Πολύς λόγος γίνεται για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή της, αλλά από τα λόγια στην πράξη η απόσταση συνήθως είναι μεγάλη και επίπονη. Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα υφίσταται 365 μέρες τον χρόνο κι όχι μόνο την ημέρα του Pride. Η ταυτότητα φύλου και ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν είναι πυροτέχνημα που εξαφανίζεται εν μια νυκτί, αλλά μέρος της ζωής, που έπρεπε να κυλά απρόσκοπτα, αλλά, ακόμη τουλάχιστον, σκοντάφτει σε ρατσιστικές ρητορικές μίσους με απάνθρωπες πολλές φορές εξελίξεις.
Η Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης 11528 – Δίπλα Σου για λεσβίες, γκέι, αμφί, τρανς, τις οικογένειές τους και για εκπαιδευτικούς λειτουργεί με στόχο να βοηθήσει όσα άτομα θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους όπως τη θέλουν. Καλύπτει, κατά το δυνατό, ένα εκπαιδευτικό κενό, καθώς, όπως μας είπε η ψυχολόγος Μαριλίνα Αβάνη, δεν υπάρχει ούτε στις πανεπιστημιακές σπουδές εξειδίκευση ψυχολόγων πάνω στα ειδικά χαρακτηριστικά και στις ανάγκες που έχει λόγω των κοινωνικών προκαταλήψεων ο συγκεκριμένος πληθυσμός. Υποστηρίζει ΛΟΑΤΚΙ άτομα, γονείς και εκπαιδευτικούς ώστε, όπως εξήγησε στην κουβέντα μας η διευθύντρια της γραμμής Κλεοπάτρα Οικονομίδου, να αντιμετωπίσουν καθημερινές δυσκολίες, ακόμα και καταστάσεις που μπορεί να φτάσουν μέχρι την άκρη του νήματος.
Πότε λειτούργησε για πρώτη φορά η Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης 11528 – Δίπλα Σου; Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης “11528 – ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ”
Κλεοπάτρα Οικονομίδου: Το 2015 με τη συνέργεια τεσσάρων οργανώσεων, του Athens Pride, του Thessaloniki Pride, της ΟΛΚΕ και της Θετικής Φωνής, με τη χρηματοδότηση από την οργάνωση «Αλληλεγγύη – Solidarity Now». Μετά το πρώτο οκτάμηνο η χρηματοδότηση σταμάτησε και στη συνέχεια ανέλαβε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για δύο διαδοχικά δωδεκάμηνα την οικονομική υποστήριξη της γραμμής. Αυτή την περίοδο είμαστε σε συζητήσεις για την επέκταση της χρηματοδότησης ώστε να καλύπτονται τα λειτουργικά έξοδα και η μισθοδοσία των ανθρώπων που εργαζόμαστε εδώ.
Με ποια άτομα λειτουργεί;
Με εκπαιδευμένους σε ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα ψυχολόγους, που απαντούν στη γραμμή Δευτέρα με Παρασκευή από τις 11 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ. Με την επιστημονικά υπεύθυνη δρα Νάνσυ Παπαθανασίου και επόπτριες την Αλεξάνδρα Βασιλείου και την Έλενα-Όλγα Χρηστίδη. Συνεργαζόμαστε και με εθελοντές ψυχολόγους, που εκπαιδεύονται από την κλινική ψυχολόγο δρα Νάνσυ Παπαθανασίου και τις επόπτριες, οι οποίες υποστηρίζουν από την πρώτη στιγμή τη γραμμή και είναι συνιδρύτριες και μέλη του Orlando LGBT+ – Ψυχική Υγεία Χωρίς Στίγμα.
