Βετεράνος αθλητής του μπάσκετ, ο Δημήτρης Παπανικολάου, και από τους σπουδαιότερους παίκτες της ελληνικής ιστορίας καλαθοσφαίρισης, διακρίνεται όχι μόνο για το αγωνιστικό του πνεύμα και τις χρυσές επιτυχίες του στο παρκέ, αλλά κυρίως για την ανθρωπιά του, τον σπάνιο χαρακτήρα του και την ξεχωριστή ευαισθησία του.
Αφιερωμένος στην εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη διαταραχή Άσπεργκερ του φάσματος του αυτισμού, εμπνέεται το αθλητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα Uniquall με σκοπό να βοηθήσει στη συμπερίληψη των παιδιών με ειδικές ικανότητες, αλλά και να ενεργοποιήσει την κοινωνία μας σε θέματα αποδοχής της διαφορετικότητας.
Κ. Παπανικολάου, το μπάσκετ έχει υπάρξει καθοριστικό και ζωτικό κομμάτι της ζωής σας και έχετε επιτύχει μια σπουδαία καριέρα. Θα σας ταξιδέψω λίγο πίσω. Τι είναι αυτό που σας ώθησε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο άθλημα;
Στο μακρινό 1987 ζούμε μια τεράστια επιτυχία με την κατάκτηση της νίκης στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα από τους Ν. Γκάλη, Π. Φασούλα, Π. Γιαννάκη, Φ. Χριστοδούλου και τους υπόλοιπους παίκτες της ομάδας και τότε όλοι μας θαυμάσαμε πραγματικά το μεγαλείο του αθλήματος του μπάσκετ στη χώρα μας. Σε ένα ζευγάρι μπασκέτες κοντά στο πατρικό μου τότε στα Ν. Λιόσια, όταν ήμουν μικρός, ξεκίνησα τα πρώτα μου βήματα, έκανα τις πρώτες μου προπονήσεις και ήταν η αφορμή ώστε να καταλάβω τις δυνατότητές μου και να πω στον εαυτό μου πως αυτό το όνειρο θέλω να ακολουθήσω στη ζωή μου και να κάνω πραγματικότητα.
Πρόσφατα γνωστοποιήσατε πως έχετε κάποια στοιχεία από το σύνδρομο Άσπεργκερ-διαταραχή του φάσματος αυτισμού. Τι είναι αυτό που σας παρακίνησε να το αποκαλύψετε τώρα;
Νομίζω ότι έχει φτάσει πια ο καιρός να ενεργοποιηθεί η άγονη γραμμή στα θέματα του αυτισμού στην Ελλάδα. Επειδή το βιώνω στο στενό μου περιβάλλον, θεωρώ πως δεν πρέπει να αποτελεί ένα θέμα-ταμπού. Είναι διαταραχή την οποία αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες στη χώρα μας και θέλησα με τον τρόπο μου να ενεργοποιήσω την κοινωνία. Τόσο για τη λήψη μέτρων που θα διευκολύνουν τη ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων αυτών, όσο και για την υιοθέτηση εκ μέρους όλων μας μιας πιο ευαισθητοποιημένης συμπεριφοράς.
Ο αθλητισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Ωστόσο στις μέρες μας –τουλάχιστον στα σχολεία– φαίνεται πως λειτουργεί μόνο για τους τυπικά αναπτυσσόμενους μαθητές, περιθωριοποιώντας τους μαθητές με ειδικές ικανότητες. Τι νομίζετε ότι φταίει;
Υπάρχει βεβαίως η ειδική εκπαίδευση, όμως σε κάθε περίπτωση οι αλλαγές και οι βελτιώσεις πρέπει να εσωκλείονται μέσα σε όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα, ώστε να γίνεται ομαλότερη η συμπερίληψη και η προσαρμογή των παιδιών με ειδικές ικανότητες στο σχολικό και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.
Η ενίσχυση της παράλληλης στήριξης, η άρτια επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η οργάνωση και τελειοποίηση των κατάλληλων για τα παιδιά αυτά υποδομών στο σχολικό χώρο, η επιστημονική ενημέρωση των γονιών, η επικοινωνία των γονιών με τους δασκάλους των παιδιών και η ευαισθητοποίηση του μαθητικού και του εκπαιδευτικού δυναμικού των σχολείων στα θέματα των ειδικών ικανοτήτων είναι μερικοί από τους τομείς που αξίζει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή.
Έχετε εμπνευστεί ένα σπουδαίο αθλητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το Uniquall, για την ενδυνάμωση και εξέλιξη των παιδιών με ειδικές ικανότητες. Μιλήστε μας για αυτό.
Το Uniquall είναι ένα δωρεάν εκπαιδευτικό πρόγραμμα για όλους, που ξεκινήσαμε στη Λεόντειο Σχολή στη Ν. Σμύρνη και που, όπως φαίνεται από την πληθώρα εγγραφών και την ανταπόκριση του κόσμου, θα επεκτείνουμε. Συμμετέχουν παιδάκια που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού τα οποία ασκούνται, γυμνάζονται και περνούν καλά μέσα από τον αθλητισμό, αναπτύσσοντας παράλληλα και τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Κοντά τους βρίσκονται ειδικοί παιδαγωγοί και εξειδικευμένοι προπονητές που τα βοηθούν και τα καθοδηγούν, αλλά και πολλά παιδιά τυπικής ανάπτυξης που διευκολύνουν τη διαδικασία της συμπερίληψης και συνεκπαίδευσης.
Ως γονιός που το παιδί του βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, τι θα συμβουλεύατε τους γονείς που βρίσκονται στην ίδια θέση;
Κάθε γονιός γνωρίζει ποιο είναι το καλύτερο για το παιδί του. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό για το παιδί, αλλά και για τους ίδιους, να έχουν πρωτίστως αποδεχθεί την ιδιαιτερότητά του και παρά τις όποιες δυσκολίες να στέκονται δίπλα του. Πέρα από τις συμβουλές και την καθοδήγηση των ειδικών επιστημόνων και παιδαγωγών που παρακολουθούν το παιδί, καλό θα είναι να επιδιώξουν την ενημέρωση όσων συναναστρέφονται το παιδί, του κοντινού περιβάλλοντος, του σχολικού και κοινωνικού περίγυρού του, ώστε να γνωρίζουν για ποιο λόγο το διακρίνει διαφορετικότητα και να συμβάλλουν όλοι με τον τρόπο τους στην ομαλότερη ενσωμάτωση και προσαρμογή του.
Είστε από τους καλύτερους παίκτες που έχουν περάσει στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ και για πολλούς νέους αποτελείτε πρότυπο. Τι θα τους συμβουλεύατε για την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό;
Ο αθλητισμός προσφέρει μόνο καλά. Πέρα από τη σωματική και την ψυχική υγεία, είναι μια δραστηριότητα που διαπαιδαγωγεί και διαμορφώνει τον άνθρωπο ως προσωπικότητα. Είναι μια επιλογή που εγώ προσωπικά συστήνω και που προσφέρεται σε μεγάλο βαθμό στη χώρα μας, αλλά σίγουρα χρειάζεται και μια ουσιαστική ώθηση από το περιβάλλον των παιδιών, ώστε να τον προτιμήσουν για να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους έναντι άλλων συνηθειών, όπως είναι π.χ. οι ηλεκτρονικές συσκευές.
Συνέντευξη-επιμέλεια: Κατερίνα Γκρίτζαλη
Δ/ντρια Σύνταξης, stentoras.gr