Το παιχνίδι είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Επιπλέον, αποδοτική και διασκεδαστική. Ακόμη, αρμόζει σε κάθε ηλικία. Και, τέλος, μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα σε ευπαθείς και μη ομάδες ανθρώπων. Αρκεί να το αναλαμβάνουν άτομα που αναγνωρίζουν την αξία του, όπως η Ασημίνα Μπρούζου, ιδρύτρια της Challedu – Inclusion, Games, Education.
Ποια είναι η δραστηριότητα της Challedu και σε ποιους απευθύνεται;
H Challedu – Inclusion, Games, Education έχει κεντρικό σκοπό την ενδυνάμωση ευάλωτων και μη ομάδων του πληθυσμού μέσω game-based μεθόδων. Χρησιμοποιούμε το παιχνίδι ως μέσο κοινωνικοποίησης, ενδυνάμωσης, ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης και παράλληλα ως μέσο διαπαιδαγώγησης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και διάδρασης των μαθητών και μαθητριών, ηλικιωμένων, ανθρώπων με αναπηρίες, προσφύγων και άλλων ομάδων.
Για ποιο λόγο χρησιμοποιείτε το παιχνίδι ως εργαλείο εκπαιδευτικό, ένταξης και ενδυνάμωσης;
Πιστεύουμε βαθιά ότι το παιχνίδι είναι το εργαλείο που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι από την πρώτη στιγμή της ζωής τους για να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους, αλλά και να κατανοήσουν τον εαυτό τους. Η λάμψη των ματιών μικρών και μεγάλων όταν παίζουν, αλλά και φράσεις τους όπως «Είναι το καλύτερο σεμινάριο που παρακολούθησα στη ζωή μου» (επαγγελματίας ψυχολόγος), «Δώσατε στη μητέρα μου φωνή έπειτα από 6 χρόνια» (φροντιστής ατόμου με άνοια), «Με κάνατε να νιώσω πως δεν είμαι μόνη» (γονιός παιδιού με αυτισμό), «Ποτέ δεν περίμενα ότι θα μάθαινα τόσο πολλά μέσα από ένα παιχνίδι χωρίς να είναι κουίζ» (εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια), επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα και τη μοναδική εμπειρία που προσφέρει το παιχνίδι.
Ποιος σχεδιάζει τα παιχνίδια σας και τι μορφή έχουν;
Χρησιμοποιούμε δύο μεθόδους για τον σχεδιασμό των παιχνιδιών. Η μία αφορά την ανάπτυξη παιχνιδιών με συγκεκριμένο σκοπό και ομάδα-στόχο από την ομάδα της Challedu, που αποτελείται από εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους, σχεδιαστές παιχνιδιών, γραφίστες, προγραμματιστές και σχεδιαστές ήχου. Παραδείγματα τέτοιων παιχνιδιών-προγραμμάτων είναι το «Μυστήριο στο γηροκομείο», το «Μυστήριο στο Παγκράτι», το «Γυναίκες επιστήμονες» το «Ο Γκρουρ το λιοντάρι», το interactive βιβλιοπαιχνίδι «Η Αλζίνα και το μαγικό τούνελ της Άλγεβρας». Ενώ η δεύτερη αφορά την υλοποίηση φεστιβάλ συνδημιουργίας παιχνιδιών, μια καινοτομία της ομάδας μας, όπου επαγγελματίες από διαφορετικούς χώρους, σχεδιαστές παιχνιδιών, φροντιστές ασθενών, κάτοικοι, φοιτητές και άλλοι ενδιαφερόμενοι συναντιούνται και ενώνουν τις δυνάμεις τους για τη δημιουργία παιχνιδιών με συγκεκριμένο στόχο. Παραδείγματα τέτοιων φεστιβάλ αποτελούν το Bridge Game Jam, που σήμερα τρέχει ως ευρωπαϊκό έργο Erasmus+ με το όνομα «Bridge» και έχει στόχο τη δημιουργία παιχνιδιών για ασθενείς με άνοια, το ABI Games Festival με στόχο τη δημιουργία παιχνιδιών για παιδιά στο φάσμα του αυτισμού και το νέο μας Erasmus+ πρόγραμμα «ID games» για τη δημιουργία παιχνιδιών για ανθρώπους με νοητική αναπηρία. Μετά τα φεστιβάλ οι ιδέες παιχνιδιών μετατρέπονται από την ομάδα μας σε πραγματικά παιχνίδια.