Μία ή περισσότερες τηλεφωνικές συνομιλίες αρκούν για ένα ΛΟΑΤΚΙ άτομο που θέλει να λύσει, ζωτικής ενδεχομένως, σημασίας θέματα;
Πιθανώς όχι και γι' αυτό, εφόσον το χρειάζεται κάποιο ωφελούμενο άτομο και έπειτα από εκτίμηση του ψυχολόγου, μπορεί να κλείσει ραντεβού για διά ζώσης ή μέσω Skype συνεδρίες.
Πόσες κλήσεις δέχεστε ανά μήνα ή ανά χρονιά;
Δεχόμαστε 100 ωφέλιμες κλήσεις τον μήνα και πραγματοποιούμε 42 συνεδρίες στο ίδιο διάστημα. Το 2015 είχαμε συνολικά μόλις 500 κλήσεις και σήμερα έχουμε φτάσει να μετράμε περισσότερες από 2.000 τον χρόνο με ποσοστό επανάληψης 33%.
Πού οφείλεται κατά τη γνώμη σας μια τόσο σημαντική αύξηση κλήσεων;
Είναι αλήθεια ότι έχει ανοίξει ο κοινωνικός διάλογος για ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου και μέσα από τα νομοσχέδια που πέρασαν. Οπότε είναι πολύ πιο εύκολο σε σύγκριση με το παρελθόν να γίνονται συζητήσεις για τέτοια ζητήματα και κατ’ επέκταση να απευθύνονται για βοήθεια στη γραμμή 11528 – Δίπλα Σου είτε ΛΟΑΤΚΙ άτομα είτε γονείς και εκπαιδευτικοί.
Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις γονιών και εκπαιδευτικών;
Ένας γονιός μπορεί να πάρει τηλέφωνο γιατί, για παράδειγμα, η κόρη του του αποκάλυψε πως είναι λεσβία και, μην μπορώντας να δεχτεί ή να διαχειριστεί αυτή την αποκάλυψη, ζητά τη στήριξη και την επιστημονική θέση ενός ψυχολόγου. Ένας δάσκαλος ή καθηγητής, που συχνά είναι και γονέας, μπορεί να ζητήσει βοήθεια για να διαχειριστεί ζητήματα που προκύπτουν στο σχολείο. Συνήθως οι γονείς που μας απευθύνονται διακατέχονται από αγωνία και θυμό. Όμως το γεγονός πως ζητούν βοήθεια είναι πολύ καλό σημάδι. Προσπαθούν να διαχειριστούν το ζήτημα. Οι γονείς που πετούν τα παιδιά τους στον δρόμο επειδή τα παιδιά τους είναι ΛΟΑΤΚΙ άτομα δεν τηλεφωνούν στο 11528.
Ποιες είναι κατά κύριο λόγο οι ηλικίες των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων που απευθύνονται στο 11528;
Το 50% των ωφελουμένων είναι ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Το άλλο 50% είναι γονείς και εκπαιδευτικοί. Στην πλειονότητά τους τα ωφελούμενα ΛΟΑΤΚΙ άτομα είναι από 18 μέχρι 29 χρόνων. Υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ανηλικότητας, από 14 έως 18 ετών (14%), και λίγοι άνθρωποι πολύ μεγαλύτερης ηλικίας, ακόμα και υπερήλικες που θέλουν να μιλήσουν για το εγγόνι τους. Το δίπολο άντρας-γυναίκα εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό ποσοστό κλήσεων, αλλά υπάρχουν και non-binary άτομα, τρανς γυναίκες, τρανς άντρες. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι πως το 48% (από το 50%) των κλήσεων ΛΟΑΤΚΙ ατόμων που δεχόμαστε αναφέρουν περιστατικά κακοποίησης κατά κύριο λόγο, με το 15% να αφορά σεξουαλική κακοποίηση από άτομα του περιβάλλοντός τους και κατά κύριο λόγο από τους γονείς τους!
