Το Club Εργασίας και το Τμήμα Εκπαίδευσης του Κ.Ε.Θ.Ε.Α. Διάβαση στοχεύουν στην ισότιμη αντιμετώπιση των πρώην χρηστών ναρκωτικών ουσιών στην αγορά εργασίας.

Τη δουλειά δεν την παράτησαν ποτέ, κι ας είχαν οδηγήσει τη ζωή τους στα σκοτάδια. Για χίλιους λόγους και με άλλους τόσους τρόπους κατάφεραν να διατηρήσουν ένα κομμάτι του εαυτού τους ενεργό, δραστήριο, λειτουργικό. Το άλλο έγινε μαλθακό, απελπισμένο και «βρώμικο». Οι ώρες της σχόλης είχαν μενού παραίτησης, απόσυρσης και αδιαλλαξίας ποτισμένης με ναρκωτικά λογιών λογιών. Κάθε μέρα, μέρα παρά μέρα, μία φορά τον μήνα ή και περισσότερο, μετά τη δουλειά το πνίξιμο έφραζε το λαιμό και η διέξοδος ήταν μονόδρομος: χρήση.

Μέχρι που για χίλιους λόγους και με άλλες τόσες αντιστάσεις έφτασαν στο κέντρο ενημέρωσης του ΚΕ.Θ.Ε.Α. Διάβαση. Και μετά στην πρώτη φάση απεξάρτησης της Διάβασης. Για να λύσουν τους κόμπους που έδεσαν την προσωπική τους ζωή στα ναρκωτικά. Για να λύσουν τους κόμπους που διατήρησαν την επαγγελματική τους ζωή σε λειτουργία μεν, συνυφασμένη με τα ναρκωτικά δε.

Η επαγγελματική συμβουλευτική που δίνει το πρόγραμμα στον επαγγελματικό προσανατολισμό, στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική κατάρτιση των μελών του είναι συστηματική και ουσιαστική. Το Club Εργασίας και το Τμήμα Εκπαίδευσης του ΚΕ.Θ.Ε.Α. Διάβαση συνεργάζονται με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης, ευαισθητοποιούν και συνεργάζονται με δημόσιους φορείς εργασίας και ιδιώτες εργοδότες,  εξασφαλίζουν θέσεις φοίτησης και υποτροφίες για τα μέλη του προγράμματος, ώστε αυτά να διαμορφώσουν επαγγελματική ταυτότητα, να σταθεροποιηθούν και να εξελιχθούν στον επαγγελματικό τομέα με έναν κοινό στόχο: την ισότιμη αντιμετώπιση των πρώην χρηστών ναρκωτικών ουσιών στην αγορά εργασίας.

Ο Νίκος Ζαχαράκης, προσωπικό του Club Εργασίας, και η Κατερίνα Κοϊτσάνου, υπεύθυνη του Τμήματος Εκπαίδευσης, με ψυχή και με μυαλό, με απρόσκοπτη συνεργασία με όλο το θεραπευτικό προσωπικό του ΚΕ.Θ.Ε.Α. Διάβαση, υποστηρίζουν τα μέλη του προγράμματος, ώστε να συνεχίσουν να δουλεύουν ή να βρουν δουλειά και να λάβουν μόρφωση χωρίς να υπάρχει λόγος και φόβος να ξανακάνουν χρήση. Απαραίτητο; Προφανώς. Άλλωστε το πείραμα το αποδεικνύει περίτρανα: όποιος ισορροπεί με τα δύο πόδια σε δύο βάρκες αργά ή γρήγορα πέφτει στη θάλασσα.

Ποιος είναι ο ρόλος του Club Εργασίας;

Νίκος Ζαχαράκης: Η ευαισθητοποίηση του κόσμου για το πρόβλημα των ναρκωτικών μέσα από ημερίδες και ενημερώσεις εταιριών που ενδιαφέρονται και η υποστήριξη των μελών του προγράμματος, ώστε να υπάρξει ισότιμη ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Το Club Εργασίας στοχεύει στην υποστήριξη εύρεσης εργασίας μέσα από την υλικοτεχνική υποδομή, που περιλαμβάνει από την πρόσβαση των μελών στο ίντερνετ και στους τρόπους αναζήτησης εργασίας έως τη σύνταξη σωστά δομημένου βιογραφικού και του τρόπου παράστασης σε μία συνέντευξη. Το πρόγραμμα δεν βρίσκει δουλειά στα μέλη του. Τα υποστηρίζει ώστε να βρουν ή να διατηρήσουν τη δουλειά τους χωρίς να πίνουν.

