Είναι νέος, μουσάτος, με καβουράκι στο κεφάλι και χαμόγελο στα χείλη, ευδιάθετος, ομιλητικός, με σπουδές Μουσικής στο εξωτερικό, τραγουδιστής του δρόμου με δεκάδες δικά του τραγούδια και διάθεση διάδρασης με τους περαστικούς αμείωτη. Είναι εγκάρδιος και φιλικός, τόσο που ο πληθυντικός ευγενείας μοιάζει αταίριαστος ακόμα και σε μια συνέντευξη, δείχνει πολύ χαρούμενος, ονειρεύεται να γίνει καλύτερος άνθρωπος και δοξάζει την ανάγκη για επιβίωση και την ανθρώπινη αντοχή. Ο Δημήτρης Κωσταγιόλας έχει, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, το υπαίθριο στέκι του στην οδό Ερμού και, άγνωστο από πότε, επωδό του τη φράση-στίχο του «η καλύτερη ώρα είναι τώρα».
Πώς αποφάσισες να γίνεις τραγουδιστής του δρόμου;
Δεν συμφωνώ απολύτως με τον χαρακτηρισμό. Κατά κύριο λόγο, στο στέκι μου, που είναι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο η οδός Ερμού, τραγουδώ δικά μου τραγούδια. Αυτό όμως που αισθάνομαι πως κάνω είναι να χρησιμοποιώ τα τραγούδια μου ως πρόφαση για προσέγγιση, επικοινωνία, δημιουργία σχέσης, διάδρασης με τους περαστικούς. Είναι ένας τρόπος να απευθύνεσαι στον κόσμο. Γι’ αυτό και δεν νομίζω πως με αντιπροσωπεύει ο χαρακτηρισμός «τραγουδιστής του δρόμου».
Θεωρείς πως η τραγουδιστική τέχνη του δρόμου είναι υποδεέστερη;
Όχι, καθόλου. Απλώς λέω πως, συνήθως, οι τραγουδιστές του δρόμου επιλέγουν ένα ρεπερτόριο γνωστών τραγουδιών. Εγώ μπορεί να συμπεριλάβω κάποιο τραγούδι ή κάποια στροφή γνωστού τραγουδιού όταν νομίζω πως η στιγμή και η σχέση που έχει δημιουργηθεί με τον κόσμο ταιριάζουν.
Ποια συνθήκη επιχειρείς να δημιουργήσεις τραγουδώντας στον δρόμο;
Το πλαίσιο είναι το παρόν. Μια προσπάθεια να ζήσουμε, οι περαστικοί κι εγώ, αυτό που συμβαίνει τη στιγμή που συμβαίνει. Γι’ αυτό και καλώ τον κόσμο να έρθει στο μικρόφωνό μου, να χαρεί τη στιγμή, να εμπνευστώ από τη στιγμή, να «μιλήσουμε» με το τραγούδι.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι;
Δεν μπορώ να επιλέξω. Έχω γράψει πολλά τραγούδια: για το σεξ, ψαγμένα, πάρα πολύ ψαγμένα, αυτοσαρκαστικά, κοινωνικοπολιτικά, με επαναστατική εφηβική διάθεση, με πόνο, εγωισμό, υπαρξιακά, με μελαγχολική διάθεση. Όμως αυτό που με χαρακτηρίζει είναι ένα τραγούδι μου, επωδό θα το έλεγα, με τον στίχο «η καλύτερη ώρα είναι τώρα». Μπορεί να είναι μια φράση που δεν έχει κανένα νόημα γενικώς, αλλά έχει νόημα για μένα προσωπικά. Το παρόν είναι μεγάλο δώρο και προσπαθώ να το ζω καθημερινά μέσα από το τραγούδι μου στον δρόμο.
Δεν είναι λίγο εγωιστικό, επηρμένο, να τραγουδάς σχεδόν αποκλειστικά ό,τι εσύ έχεις γράψει; Υπάρχουν τραγούδια αριστουργήματα…
Ασφαλώς και υπάρχουν αμέτρητα τραγούδια αριστουργήματα. Αφενός όμως δεν είμαι καλός στην απομνημόνευση και αφετέρου αντιμετωπίζω την παρουσία μου στον δρόμο ως μια προσωπική εξομολόγηση, επομένως τα τραγούδια που έχω γράψει είναι πιο δικά μου. Παρ’ όλα αυτά, ανάλογα με τις συνθήκες διάδρασης, συμπεριλαμβάνω και γνωστά τραγούδια άλλων ερμηνευτών.
Αισθάνεσαι ποτέ πως κάνεις επαιτεία;
Είναι «κάπως» όταν ανοίγω τη θήκη της κιθάρας μου για να ρίξει ο κόσμος χρήματα. Όμως νομίζω πως κάτι προσφέρω, άρα δεν επαιτώ.
Κερδίζεις αρκετά;
Η συναισθηματική ανταμοιβή είναι ανυπολόγιστη. Η υλική ανταμοιβή εξαρτάται από το πόσο ωραία και καθαρή τέχνη θα δημιουργηθεί κάθε φορά. Έχω προσέξει ότι τις καλές ημέρες δρόμου η οικονομική απολαβή είναι καλύτερη.
