Πού πηγαίνουν οι μνήμες όταν τις ξεχνάμε; Και πώς τα βγάζει κανείς πέρα σ’ έναν κόσμο που επιμένει να ξεχνά; Πώς μπορεί ένα παιδί να συνδεθεί με τη μνήμη; Με τι μοιάζουν τα γηρατειά; Μα τι το νοιάζουν ένα παιδί όλα αυτά! Εκτός αν κάποιος ξεχάσει τα γενέθλιά του…

Για δεύτερη χρονιά στη Μουσική Βιβλιοθήκη, ένα θέατρο δωματίου με μουσική, ένα έργο τρυφερό και σύγχρονο, που προσεγγίζει το θέμα της απώλειας μνήμης και τις οικογενειακές σχέσεις, δείχνοντας πώς η δημιουργική σκέψη και το παιχνίδι γεφυρώνουν τις διαφορές.

Η κα Ειρήνη Αναγνωστοπούλου, συγγραφέας του έργου, μιλάει στο stentoras.gr για την αξία της μνήμης, την παιδική αθωότητα, την σημασία των οικογενειακών δεσμών, τη σύγχρονη αποστασιοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων ενώ παράλληλα μας προδιαθέτει για τα μηνύματα ευαισθησίας και ενσυναίσθησης της παράστασης που πραγματικά σε κερδίζει και αξίζει να παρακολουθήσει όλη η οικογένεια.

Κα Αναγνωστοπούλου, τι σας ώθησε να εμπνευστείτε το περιεχόμενο του έργου «Ένας ελέφαντας στο δωμάτιο»;

Το έργο συνομιλεί με εκείνα που θυμόμαστε, αλλά και με εκείνα που ξεχνάμε, και φυσικά με εκείνα που είναι μπροστά στα μάτια μας, όμως μέσα στην καθημερινότητά μας τα παραβλέπουμε. Η έννοια της μνήμης με έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια, και προσωπικά και καλλιτεχνικά. Η απώλειά της με τρομάζει, ενώ το άγνωστο, αλλά τόσο καλά οργανωμένο, σύμπαν της με εμπνέει. Βρέθηκα για κάποια χρόνια να παρατηρώ συγγενικά μου πρόσωπα μεγάλης ηλικίας που ξεχνούσαν ολοένα. Ήταν στενάχωρο και ταυτόχρονα πολύ έντονο να το παρατηρείς. Πιο ενδιαφέρουσα όμως ήταν η συνειδητοποίηση ότι οι υπόλοιποι που είχαμε τη μνήμη μας ξεχνούσαμε κάθε μέρα πολύ σημαντικά πράγματα και πολύ πιο ουσιαστικά.  Συνομίλησα τότε με το δικό μου εσωτερικό παιδί, που αναρωτιόταν πού πάνε όλα εκείνα που ξεχνάμε. Και κάπως έτσι συνάντησα τον Κωστή, τον ήρωα του έργου, και είδα τον… Ελέφαντα που υπήρχε στο δωμάτιο.

Η παράσταση αποτυπώνει μηνύματα ευαισθησίας και δίνει τροφή για προβληματισμό. Τι είναι αυτό που ελκύει το παιδικό κοινό ώστε  να την παρακολουθήσει;

Το μήνυμα σε μια παράσταση δεν είναι για να φαίνεται.  Ο διδακτισμός δεν αφορά το παιδικό, και κατά τη γνώμη μου ούτε το ενήλικο, κοινό. Το παιδί μαγνητίζεται από το «εδώ και τώρα» της παράστασης. Από το ζωντανό πράγμα που συμβαίνει πάνω στη σκηνή, από το χιούμορ, την ευαισθησία και την καλαισθησία του. Και φυσικά, από την αλήθεια του. Είναι προϋπόθεση για να πάρεις μαζί σου το παιδικό κοινό, η παράσταση να μην το κοροϊδεύει. Πιστεύω ότι στον Ελέφαντα, μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Μιχάλη Κοιλάκου, υπάρχει ζωντάνια, χαρά και χιούμορ πάνω στη σκηνή. Ταυτόχρονα, τα παιδιά ταυτίζονται με τον ήρωα του έργου και την πολύ σημαντική αγωνία του: να μη μείνει μόνος στα γενέθλιά του. Και βέβαια, ταξιδεύουν στον κόσμο της φαντασίας που τα οδηγεί ο Ελέφαντας. Οι προβληματισμοί είναι για τους γονείς. Και τα όποια μηνύματα περνούν υπόγεια – αυτός άλλωστε είναι κατά την άποψή μου ο καλύτερος δρόμος.

