, ήταν ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Απλώς η δική μας η χώρα νομίζω ότι δεν ήταν τόσο προετοιμασμένη. Δεν ισοζύγισε κάπως τα πράγματα ότι όλοι οι τομείς, ανάμεσα σε αυτούς και ο τομέας του πολιτισμού, είναι εξίσου σημαντικοί.
Μέσα από την πλοκή του έργου φωτίζεται η συλλογική τραγωδία και ο πόνος ενός λαού που μαστίζεται από την εμφύλια διαμάχη. Στην παράσταση η κατάσταση αυτή αντιμετωπίζεται με πολύ χιούμορ. Εσείς ως άνθρωπος στην καθημερινότητά σας χρησιμοποιείτε το χιούμορ σε δύσκολες καταστάσεις;
Νομίζω ότι όλοι οι άνθρωποι το κάνουν. Είναι μια ανθρώπινη αντίδραση. Σε άλλες χώρες υπάρχει η λαϊκή ρήση ότι δεν υπάρχει γάμος χωρίς κλάμα και κηδεία χωρίς γέλιο. Πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία. Σε δύσκολες στιγμές χρειάζεται σίγουρα το χιούμορ, να μην παίρνουμε τόσο βαριά τα πράγματα για το καλό το δικό μας, για την ψυχολογία μας και για την υγεία μας γενικότερα. Δεν είναι μόνο άμυνα, το ανοσοποιητικό μας είναι το γέλιο, η παρώδηση πραγμάτων, το μαύρο χιούμορ κτλ.
Είστε ένας έμπειρος και καταξιωμένος σκηνοθέτης. Tι είναι αυτό που αγαπάτε στο θέατρο και σας δίνει έμπνευση μέχρι σήμερα;
Αγαπάω το θέατρο. Αγαπάω την υποκριτική, αγαπάω τη σκηνοθεσία. Χαριτολογώντας στην παρέα μου λέω όταν θα πεθάνω θα με αποκαλούν θεατράνθρωπο. Παίζω, σκηνοθετώ, μεταφράζω, γράφω, τώρα παίρνω και το διδακτορικό μου στο τμήμα θεατρικών σπουδών. Μου αρέσει το θέατρο και το έχω κυκλώσει από παντού και από τη θεωρία και από την πράξη. Από έμπνευση ο,τιδήποτε μπορεί να με εμπνεύσει. Κυρίως οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι γύρω μου, του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος αλλά και γενικά, δηλαδή οι άνθρωποι στο, δρόμο, η φύση, τα πάντα. Δεν ξέρω τι θα μπορούσα να κάνω αν δεν έκανα αυτό το επάγγελμα. Δεν το έχω σκεφτεί. Και δεν θέλω να το σκεφτώ.
Είστε ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής αλλά και υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο που σκέφτεται να ασχοληθεί στις μέρες μας με την υποκριτική;
Δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές. Θα προέτρεπα απλά κάποιον να κυνηγήσει το όνειρό του και να κάνει αυτό που του αρέσει. Εμπόδια υπάρχουν σε όλα τα επαγγέλματα, σε όλα τα σπίτια, σε όλες τις παρέες. Να προσπαθήσει τα υπερπηδήσει και να κυνηγήσει το όνειρό του μέχρι εκεί που θέλει και μπορεί.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Τώρα είμαστε στη φάση να χαιρόμαστε την έναρξη των παραστάσεων και να το απολαύσουμε όσο μπορούμε περισσότερο. Από εκεί και πέρα έργα που θα θέλαμε να κάνουμε υπάρχουν πολλά. Το βασικό είναι ότι τα έργα που ανεβάζουμε θέλουμε κάπου να αναφέρονται και να έχουν κάτι να πουν.
Κλείνοντας, θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας το αγαπημένο σας μότο ζωής;
Να ζεις. Με την έννοια και την ουσία που θέλει να περάσει και η παράσταση. Ότι η πεθαμένη Καρμέλα ζει και βασιλεύει και ο ζωντανός Παουλίνο είναι νεκρός, δεν ζει.
Συνέντευξη – Επιμέλεια:
Εύη Δεργιαδέ
Share this post
