Η νοοτροπία της αδιαφορίας έγινε η αφορμή για τον Βασίλη Σφακιανόπουλο να ξεκινήσει μια εθελοντική πρωτοβουλία μαζί με κάποιους φίλους του. Η σκέψη έγινε δράση και η δράση ονομάστηκε Save Your Hood, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που με τη βοήθεια των εθελοντών της πραγματοποιεί δράσεις καθαρισμού σε σημεία σε ολόκληρη την Ελλάδα. «Σώσε τη γειτονιά σου, το δάσος σου, την παραλία σου, σώσε το μέρος όπου ζεις και που αγαπάς». Πρόκειται για μια ιδέα που ξεκίνησε στην πρώτη καραντίνα τον Απρίλιο του 2020, την οποία ο κόσμος αγκάλιασε, καθώς σήμερα πάνω από 21.000 άτομα σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο συμμετέχουν ενεργά στις δράσεις καθαρισμού που οργανώνει η Save Your Hood.
Ένα φιλικό κάλεσμα ήταν η αρχή για να μαζευτούν την πρώτη κιόλας μέρα 32 σακούλες με σκουπίδια στα Τουρκοβούνια.
Ο Βασίλης Σφακιανόπουλος, ιθύνων νους αυτής της πρωτοβουλίας, από πολύ μικρός ισορροπούσε ανάμεσα σε δύο κόσμους, ο ένας είχε να κάνει με την αγάπη του για το περιβάλλον και ο άλλος με την αγάπη του για την τεχνολογία και τη δημιουργικότητα. Aπό πολύ νωρίς άρχισε να αισθάνεται ότι το corporate περιβάλλον τον κουράζει και δεν του ταιριάζει, ενώ η αγάπη του για το περιβάλλον τον κέρδιζε απόλυτα. Ενώ δούλευε ως καλλιτεχνικός διευθυντής σε μια πολυεθνική, ήρθε η δεύτερη καραντίνα και, χωρίς κάποιο plan B, για πρώτη φορά στη ζωή του πήρε την απόφαση να αποχωρήσει, θέλοντας να αφοσιωθεί πιο αποφασισμένος και με κάθε τρόπο σε κάτι που θα αφορά το περιβάλλον.
Ο Βασίλης μίλησε στην ομάδα του stentoras.gr για το πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτή την πρωτοβουλία, για τον τρόπο λειτουργίας της οργάνωσης, για το πώς μπορεί κάποιος να συμμετάσχει στις δράσεις ως εθελοντής, αλλά και τις σκέψεις του για το μέλλον.
Τι είναι το Save Your Hood και τι στάθηκε αφορμή για να ξεκινήσει αυτή η δράση;
Το Save Your Hood προέκυψε κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας, όχι της δεύτερης που έφυγα από τη δουλειά μου, όπου ένας άνθρωπος σε ένα πολύ αγαπημένο μου σημείο, τα Τουρκοβούνια, πέταξε μπροστά μου ένα σκουπίδι και η απάντησή του όταν τον ρώτησα γιατί το έκανε αυτό ήταν «Μα καλά, δεν βλέπεις τι γίνεται; Το δικό μου σε πείραξε;». Αυτή ήταν μια νοοτροπία που δεν μπορούσα να αντιληφθώ, με γέμισε πάρα πολύ θυμό, πολύ αρνητικά συναισθήματα, και εκείνη τη στιγμή πήρα την απόφαση ότι θα κάνω κάτι για να αλλάξει αυτή η νοοτροπία, όχι να λύσω το πρόβλημα των σκουπιδιών στα Τουρκοβούνια. Θεωρώ ότι η κοινωνία είναι αυτή που φταίει για τις επιπτώσεις που έχουμε στο περιβάλλον και ο τρόπος που σκεφτόμαστε.
Η νοοτροπία μας φαίνεται από τα μικρά πράγματα, από τον τρόπο που οδηγούμε, τον τρόπο που φερόμαστε στους συνανθρώπους μας και συνεπακόλουθα στον τρόπο που φερόμαστε στη φύση, στο περιβάλλον και τελικά στον ίδιο τον εαυτό μας.
Η πρωτοβουλία Save Your Hood γεννήθηκε μέσα στην πανδημία, σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση υγειονομικής κρίσης. Αισθάνεσαι ότι αυτή η πανδημία υπήρξε καταλύτης ή ανασταλτικός παράγοντας στην κινητοποίηση των εθελοντών και την υλοποίηση των δράσεων;
Θεωρώ ότι η περίοδος της καραντίνας υπήρξε ένα πολύ κομβικό σημείο για όλο αυτό. Ενώ πραγματικά όλοι περιμέναμε ότι θα ήταν ένας ανασταλτικός παράγοντας, εν τέλει αποδείχτηκε στην πράξη ότι σε μια πολύ επώδυνη περίοδο για όλους εμάς δόθηκε μια δόση ελπίδας και φωτός με μια παράλληλη διέξοδο για τους εθελοντές, που βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν κάτι καλό για το περιβάλλον, αλλά και να κοινωνικοποιηθούν. Το είχαμε όλοι πάρα πολύ ανάγκη. Κανείς από εμάς δεν θα μπορούσε να προβλέψει αυτή τη συμμετοχή του κόσμου, ακόμα κι εγώ ο ίδιος θεωρούσα ότι ήταν ίσως η χειρότερη στιγμή για να γίνει κάτι τέτοιο. Στην πράξη όμως αποδείχτηκε ότι ήταν καταλυτικό το μομέντουμ κι ότι ήταν η κατάλληλη ιδέα που τέθηκε σε εφαρμογή την πιο κατάλληλη στιγμή.
