Ακούγοντας τον κ.Τάσο Κόλλια, τον εκπαιδευτή και μέντορα της First Global Challenge Team Greece, να διηγείται την πορεία, το όραμα και τις επιτυχίες της ομάδας από το ξεκίνημά της έως σήμερα δεν μπορείς παρά να αισθανθείς περήφανος για τα παιδιά αυτά, που με την αγάπη τους για την έρευνα, την αφοσίωσή τους στην ομάδα, το κέφι και το μεράκι τους για τον προγραμματισμό και τη ρομποτική αφήνουν το ελληνικό στίγμα σε παγκόσμιες διοργανώσεις.
Κ. Κόλλια, ποιο ήταν το ερέθισμα για εσάς ώστε να ασχοληθείτε με τον κλάδο της ρομποτικής και τη διδασκαλία του, δεδομένου ότι πριν από κάποια χρόνια δεν υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από το ελληνικό κοινό;
Τα ερεθίσματα ήταν ουσιαστικά δύο.Tο ένα έχει να κάνει με τη δική μου παιδική ηλικία και με το γεγονός ότι πάντα με ενδιέφερε πώς κινούνταν παιχνίδια που είχα, γιατί τους βάζουμε μπαταρίες, πώς γίνεται να στρίβουν, να πηγαίνουν εμπρός και πίσω, oπότε το κατσαβίδι ήταν κάτι που το χρησιμοποιούσα συνέχεια. Πάντα ήμουν λίγο μαστροχαλαστής και μου άρεσε αυτό που έβλεπα, πώς δηλαδή συνδυάζονται κάποια κομμάτια και τι δυνατότητες είχαν αυτά που δημιουργούσα. Το 2010 έτυχε να έχω ως διευθυντή στο σχολείο τον πολύ αδελφικό φίλο και συνάδελφο, τον Μάκη Τριανταφυλλίδη. Ξεκινήσαμε ένα μικρό τμήμα όπου θα έκανε εκείνος Εκπαιδευτική Ρομποτική με ένα από τα πρώτα πακέτα της Lego Education. Κάποια στιγμή όμως αρρώστησε και χρειάστηκε να τον αναπληρώσω στο μάθημα, το οποίο μου άρεσε πολύ. Είδα, επίσης, πόσο πολύ αρέσει στα παιδιά, πόσα πράγματα μάθαιναν, πόσο καλά περνούσαν και πόσο ενθουσιασμένα ήταν, οπότε, συνδυάζοντας αυτά τα δύο ερεθίσματα, ξεκίνησα να ασχολούμαι περισσότερο, και από το 2010 μέχρι σήμερα να ψάχνω τρόπους να ενσωματώσω το κομμάτι του STEM στη διδασκαλία και στα σχολεία.
Ο τομέας της ρομποτικής δείχνει να έχει μπει για τα καλά στις ζωές μας. Αποκορύφωμα η συμπερίληψή του στα εργαστήρια δεξιοτήτων των σχολείων με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Γιατί νομίζετε έχει αναδειχτεί τόσο πολύ και τι θα προσφέρει στα παιδιά;
Καταρχάς το γεγονός ότι επιτέλους θα έχουμε συγκεκριμένες δεξιότητες που θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να τις καλλιεργήσουν στους μαθητές και τις μαθήτριες είναι πολύ θετικό και πραγματικά αποτελεί το αποκορύφωμα. Ο τομέας της ρομποτικής έχει μπει στις ζωές μας με διάφορους τρόπους, ακόμα και στα σπίτια μας με απλές συσκευές, αλλά και πλαγίως, καθώς πολλά από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε γίνονται με τη συμβολή του ρομπότ. Ίσως να μην έχουν τη μορφή που φαντάζεται κάποιος, αλλά η αυτοματοποίηση πραγμάτων και διαδικασιών στη βιομηχανία εδώ και αρκετά χρόνια είναι πολύ διαδεδομένη.