Τι σημαίνει κακή ημέρα δρόμου;
Όταν, για παράδειγμα, σε απόσταση λίγων μέτρων σταθεί ένας άνθρωπος με καμένο πρόσωπο, ζητώντας την οικονομική βοήθεια του κόσμου, στο μυαλό μου δημιουργούνται πάρα πολλά ερωτηματικά, τα οποία οφείλω να πραγματευτώ με το δικό μου ήθος. Μπορεί να ακούγεται σκληρό αυτό που λέω. Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω πως αυτός ο άνθρωπος δεν δικαιούται να κάνει ό,τι κάνει ή ότι εγώ είμαι καλύτερος από εκείνον. Όμως λειτουργούμε και οι δύο στην ίδια εικόνα, στο ίδιο κάδρο δρόμου, και είναι πολύ δύσκολο, στην πραγματικότητα δεν μπορώ, να διαχειριστώ τέτοιες καταστάσεις. Μια πολύ δύσκολη μέρα είναι όταν έρθει ένας άνθρωπος με ψυχικό νόσημα και αρχίζει να μου μιλά κι εγώ δεν ξέρω τι να κάνω. Το μόνο που ξέρω γι’ αυτές τις περιπτώσεις είναι πως πρέπει να δώσω όσο λιγότερη τροφή μπορώ για αντιπαράθεση.
Και καλή;
Να συμμετέχω σε αυτό που κάνω με το καθαρότερο συναίσθημά μου. Να είμαι παρόν. Να ζω τη στιγμή. Να συμμετέχουν όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται. Να είμαι καλός σ’ αυτό που κάνω.
Ωστόσο κερδίζεις αρκετά;
Αρκετά για να ζω αξιοπρεπώς.
Η ανάγκη για επιβίωση σε οδήγησε στην τέχνη του δρόμου;
Όλοι έχουμε ανάγκες. Είτε δουλεύουμε στον δρόμο είτε στο γραφείο. Όμως στη λέξη «ανάγκη» δίνουμε αρνητική σημασία. Εγώ δοξάζω την ανάγκη για επιβίωση. Χάρη στην ανάγκη για επιβίωση δημιουργούμε. Χάρη στην ανάγκη της επιβίωσης επικοινωνούμε οι άνθρωποι μεταξύ μας.
Δεν θα ήθελες όμως να τραγουδάς σε κάποιο μαγαζί, να μπεις στη δισκογραφία, να μπεις στο σύστημα;
Μπορεί να συμβεί κι αυτό. Την ερχόμενη Παρασκευή, για παράδειγμα, θα τραγουδήσω στο μπαρ «Bukowsky» στο Μεταξουργείο με μελοποιημένα από εμένα ποιήματα μεταξύ άλλων. Δεν είμαι ενάντιος στην καλοπέραση. Αντιθέτως, μ’ αρέσει να καλοπερνώ. Δεν είμαι ενάντιος στο σύστημα ούτε σε μια πιο «καναπεδάτη» πορεία στο τραγούδι. Θεωρώ ότι υπάρχουν εξαίρετοι τραγουδοποιοί και τραγουδιστές μέσα στο σύστημα. Υπάρχουν ταλαντούχοι άνθρωποι. Άλλωστε κι όσοι λειτουργούν εκτός συστήματος στην πραγματικότητα έχουν φτιάξει ένα δικό τους μικρότερο υποσύστημα.
Πώς οδηγήθηκες, τελικά, να τραγουδάς στον δρόμο;
Είχα την πολυτέλεια να μένω στους επαίνους που είχα εισπράξει όταν έγραψα τα πρώτα μου τραγούδια. Προέρχομαι από μια ας τη χαρακτηρίσω λόγια οικογένεια. Σπούδασα Μουσική στο εξωτερικό. Ήρθα σε επαφή με τον δρόμο από μια κοπέλα που έφτιαχνε ρούχα και τα πουλούσε στον δρόμο. Το όποιο οικονομικό συμπλήρωμα χρειαζόμουν όμως το είχα από την οικογένειά μου για πολλά χρόνια. Ντροπή! Κάποια στιγμή, περίπου πέντε χρόνια πριν, το επίδομα κόπηκε. Οπότε δημιουργήθηκε η ανάγκη επιβίωσης. Τη συνέχεια την έχω ήδη πει. Γι’ αυτό δοξάζω την ανάγκη της επιβίωσης. Όπως θεωρώ πολύ σημαντικό να αντέχει ο άνθρωπος. Η αντοχή, η διάρκεια είναι σπουδαίες ανθρώπινες λειτουργίες και καταστάσεις.
Τι σχέδια έχεις για το μέλλον;
Σκέφτομαι με κάδρα, με εικόνες. Θέλω λοιπόν να εντάξω σ’ αυτή τη διαδραστική τραγουδιστική παρουσία μου στον δρόμο κάποιους ηθοποιούς και χορευτές σ’ ένα πλαίσιο εξέλιξης της γλώσσας επικοινωνίας που έχω διαλέξει με τους ανθρώπους.
Και το όνειρό σου ποιο είναι;
Να γίνω καλύτερος.
Καλύτερος τραγουδιστής;
Καλύτερος άνθρωπος.
Κυβέλη Χατζηζήση
Δημοσιογράφος, stentoras.gr