Υπάρχει μία γενικευμένη πεποίθηση ότι οι χρήστες ναρκωτικών είναι χαμηλού κοινωνικού, μορφωτικού και επαγγελματικού επιπέδου. Ισχύει;

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Τόσο το επαγγελματικό, όσο και το μορφωτικό επίπεδο των μελών της Διάβασης έχει μεγάλο εύρος: από πολύ χαμηλό έως πολύ υψηλό. Μπορεί να κάνουν χειρωνακτικές, διοικητικές, καλλιτεχνικές ή επιστημονικές δουλειές. Η επικρατούσα άποψη ότι η χρήση ουσιών αφορά μόνο σε ανθρώπους χαμηλού μορφωτικού και συνακόλουθα επαγγελματικού επιπέδου είναι λανθασμένο στερεότυπο. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των ανθρώπων είναι το πρόβλημα της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, όχι το κοινωνικό, μορφωτικό, επαγγελματικό τους επίπεδο.

Από τη στιγμή που τα μέλη της Διάβασης είναι λειτουργικά στη δουλειά τους και, όταν βρίσκονται στο πρόγραμμα, έχουν κόψει και τη χρήση, γιατί χρειάζονται βοήθεια σε εργασιακά ζητήματα;

Νίκος Ζαχαράκης: Πριν αποφασίσει το μέλος του προγράμματος απεξάρτησης να το παρακολουθήσει, δούλευε, αλλά παράλληλα έπινε ναρκωτικά. Μπορεί να ήταν λειτουργικός στη δουλειά του σε επίπεδο τεχνικό, αλλά η χρήση όριζε τη συμπεριφορά του. Όντας στο πρόγραμμα απεξάρτησης, καλείται εκτός από την αποχή από τις ουσίες να συνειδητοποιήσει και να αλλάξει τη συμπεριφορά του. Για παράδειγμα, να διαχειριστεί με διαφορετικό, «καθαρό», όπως λέμε, τρόπο μία σύγκρουση που θα προκύψει στον εργασιακό χώρο.

Τι σημαίνει «καθαρός τρόπος»;

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Για παράδειγμα η συνέπεια στον χρόνο. Ο άνθρωπος που είναι στη χρήση δεν έχει καμία συναίσθηση του χρόνου. Όντας σε απεξάρτηση, ακόμη και εάν έχει το περιθώριο να αργεί στη δουλειά του, το να μην τηρεί το ωράριό του, αλλά να το προσαρμόζει στα κέφια του σημαίνει ότι εξακολουθεί να έχει μία συμπεριφορά που είχε στη χρήση. Αυτό καλείται να αλλάξει.

Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν ένα επάγγελμα πολύ συνδεδεμένο με συμπεριφορές χρήσης. Για παράδειγμα, έχουν εργαστεί ως πωλητές σε μία εταιρία που χρησιμοποιεί αθέμητους τρόπους για να επιβληθεί στην αγορά ή κορόιδευε τον πελάτη, έλεγε ψέματα για να τον πείσει. Όταν προσπαθεί είτε να αποκτήσει είτε να ανακτήσει ένα σύστημα αξιών παρακολουθώντας το πρόγραμμα απεξάρτησης, δεν μπορεί να δουλεύει σε μια εταιρία που δεν υπάρχει κανένα αξιακό σύστημα. Είναι σαν να έχει διπλή ζωή. Στην προσωπική του ζωή, που σε αυτή τη φάση είναι η απεξάρτηση, να αναζητά και να υποστηρίζει ένα προσωπικό σύστημα αξιών και, όταν βρίσκεται στη δουλειά του, να καταλύονται τα πάντα. Τις μισές ώρες της ημέρας στις προσωπικές του σχέσεις να προσπαθεί να είναι έντιμος, ευθύς, αξιόπιστος και τις άλλες μισές το ακριβώς αντίθετο. Για να μείνει κάποιος καθαρός στη ζωή του χωρίς να χρειάζεται τη χρήση για να την αντιμετωπίζει, δεν αρκεί να απέχει από τα ναρκωτικά. Χρειάζεται να λειτουργεί με αξιακό σύστημα.

Λέτε «χρειάζεται να λειτουργεί με αξιακό σύστημα». Για ποια κοινωνία; Η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από έλλειψη αξιών.