Έχει αναδειχτεί πάρα πολύ, γιατί αυτό που προσφέρει στα παιδιά είναι ότι περνούν από την καθαρά θεωρητική γνώση σε ένα πεδίο το οποίο έχει πρακτική εφαρμογή, σε ένα πεδίο εφαρμοσμένης επιστήμης πια. Τα παιδιά καλούνται να πιάσουν και να κατασκευάσουν πράγματα, να προγραμματίσουν, να τα κάνουν να κινούνται, οπότε έχουμε ήδη μια διαδικασία που είναι αρκετά πιο πλούσια και διαδραστική από ένα τυπικό μάθημα, όπου ένας μαθητής θα μπορούσε π.χ. να βρίσκεται σε μια τάξη καθισμένος στο θρανίο του να κοιτάζει στον πίνακα και απλώς να λύνει ασκήσεις. Από την άλλη, ο τομέας του STEM, και όχι μόνο η ρομποτική, είναι βασισμένος στη βιωματικότητα, τη χρήση υλικού και μέσα από αυτά στοχεύει στην ενίσχυση και ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Επίσης, –κακά τα ψέματα– οι κοινωνίες μας μετασχηματίζονται, οι απαιτήσεις και στο εργασιακό αλλά και το κοινωνικό κομμάτι είναι διαφορετικές απ’ ό,τι 15-20 χρόνια πριν ή και λιγότερο. Μέσα λοιπόν από την ενασχόληση με το STEM προετοιμάζουμε καλύτερα τα παιδιά μας για αυτό το οποίο δεν θα το φέρει το αύριο αλλά βρίσκεται ήδη εδώ και θα πρέπει σιγά σιγά να το συνειδητοποιούμε
Είστε ο εκπαιδευτής της Εθνικής Ομάδας Ρομποτικής First Global Challenge Team Greece και συγχαρητήρια για όλες τις δράσεις σας μαζί με την ομάδα. Μιλήστε μας γι’ αυτήν και την πορεία της.
Θα ήθελα να ξεκινήσω με το εξής: Κάποιοι μπορεί να βγουν και να πουν πως δεν υπάρχει Ομοσπονδία Ρομποτικής, όπως οι Ομοσπονδίες που
διαθέτουν τα άλλα αθλήματα. Την αποκαλούμε όμως Εθνική Ομάδα, καθώς έχουμε προσπαθήσει να ακολουθήσουμε όλες τις διαδικασίες, π.χ. αρχικά να κάνουμε ανοιχτό κάλεσμα, να έρθουν τα παιδιά από όσο περισσότερες περιοχές μπορούμε. Φέτος το καταφέραμε ακόμα περισσότερο σε σχέση με πέρσι. Έχουμε 30 παιδιά από 6 διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.
Σχετικά με την πορεία της ομάδας, το 2018, που δόθηκε η ευκαιρία να έρθει αυτό το πρόγραμμα στην Ελλάδα, συνειδητοποιήσαμε κι εγώ και ο Κώστας Βασιλείου, ο πρόεδρος της Eduact, του φορέα δηλαδή που με τη στήριξή του ξεκίνησε όλη αυτή η προσπάθεια, ότι έχουμε μια πραγματικά χρυσή ευκαιρία να δουλέψουμε με ηλικίες οι οποίες φτάνοντας τα 14 έτη ασχολούνται επί το πλείστον με τα φροντιστηριακά μαθήματα για την προετοιμασία εισαγωγής τους μέσω πανελλαδικών εξετάσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή σε κάποιο ξένο πανεπιστήμιο, περιορίζοντας ή σταματώντας παράλληλα άλλες δραστηριότητες.
Εμείς λοιπόν οραματιστήκαμε την προοπτική να δώσουμε στα παιδιά το πεδίο να ασχοληθούν με κάτι που τους ενδιαφέρει, είτε είναι π.χ. ο προγραμματισμός είτε η μηχανική κτλ.
Διαλέξαμε 10 παιδάκια από τις αιτήσεις που είχαμε, σε μια δεύτερη διαλογή καταλήξαμε στα 5, με τα οποία δουλέψαμε όλο εκείνο το καλοκαίρι, και εντέλει με τα 3 από αυτά πήγαμε στο Μεξικό να δούμε από κοντά μια Ολυμπιάδα, που δέχεται μόνο εθνικές ομάδες από όλο τον κόσμο, δηλαδή οι ομάδες που συμμετέχουν πηγαίνουν με την επωνυμία της χώρας τους, καθώς την εκπροσωπούν.
Τα παιδιά είδαν τον διαγωνισμό, γνώρισαν από κοντά τις απαιτήσεις του, αλλά και διαπίστωσαν πόσο σπουδαία είναι η συγκεκριμένη διοργάνωση και πόσα θετικά έχει να τους προσφέρει.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αντί να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των άλλων χωρών, δηλαδή να περιμένουμε την επόμενη προκήρυξη της Ολυμπιάδας, αποφασίσαμε πως υπάρχει ένα μήνυμα από αυτή μας την εμπειρία που θα πρέπει να εξαπλωθεί και να μεταδοθεί σε όλη τη χώρα. Βασιζόμενοι στις δράσεις μας, στα βραβεία, στην εμπειρία μας αλλά κυρίως στο μεράκι των παιδιών, αρχίσαμε να λαμβάνουμε μέρος σε διαγωνισμούς, εκδηλώσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ που γίνονταν σε όλη την Ελλάδα, καθώς θέλαμε να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας, έχοντας ως προοπτική να ανοίξουμε αυτό το πρόγραμμα και σε άλλα παιδιά.