Πόσα μέλη αριθμεί η οργάνωση αυτή τη στιγμή;
Ουσιαστικά έχουμε 44.300 μέλη στην ομάδα μας στο Facebook, ειδικά για την Ελλάδα. Υπάρχουν άλλοι 5-6 χιλιάδες στην Κύπρο και από όλους αυτούς έχουμε περίπου 21.000 ενεργούς εθελοντές στις δράσεις μας. Τα μέλη μας που συντονίζουν τις τοπικές ομάδες και λαμβάνουν διοικητικές αποφάσεις, αποτελούν έναν πιο κλειστό κύκλο, ευνοώντας ένα σοσιοκρατικό μοντέλο συνύπαρξης.
Η κάθε τοπική ομάδα διαθέτει έναν συντονιστή, που είναι ίσος με όλους τους άλλους, απλώς παίζει ουσιαστικό ρόλο στην οργάνωση και στον συντονισμό της ομάδας. Αποτελεί τη φωνή, τα αυτιά και τα μάτια της ομάδας. Αυτός ο κύκλος λοιπόν είναι αυτή τη στιγμή 112 άτομα που ουσιαστικά αποφασίζουν για το τι γίνεται σε Ελλάδα και Κύπρο.
Όλοι μαζί παίρνουμε τις αποφάσεις για το πώς προχωράμε ως Save Your Hood και τι βάζουμε στο τραπέζι μας.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η οργάνωση;
Από εκεί που διοικούσα μια σχετικά μικρή ομάδα ανθρώπων, κατέληξα να συντονίζω και να οργανώνω χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα. Ακόμα και αυτό ήταν μια τεράστια πρόκληση, γιατί έπρεπε και εγώ ο ίδιος και να προσαρμοστώ αλλά και να εκπαιδευτώ σε όλη αυτή τη διαδικασία. Όπως είπα και προηγουμένως, το σύστημα που έχουμε εφαρμόσει στον συντονισμό της ομάδας μας είναι σοσιοκρατικό και όχι δημοκρατικό, καθώς η δημοκρατία έχει να κάνει με την πλειοψηφία και υπάρχουν ηγέτες στο δημοκρατικό σύστημα για να ρυθμίσουν τις διαδικασίες. Στο σοσιοκρατικό σύστημα δεν υπάρχουν ηγέτες και χρειάζεται ομοφωνία για να ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση. Οπότε μπορεί να αντιληφθεί κανείς την πρόκληση στο να υπάρξει ομοφωνία σε 100 ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα που έχουν επιλεχθεί από τους ίδιους τους εθελοντές, δηλαδή δεν τους έχεις επιλέξει εσύ.
Υπάρχουν επίσης πολλά άτομα στην ομάδα που αφιερώνουν προσωπικό χρόνο δουλεύοντας πάνω από 8 ώρες την ημέρα για το Save Your Hood, ο ίδιος προσωπικά έχω έναν μέσο όρο 11 ωρών, χωρίς προφανώς να αμειβόμαστε για αυτό. Στον λιγοστό χρόνο που μου απομένει, που πολλές φορές δεν είναι επαρκής, δουλεύω ως freelancer στο δημιουργικό κομμάτι, για να μπορέσω να λύσω τις καθημερινές μου ανάγκες, οπότε υπάρχει και μια οικονομική πίεση πέρα από αυτό.
Με ποιο τρόπο μπορεί κάποιος να συμμετάσχει στις δράσεις; Τι βήματα πρέπει να ακολουθήσει;
Ο βασικός μας μηχανισμός είναι εβδομαδιαίος, κάθε βδομάδα στην ομάδα μας στο Facebook γίνεται μια ψηφοφορία, όπου ο κάθε εθελοντής μπορεί να προτείνει τη δική του περιοχή και να δράσει σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Οι υπόλοιποι εθελοντές που βλέπουν αυτή την ανάρτηση μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή μέσα από αυτό το σύστημα. Με τον καιρό έχουν δημιουργηθεί πάνω από 200 ομάδες σε όλη την Ελλάδα. Όποιος ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στις δράσεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή, μπορεί απλώς να επικοινωνήσει με τον συντονιστή της ομάδας και να μπει σε αυτή. Εκτός από τη σελίδα μας στο Facebook, μπορεί κάποιος να δηλώσει συμμετοχή στις δράσεις μας μέσα από αυτή τη διαδικασία και στη σελίδα μας στο Instagram, όπως επίσης και στην ιστοσελίδα μας. Επίσης το πιο σημαντικό, εάν κάποιος έχει πάρει την πρωτοβουλία μόνος του να πραγματοποιήσει μια δράση καθαρισμού, μπορεί να ανεβάσει τη δράση του στη σελίδα μας και εμείς θα επικοινωνήσουμε μαζί του ώστε να πάμε μαζί τη δράση του ένα βήμα παραπέρα.