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Σωστά. Όμως πλέον μιλάμε για προσωπική επιλογή και προτεραιότητες. Σίγουρα οι εργασιακές συνθήκες δεν μπορεί να είναι ιδανικές. Όμως κανείς μπορεί να επιλέξει την κατεύθυνση που θέλει να ακολουθήσει. Επομένως μπορεί να χρειαστεί να αλλάξει πολλούς εργασιακούς χώρους ή να επιμείνει σε έναν χώρο και να διαμορφώσει την εργασιακή του συνθήκη.

Υπάρχουν δουλειές που δεν μπορεί να κάνει ένας πρώην χρήστης;

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Το τι δουλειά θέλει να κάνει κάποιος είναι προς συζήτηση. Βασική προϋπόθεση είναι να δουλεύει σε περιβάλλοντα που δεν πυροδοτούν την πιθανότητα χρήσης. Για παράδειγμα, σε χαρτοπαικτική λέσχη ή σε μπαρ, όπου υπάρχει πολύ αλκοόλ, ή μέσα σε πιάτσες χρήσης και διακίνησης ναρκωτικών. Ούτε όμως να πυροδοτεί συμπεριφορές χρήσης, όπως «λάδωσε», «παράκαμψε τις διαδικασίες». Το ζητούμενο είναι η δουλειά να είναι υποστηρικτική της προσπάθειας απεξάρτησης και όχι να βάζει σε κίνδυνο.

Ποιες είναι οι αξιώσεις ενός ανθρώπου που παρακολουθεί πρόγραμμα απεξάρτησης από τον εργοδότη του;

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Το βασικότερο κριτήριο είναι να μείνει καθαρός. Το αν θα πάρει μεγαλύτερο μισθό ή εάν δουλεύει κοντά στο σπίτι που μένει ή θα είναι διευθυντής είναι δευτερεύουσας σημασίας.

Υπάρχουν κρατικά προγράμματα που ευνοούν την πρόσληψη πρώην χρηστών; Οι ιδιώτες εργοδότες πώς αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να προσλάβουν έναν πρώην χρήστη;

Νίκος Ζαχαράκης: Υπάρχει το πρόγραμμα του Ο.Α.Ε.Δ. για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, το οποίο έχει ευνοϊκούς όρους για τους εργοδότες που προσλαμβάνουν πρώην χρήστες. Υπάρχει μεγάλος αριθμός ιδιωτών εργοδοτών που έχει προσεγγιστεί όλα αυτά τα χρόνια και υπάρχει μεγάλος αριθμός που έχει αντιμετωπίσει θετικά το ενδεχόμενο να προσλάβει άτομα από το πρόγραμμα απεξάρτησης.

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Έχω ακούσει αντιδράσεις εργοδοτών ακραίες, από το «έχει και ο αδελφός μου το ίδιο πρόβλημα, να έρθει ο άνθρωπος να δουλέψει» μέχρι το «δεν θέλω πρεζάκια στη δουλειά μου». Ο κανόνας είναι κάπου στη μέση. Το μεγάλο πρόβλημα τα τελευταία χρόνια είναι ότι δυστυχώς, αντί να γίνονται προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα, γίνονται απολύσεις.

Υπάρχει ισότιμη αντιμετώπιση των πρώην τοξικομανών στην αγορά εργασίας;

Κατερίνα Κοϊτσάνου: Εάν υπήρχε ισότιμη αντιμετώπιση, δεν θα υπήρχε και η ανάγκη ευαισθητοποίησης. Ούτε η ανάγκη ύπαρξης δικτύου εργοδοτών που να υποστηρίζουν και να προσλαμβάνουν πρώην χρήστες. Αυτό είναι το ζητούμενο. Να πάψει ο στιγματισμός και η ανισότιμη αντιμετώπιση.

Το KE.Θ.E.A. Διάβαση ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1990 στην Αθήνα. Απευθύνεται σε ενήλικους χρήστες ουσιών και στις οικογένειές τους. Είναι πρόγραμμα εξωτερικής παρακολούθησης (μη διαμονής), που υποστηρίζει τα άτομα χωρίς να τα αποκόπτει από την οικογένεια, την εργασία, τις εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες και τον κοινωνικό τους περίγυρο. Το «Πρωινό Πρόγραμμα Απεξάρτησης» του ΚΕ.Θ.Ε.Α. Διάβαση απευθύνεται σε νεαρούς ενήλικες άνω των 21 ετών με υποστηρικτικό οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον. Για εργαζομένους και φοιτητές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρήσης ουσιών λειτουργεί το «Βραδινό Πρόγραμμα Απεξάρτησης».

ΚΕΘΕΑ Διάβαση - 210.8626761

Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος – «Στέντορας»

Share this post