Σε μια κοινωνία που οι ψηφιακοί ρυθμοί και η τεχνολογική εξέλιξη βρίσκουν σε μεγάλο ποσοστό την τρίτη ηλικία απροετοίμαστη και ανενεργή, το Πανεπιστήμιο της Τρίτης Ηλικίας ξεχωρίζει για την εκπαιδευτική του δράση και την ευαισθησία του απέναντι στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας, φροντίζοντας κανείς να μη μένει πίσω. Με προγράμματα και εργαστήρια ποικίλου ενδιαφέροντος που τονώνουν την ανθρώπινη αυτοπεποίθηση και συντηρούν τη διάθεση για γνώση και δημιουργία, οι ωφελούμενοι της People Behind μπορούν πλέον να απολαμβάνουν την ισοτιμία και την ένταξη στον σύγχρονο τρόπο ζωής.
Η Μαρία Αστερίου, συν-ιδρύτρια και Υπεύθυνη Επικοινωνίας της People Behind, βρίσκεται καθημερινά κοντά στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας και μιλά στο stentoras.gr για το πώς γεννήθηκε η ιδέα του Πανεπιστημίου, για τα προγράμματά του, αλλά και για τα οφέλη που προσφέρει σε όσους συμμετέχουν σε αυτό.
Κα Αστερίου, πραγματικά πολύ πρωτότυπη ιδέα το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας. Πώς προέκυψε; Τι ήταν αυτό που σας έκανε εσάς και τους συνεργάτες σας να το οραματιστείτε;
Το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας είναι μια πρωτοβουλία που υπάρχει στο εξωτερικό από τη δεκαετία του 1970. Ξεκίνησε από τη Γαλλία, όπου τα τοπικά πανεπιστήμια ξεκίνησαν να προσφέρουν προγράμματα σε άτομα άνω των 65 ετών. Πολύ γρήγορα η ιδέα μεταφέρθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου ωστόσο αποκόπηκε από τα «κανονικά» πανεπιστήμια και λειτούργησε περισσότερο ως αυτοδιαχειριζόμενη πρωτοβουλία από τους ίδιους τους ηλικιωμένους. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν τοπικά Πανεπιστήμια Τρίτης Ηλικίας, που λειτουργούν ανάλογα με την κουλτούρα της χώρας και των ανθρώπων. Η δική μας ομάδα, η People Behind, αναζητώντας τις καλές πρακτικές του εξωτερικού για την υγιή και ενεργό γήρανση, ήρθε σε επαφή με τα Πανεπιστήμια Τρίτης Ηλικίας του Λονδίνου, της Κύπρου και της Μάλαγας, και έπειτα από αρκετή σκέψη, δουλειά και συζητήσεις μαζί τους, φέραμε την πρωτοβουλία αυτή στην Ελλάδα, η οποία, όπως αποδείχθηκε από την πολύ μεγάλη συμμετοχή ήδη από την πρώτη μέρα λειτουργίας, ανταποκρίνεται στην πραγματική ανάγκη των ατόμων 65+ για ενεργοποίηση, δραστηριοποίηση, εκπαίδευση και ενδυνάμωση. Είμαστε εντυπωσιασμένοι από την ανταπόκριση του προγράμματος στους ωφελούμενους, στο οποίο μέχρι σήμερα έχουν συμμετάσχει 338 άτομα και εργαζόμαστε σκληρά, ώστε να παραμείνει μακροπρόθεσμα μια βιώσιμη πρόταση ενεργοποίησης για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας σε όλη την Ελλάδα.
Ποια είναι τα προγράμματα που προσφέρει το Πανεπιστήμιο και ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται για να τα παρακολουθήσει κάποιος;
Μέσω του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας οι ωφελούμενοι συμμετέχουν σε εβδομαδιαία διαδικτυακά εργαστήρια, ενώ έχουν τη δυνατότητα να διαβάσουν τις σημειώσεις των μαθημάτων και να εξασκήσουν τις γνώσεις του με ασκήσεις και κουίζ, που αναρτούμε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, μέσω της οποίας πραγματοποιούνται τα μαθήματα. Η επιλογή των εργαστηρίων γίνεται σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, τους στόχους της Ε.Ε. για την Υγιή και Ενεργό Γήρανση και την καταγραφή αναγκών των ωφελούμενων από την ομάδα της People Behind. Στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας πραγματοποιήθηκαν τα εργαστήρια Ψηφιακής ενδυνάμωσης, Αγγλικών, Ιστορίας, Φιλοσοφίας, Ιστορίας Τέχνης, Μαγειρικής – Διατροφής, Ψυχικής ενδυνάμωσης, Σωματικής Άσκησης, Λογοτεχνίας, Αρχαίας Τραγωδίας, Θεατρικού παιχνιδιού. Το πρόγραμμα κάθε χρόνο προσαρμόζεται στις νέες ανάγκες που προκύπτουν και προσπαθούμε κάθε φορά να εντάσσουμε θεματικές που ενδιαφέρουν τους ωφελούμενούς μας. Για να παρακολουθήσει κανείς τα εργαστήρια, θα πρέπει να είναι 65 ετών και άνω και να έχει μια βασική γνώση χρήσης του υπολογιστή, μια και λόγω της πανδημίας έχουμε μεταφέρει όλο το πρόγραμμα ψηφιακά, ή να βρίσκεται κοντά του κάποιος που να μπορεί να βοηθήσει στη χρήση του λάπτοπ. Βασικότερη προϋπόθεση ωστόσο είναι η διάθεση για δραστηριοποίηση για την απόκτηση νέων γνώσεων και, γιατί όχι, νέων φίλων και εμπειριών.