To 2019 τα παιδιά που συμμετείχαν στην ομάδα έγιναν 20. Δουλέψαμε εντατικά 2 μήνες για να πάμε στο Ντουμπάι τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου με το ρομπότ μας, 7 παιδιά, εκ των οποίων τα 2 ακολούθησαν με χορηγία και συμμετείχαν εθελοντικά, και 2 ενήλικες. Καταφέραμε να πάρουμε το χάλκινο μετάλλιο στον μηχανικό σχεδιασμό. Πολύ σημαντική διάκριση για εμάς, δεδομένου ότι ο μηχανισμός είναι η ραχοκοκαλιά του ρομπότ και η θέση πρόκρισής μας ακολουθούσε τις μεγάλες συμμετοχές της Κίνας και της Ταϊβάν.
Η πανδημία της Covid-19, όπως και πολλούς άλλους κλάδους, επηρέασε και τις δράσεις της ρομποτικής. Πώς κατάφερε η ομάδα να μείνει ενωμένη και ενεργή, δεδομένου του περιορισμού που υπέστησαν οι διά ζώσης δράσεις;
Η πανδημία της Covid-19 φυσικά και μας επηρέασε, ωστόσο όμως προσαρμοστήκαμε, καθώς σε πολλές από τις δράσεις συμμετείχαμε διαδικτυακά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως όταν ξέσπασε η πανδημία τον Φεβρουάριο του 2020, εμείς ήμασταν έτοιμοι να ταξιδέψουμε στη Ρουμανία, σε διαγωνισμό, όχι επιπέδου Ολυμπιάδας, αλλά αντίστοιχου αυτής, για να μετρήσουμε τις δυνάμεις μας. Η πανδημία δεν το επέτρεψε και τελικά συμμετείχαμε διαδικτυακά. Το αποτέλεσμα ήταν πως ανάμεσα σε 400-500 ομάδες από όλο τον κόσμο η ελληνική ομάδα βραβεύτηκε ως η καλύτερη όλων ως προς την παρουσίασή της και τη δουλειά της, κατακτώντας το Best Branding Award.
Πραγματικά, το συναίσθημα ήταν απίστευτο, καθώς δικαιώθηκε το αποτέλεσμα της δουλειάς, που επί το πλείστον πραγματοποιήθηκε από τα παιδιά – η δική μου παρέμβαση και των άλλων μεντόρων ήταν ελάχιστη.
Συνεχίσαμε με την Ολυμπιάδα του 2020, η οποία πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως και με τρόπο καθαρά επικεντρωμένο στα social media, σε posts και σε μικρές δουλειές που ετοίμαζαν τα παιδιά.
Περνώντας στο 2021, συμμετέχουμε πάλι εξ αποστάσεως στον διαγωνισμό Robotics Challenges, για το α’ μέρος του οποίου έχουμε ήδη καταθέσει το book μας και μέχρι τέλος του μήνα πρέπει να στείλουμε τα σχετικά για το βασικό μας project μαζί με τα υπόλοιπα mini projects που μας έχουν ζητήσει.
Καταλαβαίνετε πως τα παιδιά που μπαίνουν στη διαδικασία να συμμετάσχουν σε μια ολυμπιακή ομάδα –δεν είναι η εθνική ομάδα π.χ. του στίβου, που έχει πολλές περισσότερες απαιτήσεις– έχουν αντιληφθεί πως απαιτούνται θυσίες, πολλή δουλειά και, το σημαντικότερο, να διατηρούν υψηλά τα κίνητρά τους. Τα παιδιά της First Global Challenge Team Greece» κατάφεραν με το υψηλό τους κίνητρο και το μεράκι τους, μέσα από τηλεδιασκέψεις, ηλεκτρονικά μέσα και εφαρμογές «να μην αφήσουν τη φλόγα να σβήσει».