Με ποιο κριτήριο γίνεται η επιλογή των προτεινόμενων τοποθεσιών;
Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο κριτήριο για την επιλογή των προτεινόμενων τοποθεσιών. Τελευταία φέτος έχουμε οργανώσει τις υπερδράσεις, όπως τις ονομάζουμε, που γίνονται μαζικά με οργανωμένα καλέσματα από τον πυρήνα του Save Your Hood και επιλέγουμε περιοχές με στόχο να λύσουμε ένα τεράστιο πρόβλημα. Για παράδειγμα, δεν θα πάμε στο παρκάκι της γειτονιάς μας, θα πάμε σε μια παράνομη χωματερή για να την καθαρίσουμε.
Φαντάζομαι δεν έχουν πρόσβαση και οι δήμοι σε τέτοιες περιοχές;
Ναι και όχι. Είναι πολύπλοκο. Συνήθως για να υπάρχει ένα τέτοιο θέμα, υπάρχει κάποιο πρόβλημα μεταξύ των δημοσίων φορέων για τη διαχείριση του συγκεκριμένου σημείου.
Μπορείς να μοιραστείς μαζί μας μια εικόνα από τις δράσεις που σε γέμισε αισιοδοξία και ελπίδα για το μέλλον;
Είμαι άνθρωπος ιδιαίτερα συναισθηματικός και αυτό το συναίσθημα το νιώθω αρκετά συχνά στις δράσεις μας, θα προσπαθήσω όμως να γίνω πιο συγκεκριμένος. Μια τρομερή στιγμή για το Save Your Hood ήταν πέρυσι τον Ιούνιο, που μετά τη λήξη της καραντίνας συγκεντρωθήκαμε για πρώτη φορά οι συντονιστές όλης της Ελλάδας μαζί με άλλους εθελοντές σε ένα μέρος, γνωριστήκαμε επιτέλους από κοντά (η γνωριμία μας έως τότε ήταν μόνο ψηφιακή) και καθαρίσαμε όλοι μαζί μια παράνομη χωματερή. Όχι μόνο καθαρίσαμε τη χωματερή αλλά ουσιαστικά λύσαμε ένα πρόβλημα τουλάχιστον 30 ετών με βοήθεια από τους δημόσιους φορείς, τους τοπικούς, που ενεργοποιήθηκαν από την κίνησή μας. Πρόκειται για μια περιοχή η οποία μέχρι και σήμερα παραμένει καθαρή. Επιπλέον, οι εθελοντές μας που βρίσκονται εκεί είναι πάντα σε επιφυλακή και δίνουν αναφορές για την κατάσταση της περιοχής, για το αν έχει δημιουργηθεί πρόβλημα αλλού και γίνεται μεταφορά του προβλήματος χωρίς ουσιαστική λύση κτλ.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα και οι στόχοι της οργάνωσης;
Σίγουρα θα ήθελα τα επόμενα δέκα χρόνια να μην υπάρχει λόγος να υπάρχουμε. Στόχος μας είναι η αλλαγή της νοοτροπίας, γιατί αν δεν αλλάξει η νοοτροπία, πρακτικά δεν λύνουμε κάποιο πρόβλημα, τα σκουπίδια θα συνεχίσουν να υπάρχουν και να έρχονται.
Εκτός λοιπόν από τους καθαρισμούς, οργανώνουμε και εκπαιδεύσεις σε σχολεία, όπου βιωματικά τελείως, μέσα από θεατρικό παιχνίδι και δραστηριότητες, βοηθάμε τα παιδιά να αποκτήσουν αυτή τη νοοτροπία όσο είναι μικρά, γιατί αυτά θα επηρεάσουν άμεσα τους γονείς τους και οι γονείς τους θα μας σώσουν. Είναι αυτή η γενιά που πρέπει να επηρεαστεί για να αλλάξει τα πράγματα. Εκπαιδεύουμε επίσης δημόσιους φορείς, υπαλλήλους και εταιρίες και στοχεύουμε στη δημιουργία πράσινων γωνιών στις γειτονιές όπου ο κόσμος θα μπορεί να ενημερώνεται και να ευαισθητοποιείται σε τέτοιου είδους θέματα.
Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας το αγαπημένο σου μότο ζωής;
Οτιδήποτε κι αν κάνουμε, κάνει τη διαφορά στον κόσμο, όσο κι αν δεν το καταλαβαίνουμε. Το αν αυτή η διαφορά θα είναι καλή ή κακή, εμείς το αποφασίζουμε. Είναι στο χέρι μας λοιπόν να αφήσουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο απ’ ό,τι τον βρήκαμε.
Συνέντευξη-επιμέλεια:Εύη Δεργιαδέ
Share this post