Η δράση του Πανεπιστημίου ξεκίνησε όταν περίπου άρχισε στη χώρα μας η πανδημία της Covid-19. Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν για τους ωφελούμενους να παρακολουθούν και να συμμετέχουν στα προγράμματα του Πανεπιστημίου, δεδομένου ότι σπάνια οι ηλικίες 65+ είναι ενημερωμένοι ψηφιακά;
Το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας ξεκίνησε τις αρχές του 2020 με διά ζώσης εργαστήρια στην Αθήνα. Πράγματι, μέσα σε έναν μήνα χρειάστηκε να
κλείσουμε λόγω της πανδημίας και να μεταφέρουμε το σύνολο του προγράμματος διαδικτυακά. Η διαδικασία αυτή τόσο για εμάς όσο και για τους ωφελούμενους έγινε σταδιακά. Αρχικά δοκιμάσαμε τη σύνδεση μέσω Skype και έπειτα περάσαμε στο Zoom πραγματοποιώντας πιλοτικά εργαστήρια στη διάρκεια του πρώτου lockdown με τη συμμετοχή 70 ωφελούμενων. Η πιλοτική εφαρμογή μας έδειξε ότι οι ωφελούμενοί μας είχαν τεράστια ανάγκη κοινωνικοποίησης και ενεργοποίησης, γεγονός που τους έκανε ακόμα πιο ανοιχτούς στο να μάθουν να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά μέσα. Έτσι, με τη δική τους παρότρυνση προχωρήσαμε στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας, μέσα από την οποία μέχρι και σήμερα υλοποιούνται όλα τα εργαστήρια, οι εβδομαδιαίες συναντήσεις με τους εισηγητές, η ανάρτηση των σημειώσεων και των ασκήσεων. Είναι γεγονός ωστόσο ότι μεγάλο ποσοστό των ατόμων 65+ στη χώρα μας δεν είναι ψηφιακά εκπαιδευμένο. Ο ψηφιακός αλφαβητισμός είναι μια από τις προκλήσεις της εποχής και προωθείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω προγραμμάτων Υγιούς και Ενεργού Γήρανσης. Στο πλαίσιο αυτό η People Behind παρέχει εργαστήρια Ψηφιακής Ενδυνάμωσης για άτομα 65+ από όλη την Ελλάδα. Για το σχολικό έτος 2021-22 υποστηρικτής του προγράμματος Ψηφιακής Ενδυνάμωσης αλλά και άλλων εργαστηρίων του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας (Γυμναστική, Φιλοσοφία, Συμβουλευτική), είναι το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, δίνοντας τη δυνατότητα σε 140 άτομα 65+ να ενεργοποιηθούν και να ενδυναμωθούν μέσω της τεχνολογίας.
Είστε πολύ κοντά στα άτομα της τρίτης ηλικίας και ζείτε μαζί τους την προσπάθειά τους να νιώθουν ενεργοί, δημιουργικοί και ενημερωμένοι. Ποια είναι τα θετικά αποτελέσματα που έχετε παρατηρήσει για τους ωφελούμενους στη διάρκεια της συμμετοχής τους;
Αυτό που μπορώ σίγουρα να σας πω είναι ότι πολύ συχνά μας καλούν στο τηλέφωνο να μας εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους για την εμπειρία της συμμετοχής στο Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας, για τους εκπαιδευτές και εμψυχωτές, με τους οποίους αναπτύσσουν μια πολύ όμορφη σχέση και για να μας ζητήσουν να αυξήσουμε τα εργαστήρια που προσφέρουμε ώστε να έχουν ακόμα περισσότερες επιλογές. Δεν μπορώ να ξεχάσω την κυρία Μ.Π., που μας είπε πολύ χαρούμενη ότι μέσα από το εργαστήριο Ψηφιακής Ενδυνάμωσης έκανε προφίλ στο Facebook, έμαθε να κάνει επισύναψη, έστειλε e-mail, παράγγειλε ηλεκτρονικά φαγητό, αλλά κυρίως ξεπέρασε τη μοναξιά που ένιωθε μετά τον χαμό του συζύγου της. Πώς να μη νιώσουμε κι εμείς ενθουσιασμό όταν η κυρία Ε.Α. μας είπε ότι ένιωσε να γίνεται καλύτερος άνθρωπος μέσα από το εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης; Αυτό που στην ουσία προσφέρει το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής: καλύτερη ψυχική διάθεση, σωματική ευεξία και πνευματική εγρήγορση. Πιστεύουμε ότι βάζουμε ένα λιθαράκι σε αυτό και δουλεύουμε σκληρά ώστε να βελτιώνουμε διαρκώς το πρόγραμμα και να προσφέρουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους ωφελούμενούς μας.
Συνέντευξη-επιμέλεια: Γκρίτζαλη Κατερίνα
Δ/ντρια Σύνταξης,stentoras.gr
Share this post