Μέσα από αυτή την προσπάθεια αξίζει να κοινοποιηθεί και το μήνυμα της εμπειρίας τους πως αν κάποιος θέλει κάτι πραγματικά, όποιο κι αν είναι το εμπόδιο, θα βρει τον τρόπο να τα καταφέρει. Μιλώντας για την αξία τού να προσπαθείς και να κοπιάζεις για να πετύχεις τον στόχο σου, θα ήθελα να αναφερθώ και να συγχαρώ την παραολυμπιακή ομάδα, η οποία τις προηγούμενες ημέρες αγωνίστηκε στο Τόκιο και απέδειξε, κάνοντάς μας εθνικά υπερήφανους, ότι δεν υπάρχει δυσκολία που αν έχεις θέληση, δεν γίνεται να μην την ξεπεράσεις.
Εν αναμονή της παρουσίας σας στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και καθώς ήδη προετοιμάζεστε για τη συμμετοχή σας στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής, μιλήστε μας για το νέο σας δημιούργημα, το ρομπότ της Πανάκειας. Τι ώθησε την ομάδα να το οραματιστεί;
Καταρχάς θα ήθελα να αναφέρω πως θα είμαστε στη ΔΕΘ τόσο με το περίπτερο της Eduact,του φορέα που φροντίζει την ομάδα μας όλο αυτό το διάστημα, αλλά και με το περίπτερο του υπουργείου Υγείας, καθώς το θέμα που επιλέξαμε να ασχοληθούμε φέτος ήταν αυτό της υγείας – συνολικά ήταν 4 τα θέματα-επιλογές που τέθηκαν από την Ολυμπιάδα και αφορούν την εκπαίδευση, το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία.
Η υγεία είναι ένα θέμα που άγγιξε περισσότερο τα παιδιά για να δημιουργήσουν πάνω σε αυτό λόγω της γενικότερης αναστάτωσης που προκάλεσε η έξαρση της πανδημίας. Πολλά από αυτά είχαν συγγενείς που ασθένησαν, κάποια ασθένησαν και τα ίδια, επηρεάστηκαν από το ότι είχαν μήνες να δουν αγαπημένους τους ανθρώπους, βίωσαν δυσκολίες με το σχολείο και τις δραστηριότητές τους.
Δημιούργησαν λοιπόν το ρομπότ της Πανάκειας, το οποίο βρίσκεται ακόμη σε στάδιο πρωτοτύπου, ωστόσο στηρίζει την αρχική μας σκέψη να δρα βοηθητικά για τους ανθρώπους που ζουν π.χ. απομονωμένοι είτε στο σπίτι τους είτε στις ΜΕΘ και να προσπαθήσει να αποσυμπιέσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Ξέρουμε καλά πως στον κόσμο υπάρχουν ρομποτικές λύσεις που μπορούν να απολυμαίνουν χώρους ή να παρακολουθούν ασθενείς και να ενημερώνουν τους γιατρούς, ωστόσο με μια μικρή έρευνα που κάναμε παρατηρήσαμε ότι οι λύσεις που προτείνονται είναι πάρα πολύ ακριβές. Επίσης, είναι γεγονός πως ακόμα και στις μέρες μας πολλοί άνθρωποι στον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε στοιχειώδη πρωτοβάθμια ιατρική μέριμνα, δηλαδή να μπορέσουν να μετρήσουν τον σφυγμό τους, το οξυγόνο στο αίμα, να δουν αν έχουν πυρετό. Έτσι, ύστερα από αυτές τις σκέψεις θέλαμε να κατασκευάσουμε κάτι που να είναι εύκολο και φθηνό.
Το πρωτότυπό μας αυτή τη στιγμή μπορεί να κινηθεί αυτόνομα, να αποφεύγει εμπόδια, να φωτογραφίζει τον ασθενή και να κάνει κάποιες μετρήσεις με ένα κόστος πολύ μικρότερο απ’ ό,τι συστήνουν τα δεδομένα της αγοράς ανά τον κόσμο.
Το πιο σημαντικό όμως είναι πως το ρομπότ αυτό θα μπορούν να το φτιάξουν και να το προγραμματίσουν τα παιδιά από μόνα τους και παράλληλα θα είναι ικανό να λύσει πολλά προβλήματα.
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τη ρομποτική στις μέρες μας είτε επαγγελματικά είτε ως χόμπι;
Από μια επίσκεψη που κάναμε στη βιομηχανία ΤΙΤΑΝ, η οποία είναι και ένας από τους χορηγούς του φορέα μας, εντυπωσιάστηκα πολύ, καθώς δεν περίμενα πως μια εταιρία που φτιάχνει τσιμέντο θα είχε τόσο εκτεταμένη χρήση αυτοματισμών.