Παρακολουθώντας το έργο, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλο ρόλο διαδραματίζει η μνήμη στη ζωή των ανθρώπων. Τι θεωρείτε πως ένα παιδί διατηρεί στη μνήμη του μεγαλώνοντας;

Οι μνήμες μας διαμορφώνουν αυτό που είμαστε. Και το γοητευτικό οπωσδήποτε είναι ότι οι περισσότερες είναι κρυμμένες και ούτε καν συνειδητές. Το αποτύπωμά τους όμως υπάρχει. Δεν διαλέγεις τι θα θυμάσαι μεγαλώνοντας. Και ένα παιδί διατηρεί πολλά. Ήχους, μυρωδιές, αισθήσεις, βλέμματα. Στιγμές φροντίδας. Γέλια. Εικόνες διάσπαρτες αλλά όχι τυχαίες. Διατηρεί όμως και τα δύσκολα, και ας μην τα θυμάται πολλές φορές.  Τη ματαίωση, την αδιαφορία, την απαξίωση, την απόρριψη, τις στιγμές που οι γύρω του ήταν μαζί του τσιγγούνηδες συναισθηματικά και σίγουρα τη βία, ακόμα και την πιο αδιόρατη. Κι αυτό είναι κάτι που εμείς ως γονείς και ως παιδαγωγοί οφείλουμε να θυμόμαστε πολύ πολύ καλά.

Ζούμε σε μια κοινωνία έντονων ρυθμών, όπου οι ανθρώπινες σχέσεις δείχνουν να δοκιμάζονται. Ως ευαισθητοποιημένη συγγραφέας σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού, τι νομίζετε ότι φταίει για την αποστασιοποίηση των ανθρώπων σήμερα;

Αυτό που ζούμε τα τελευταία δύο χρόνια είναι ο ορισμός της αποστασιοποίησης. Μασκοφόροι συνομιλούμε μέσω ίντερνετ, τα παιδιά μας με μάσκες πλησιάζουν το ένα το άλλο και μετά τα βάζουμε να πλένουνε τα χέρια τους. Είναι μια πραγματικότητα απολύτως παρανοϊκή, δυστυχώς με αληθινή και σοβαρότατη αιτία. Αλλά το θέμα είναι βαθύτερο και προϋπάρχον. Η πανδημία απλώς του έδωσε μια εικόνα πολύ γλαφυρή.

Προσωπικά εντοπίζω ως μια από τις αιτίες την αποφυγή. Οι άνθρωποι λες και θέλουν να αποφύγουν –να ξεχάσουν;– τον εαυτό τους. Είναι μάλλον δύσκολο κάποιες φορές να αντέξει κανείς όλο το φορτίο, την ένταση, του να είναι μέσα στη στιγμή, αληθινά εκεί, σε πλήρη επαφή με τον εαυτό του και με τον διπλανό του. Αλλά μόνο έτσι μπορείς να είσαι ζωντανός. Χρειάζεται να βοηθήσουμε την  επόμενη γενιά να μάθει να αντέχει την ευτυχία που δικαιούται.

Συνέντευξη-επιμέλεια: Γκρίτζαλη Κατερίνα

                                          Δ/ντρια Σύνταξης,stentoras.gr

Λίγα λόγια για την παράσταση  εδώ

Share this post