Μπορεί να παίξει κανείς και εκτός Challedu ή μόνο μέσα από την οργάνωσή σας;
Τα παιχνίδια που έχουμε δημιουργήσει υπάρχουν στην ιστοσελίδα μας www.challedu.com, στο «Παίξε», σε μορφή εκτυπώσιμη για τα επιτραπέζια ή μορφή app ή browser game για τα digital. Τα παιχνίδια ανανεώνονται όταν είναι έτοιμα τα γραφιστικά τους και καθένας μπορεί να τα κατεβάσει και να παίξει. Φυσικά, υπάρχουν παιχνίδια μοναδικές εμπειρίες, όπως το «Μυστήριο στο γηροκομείο» ή το «Μυστήριο στο Παγκράτι», τα οποία έχουν ανθρώπους σε πραγματικούς ρόλους και δεν είναι εφικτό να παίξει κάποιος εκτός Challedu, αλλά μπορεί να μας καλέσει στο 211 1164892 ή να επικοινωνήσει μέσω e-mail στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. για να κλείσει θέση.
Γιατί επιλέγεται το μυστήριο ως όχημα διαμόρφωσης ενός παιχνιδιού;
Ξεκινώντας από την Αθήνα, Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018, με δύο πολύ πετυχημένα παιχνίδια μυστηρίου, το Detective stories: The Di Seri case» και το «Farewell, Anatolia: Μια ιστορία μυστηρίου στα Ματωμένα Χώματα», διαπιστώσαμε ότι ο κόσμος και κυρίως οι νέοι και μια αρκετά απαιτητική ομάδα, οι έφηβοι, αγαπούν το μυστήριο και τα escape rooms. Έτσι, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε ως όχημα το μυστήριο για να τους εξοικειώσουμε περισσότερο με πολιτιστικά, εκπαιδευτικά θέματα, όπως στο «Μυστήριο στο Παγκράτι», το οποίο υλοποιούμε με την υποστήριξη και υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και να τους ευαισθητοποιήσουμε, όπως στο «Μυστήριο στο γηροκομείο», το οποίο υλοποιούμε με δωρεά του ΤΙΜΑ Κοινωφελούς Ιδρύματος και σε συνεργασία με 4 γηροκομεία στην Αττική.
Θα πάρω ως παράδειγμα το πιο καινούργιο, αν δεν κάνω λάθος, παιχνίδι σας, το «Μυστήριο στο γηροκομείο». Τι είναι, πώς παίζεται και πού αποσκοπεί;
Το «Μυστήριο στο Γηροκομείο» έρχεται να ανατρέψει την εικόνα που έχουμε για τους ηλικιωμένους και τα γηροκομεία. Είναι μια καινοτομία που ξεκινά από την Ελλάδα και ελπίζουμε με τη στήριξη όλων και κυρίως των εκπαιδευτικών να πολλαπλασιαστεί και να αποτελέσει καλή πρακτική και στο εξωτερικό. Αποτελεί μια μοναδική εμπειρία, όπου οι νέοι / νέες, μαθητές-τριες, επισκέπτονται ένα γηροκομείο, παίρνουν ρόλους ντετέκτιβ σε αποστολές και, συζητώντας με τους ηλικιωμένους που ζουν εκεί, προσπαθούν να συλλέξουν στοιχεία για να λύσουν μικρούς γρίφους και τελικά το μυστήριο. Είναι ουσιαστικά ένα ζωντανό escape room, μέσα από το οποίο οι παίκτες διασκεδάζουν και παράλληλα δίνουν ζωή και χαρά στους ηλικιωμένους που ζουν απομονωμένοι. Πιστεύουμε ότι μέσα από το «Μυστήριο στο γηροκομείο» η απομόνωση αυτή αίρεται και οι ηλικιωμένοι και οι νέοι βρίσκουν έναν νέο τρόπο επαφής μεταξύ τους.
Ποιο είναι το παιχνίδι που είχε τη μεγαλύτερη ανταπόκριση;
Υπάρχουν 4 παιχνίδια και για όλα υπάρχει ανάλογο ενδιαφέρον. Ίσως από τις ιστορίες τους μπορείτε να διαπιστώσετε κι εσείς ότι είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις κάποιο:
»Μερόπειο: Η μία εξαφάνιση ακολουθεί την άλλη στο γηροκομείο. Πρώτα η φωτογραφία από την τελευταία γιορτή. Ύστερα το μεγάλο τηλεσκόπιο, που τον τελευταίο μήνα στόλιζε το σαλόνι του γηροκομείου και, τέλος, η περίεργη εξαφάνιση της νέας εθελόντριας Άννυ Κυρένη, που κοσμεί τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.