Σας αναφέρω αυτό το παράδειγμα γιατί όποιος επιθυμεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη ρομποτική ανακαλύπτει πως οι εφαρμογές της υπάρχουν παντού, κυρίως γιατί η εποχή μας εκσυγχρονίζεται διαρκώς, η βιομηχανία μετασχηματίζεται και είναι ένας τομέας που τα επόμενα χρόνια σε συνδυασμό με άλλους κλάδους, όπως π.χ. η τεχνητή νοημοσύνη ή οι αυτοματισμοί, θα έχει πάρα πολύ μεγάλη ανάπτυξη.
Αφήνοντας το επαγγελματικό κομμάτι και τα σχετικά με τη σταδιοδρομία, η ενασχόληση με τη ρομποτική σε κάθε περίπτωση είναι ωφέλιμη για τα παιδιά. Είτε ασχοληθούν ως χόμπι είτε ως βασική ασχολία, εγώ θα πρότεινα πραγματικά να το δοκιμάσουν. Υπάρχουν πολλά αξιόλογα πακέτα για παιδιά κάθε ηλικίας, που οδηγούν όχι μόνο στην απόκτηση γνώσεων και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων τους, αλλά βοηθούν και στην εξάσκηση της καινοτόμου σκέψης.
Συνέντευξη-επιμέλεια: Κατερίνα Γκρίτζαλη
Δ/ντρια Σύνταξης, stentoras.gr
Λίγα λόγια για τον προπονητή-μέντορα της Ελληνικής Εθνικής ομάδας Ρομποτικής FIRST Global
Ο Αναστάσιος Κόλλιας γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα. Σπούδασε Παιδαγωγικά και είναι εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών (Αξιοποίηση του σχεδιασμού ψηφιακών παιχνιδιών στο μάθημα της Ν. Γλώσσας), κατέχει M.Ed. (Master in Education) στον τομέα “Πληροφορική στην Εκπαίδευση” και διπλώματα ειδίκευσης στη διαχείριση σχολικής τάξης (we.C.A.R.E.) και την εκπαίδευση STΕAM (Erasmus+, ESA), ενώ από το 2019 είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτής εκπαιδευτικών από τη LEGO® Education Academy (LEA Certified Teacher Trainer). Έχει σπουδάσει μουσική (BCM, LCM, RGT, PMT) και έχει διδάξει ηλ. κιθάρα στο Εθνικό Ωδείο Π. Ψυχικού – Φιλοθέης. Είναι συνιδρυτής και πρόεδρος του εργαστηρίου καινοτομίας mellonLAB και εμπνευστής του ιστοχώρου digitalgames.edu.gr.
Διετέλεσε υπεύθυνος παιδαγωγικών θεμάτων στο πιλοτικό πρόγραμμα εισαγωγής των υπολογιστών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση “ΟΔΥΣΣΕΙΑ – Το Νησί των Φαιάκων” και επιμορφωτής στα προγράμματα «Ακαδημαϊκή & Επαγγελματική Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΕΚΠΑ), «Κοινωνία της Πληροφορίας» (ΕΠΕΑΕΚ-ΥΠΕΠΘ) και «Εκπαίδευση Γονέων Μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις ΤΠΕ και στην Ασφαλή Χρήση του Διαδικτύου» (έργο "goneis.gr"-ΕΔΕΤ).
Από το 2010 σχεδιάζει και εκπονεί εκπαιδευτικά Προγράμματα Ρομποτικής και STEM για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Έχει συνεργαστεί με πολλά σχολεία, εργαστήρια και οργανισμούς ως εκπαιδευτής, ως σύμβουλος εργαστηρίων, ως προπονητής αγωνιστικών ομάδων ρομποτικής, με αποκορύφωμα το χάλκινο μετάλλιο στον μηχανικό σχεδιασμό και την 6η θέση στην παγκόσμια κατάταξη ως προπονητής-μέντορας της Ελληνικής Εθνικής ομάδας Ρομποτικής FIRST Global στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής του Ντουμπάι το 2019.
Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει εκπαιδευτικούς τίτλους για τη διδασκαλία της Πληροφορικής και των Μαθηματικών, συμμετοχή στη συγγραφική ομάδα για τα βιβλία Μαθηματικών του Δημοτικού Σχολείου (ΕΠΕΑΕΚ – ΥΠΕΠΘ) και ανάπτυξη εφαρμογών λογισμικού για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Share this post