»Καλός Σαμαρείτης: Το κουδούνι χτυπά ξανά. Ένα ακόμα δέμα φτάνει στο γηροκομείο. Αυτή τη φορά είναι ένα απλό μπλοκ με ζωγραφιές. Η υπεύθυνη γυρίζει το δέμα για να κοιτάξει για ποιο ένοικο προορίζεται. Το βλέμμα της σκοτεινιάζει. Ποιος γνωρίζει τόσες πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή των ηλικιωμένων που ζουν εκεί και τους στέλνει δώρα; Γιατί τα δέματα καταφτάνουν ένα ένα και όχι όλα μαζί; Γιατί οι ένοικοι διαμαρτύρονται ότι τα δώρα τους εξαφανίζονται;
»Κοινωνική Μέριμνα Μοσχάτου: Η πόρτα ανοίγει. Κανείς. Το μόνο που βρίσκεται στην είσοδο είναι ένα μισάνοιχτο κουτί γεμάτο CD. Ποιος έριξε μπροστά στην πόρτα του γηροκομείου αυτό το δέμα με τα CD; Γιατί εξαφανίστηκε πριν ανοίξει η πόρτα; Γιατί δεν άφησε κανένα μήνυμα; Τι είναι αυτά τα περίεργα σύμβολα στις θήκες των CD; Και γιατί τα τραγούδια είναι λάθος αριθμημένα;
»Παναγιά η Ελεούσα: Το βλέμμα όλων γύρισε πάνω του γεμάτο απορία και αμφισβήτηση. Εκείνη τον ακολούθησε μέχρι το εικονοστάσι. Ακούμπησε το δάχτυλό της στην εικόνα. Ένα λεπτό στρώμα χαρτιού κόλλησε πάνω του και αποκάλυψε ένα άλλο χρώμα. Αυτή τη φορά έτριψε λίγο το δάχτυλό της. Το πρόσωπο της Παναγιάς αποκαλύφθηκε πίσω από τον άγιο. Τι σήμαινε αυτό; Τι μυστικά έκρυβαν οι εικόνες; Μήπως τελικά εκείνη η δωρεά δεν ήταν τόσο αθώα όσο φαινόταν;»
Σε ποιους φορείς παρουσιάζονται τα παιχνίδια και πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η συνεργασία σας;
Τα παιχνίδια του «Μυστηρίου στο γηροκομείο» γίνονται σε συνεργασία με το Μερόπειο Ίδρυμα, τον Καλό Σαμαρείτη, την Κοινωνική Μέριμνα Μοσχάτου και την Παναγιά Ελεούσα. Η συνεργασία είναι άριστη από την αρχή, καθώς όλοι πιστεύουμε στην αλλαγή που μπορεί να φέρει το καινοτόμο πρόγραμμα.
Άλλα παιχνίδια μας γίνονται σε συνεργασία με αντίστοιχους φορείς. Για παράδειγμα, το «Μυστήριο στο Παγκράτι» είναι σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και με πολιτιστικούς φορείς της περιοχής και το Athens Culture Net. Πραγματοποιούμε προγράμματα σε συνεργασία με άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, καθώς και οργανισμούς του εξωτερικού.
Λέτε πως μέσα από εργαστήρια και φεστιβάλ έχετε ενδυναμώσει πάνω από 400 επιστήμονες διαφορετικών ειδικοτήτων. Με ποιο ακριβώς τρόπο;
Οι επιστήμονες προέρχονται από κλάδους όπως η εκπαίδευση, η υγεία, οι developers, οι οποίοι έχουν συμμετάσχει είτε σε κάποιο εργαστήριο-σεμινάριο αποκλειστικά σχεδιασμένο για την ενδυνάμωσή τους είτε σε κάποιο φεστιβάλ συνδημιουργίας παιχνιδιών και έχουν δει πώς μπορούν να φτιάξουν τα εργαλεία τους ή να χρησιμοποιήσουν εργαλεία παιχνιδιού στην καθημερινότητά τους.
Παρόμοια, μέσα από συνεργασίες και προγράμματα για ευάλωτες ομάδες, έχετε βοηθήσει πάνω από 1.000 ανθρώπους και παιδιά. Με ποιο τρόπο;
Πλέον το νούμερο αυτό το έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ, καθώς οι μαθητές και οι μαθήτριες που έχουν συμμετάσχει σε κάποιο πρόγραμμά μας είναι πάνω από 4.000, ενώ άνθρωποι από ευάλωτες ομάδες επίσης έχουν πολλαπλασιαστεί μέσα από τα προγράμματα που τρέχουμε αυτή τη στιγμή και θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια. Είμαστε πολύ περήφανοι για την καινοτομία που έχουμε φέρει μέσα από τη χρήση του παιχνιδιού σε ευάλωτες ομάδες, την ενδυνάμωση των ανθρώπων που τις περιβάλλουν (γονιών, φροντιστών κτλ.) και την κοινωνικοποίησή τους.
Απευθύνεστε σε ιδιωτικά ή δημόσια σχολεία; Το παιχνίδι χωρά στο εκπαιδευτικό μας σύστημα;
Απευθυνόμαστε σε όλα τα σχολεία και όλους τους ανθρώπους χωρίς διαχωρισμούς και παρωπίδες. Πιστεύουμε ότι μόνο δρώντας ως ομάδα μπορούμε να διαμορφώσουμε την παιδεία που θέλουμε για το αύριο. Σίγουρα το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι πεπαλαιωμένο, αλλά υπάρχουν εκπαιδευτικοί και ομάδες εκπαιδευτικών μέσα σε όλο αυτό που προσπαθούν καθημερινά με όλες τις δυνάμεις και την αγάπη τους. Άλλωστε και εγώ και ο Γιάννης, με τον οποίο ξεκινήσαμε, προερχόμαστε από οικογένεια εκπαιδευτικών και πιστεύουμε πολύ στο έργο που αυτοί προσφέρουν καθημερινά όσο δύσκολες και να είναι οι συνθήκες.
Τι νομική υπόσταση έχετε και από πού προέρχονται οι πόροι σας;
Η Challedu είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία και οι πόροι μας προέρχονται κυρίως από δωρεές ιδρυμάτων και ευρωπαϊκά προγράμματα. Βέβαια, ένα μεγάλο μέρος του έργου μας έχει γίνει εθελοντικά και από εμάς, ειδικά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας μας. Σήμερα έχουμε αρκετούς εθελοντές, που μας βοηθούν κυρίως σε δράσεις μας και φεστιβάλ.
Τι επιδιώκετε για το προσεχές μέλλον και τι για το απώτερο;
Αυτή τη στιγμή υλοποιούμε προγράμματα σε διαφορετικούς τομείς και με τοπική, περιφερειακή ή και ευρωπαϊκή εμβέλεια. Παραδείγματα προγραμμάτων μας που απευθύνονται σε μαθητές και νέους είναι το «Μυστήριο στο γηροκομείο», το «Μυστήριο στο Παγκράτι», το Erasmus+ «Females» («Γυναίκες επιστήμονες») και το «FLYie» («Γυναίκες επιχειρηματίες»). Παραδείγματα προγραμμάτων μας που αφορούν επαγγελματίες και ενήλικες είναι τα Erasmus+ «Bridge» (σχεδιάζοντας παιχνίδια για την άνοια) και «ID games» (σχεδιάζοντας παιχνίδια για ανθρώπους με νοητική υστέρηση).
Στο προσεχές μέλλον ελπίζουμε να μπορέσουμε να βρούμε την υποστήριξη για να υλοποιήσουμε προγράμματα που έχουμε στα σκαριά και αφορούν άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι κωφοί και οι ψυχικά ασθενείς, αλλά και τους μαθητές-τριες και τους νέους. Επίσης στοχεύουμε να αναπτύξουμε επιπλέον προγράμματα που αφορούν τον πολιτισμό και την εκπαίδευση. Τέλος, στοχεύουμε να αναπτύξουμε περισσότερο την παραγωγή παιχνιδιών τα οποία θα μπορεί κάποιος να αγοράσει για να στηρίξει το έργο μας είτε ιδιωτικά είτε μέσω crowdfunding.
Τι σημαίνει «Challedu» και πώς έγινε η επιλογή αυτής της επωνυμίας;
Ονομάσαμε την ομάδα μας «Challedu» από τις λέξεις «challenge» και «education». Η εκπαίδευση, η παιδεία, είναι για εμάς το κλειδί για να δημιουργήσουμε τον κόσμο που θέλουμε, ενώ το παιχνίδι είναι ένα εργαλείο που θέτει προκλήσεις συνέχεια. Επίσης θεωρούμε πολύ σημαντικές και τις άλλες δύο λέξεις («inclusion» και «games») που συνοδεύουν το όνομά μας.
Κυβέλη Χατζηζήση
Δημοσιογράφος, stentoras.gr