Μου φαίνεται λίγο εξωφρενικό να μην αποδέχεσαι το ΛΟΑΤΚΙ παιδί σου, αλλά να το κακοποιείς σεξουαλικά…
Δυστυχώς συμβαίνει. Και ένα από τα μεγάλα προβλήματα είναι πως τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα που κακοποιούνται σεξουαλικά από τους ίδιους τους γονείς τους δεν μπορούν να αισθανθούν ασφάλεια μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Πολύ συχνά ακούω έναν παραλληλισμό: παιδιά προσφύγων ή μεταναστών μπορεί –κακώς φυσικά– να ακούσουν ένα προσβλητικό, κακοποιητικό σχόλιο στον δρόμο ή στο σχολείο, αλλά τουλάχιστον επιστρέφοντας σπίτι νιώθουν ασφάλεια και ζεστασιά. Με κάποια ΛΟΑΤΚΙ άτομα συχνά ούτε αυτό δεν συμβαίνει.
Για ποια άλλα θέματα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, γονείς και εκπαιδευτικοί ζητούν τη βοήθειά σας;
Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα αναζητούν έναν τρόπο να το πουν στην οικογένειά τους, στη δουλειά τους. Οι γονείς αναζητούν τρόπους να αποδεχθούν το παιδί τους και να μπορέσουν να το υποστηρίξουν και να διαχειριστούν την αγωνία, τον θυμό, την απώλεια, την προσδοκία…
Μπορείτε να μου αναφέρετε ένα περιστατικό κλήσης που θεωρείτε από τα πιο σοκαριστικά;
Είναι πολλά… Θυμάμαι μια νέα λεσβία κοπέλα, η οποία είχε τηλεφωνήσει από το κινητό της, λέγοντας πως βρισκόταν πάνω σε μια γέφυρα και ήθελε να δώσει τέλος στη ζωή της…
Σώθηκε;
Ναι, ευτυχώς.
Είναι συχνές οι αυτοκτονικές τάσεις στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα;
Τα ποσοστά απόπειρας και αυτοτραυματισμού είναι, συγκρίνοντας τις ίδιες ηλικίες και σύμφωνα με ευρωπαϊκά στοιχεία –για την Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμη–, τέσσερις φορές πιο υψηλά απ’ ό,τι στον στρέιτ πληθυσμό της ίδιας ηλικιακής ομάδας.
Εκτός από την τηλεφωνική και τη διά ζώσης ή μέσω Skype υποστήριξη τι άλλο κάνει η Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης 11528 – Δίπλα Σου;
Έχουμε ξεκινήσει εκπαιδευτικές παρεμβάσεις σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τις οποίες αναλαμβάνουν αποκλειστικά η κλινική ψυχολόγος δρ Νάνσυ Παπαθανασίου και οι επόπτριες Αλεξάνδρα Βασιλείου και Έλενα-Όλγα Χρηστίδη. Συνήθως η εκπαίδευση αφορά θέματα έκφρασης φύλου. Ό,τι παρεκκλίνει του διπόλου άντρας-γυναίκα γίνεται πεδίο κοροϊδίας και bullying. Επίσης, μιλάμε για την τρανς ταυτότητα όταν μια μαθήτρια ή ένας μαθητής θέλει να χρησιμοποιείται το επιθυμητό όνομα στο σχολείο – αυτό αναστατώνει τον σύλλογο των καθηγητών. Ακριβώς επειδή η Πολιτεία δεν έχει φτιάξει κάποιο πλαίσιο που να ορίζει τι χρειάζεται να γίνει θεσμικά σε αυτά τα ζητήματα, οι εκπαιδευτικοί ζητούν καθοδήγηση για να προετοιμαστούν προκειμένου το σχολείο να είναι υποστηρικτικό και συμπεριληπτικό προς το ΛΟΑΤΚΙ νεαρό άτομο.
Τι θα μπορούσε να γίνει σε θεσμικό επίπεδο ώστε να είναι υποστηρικτικό το σχολικό περιβάλλον για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα;
Πολλά. Να εφαρμόζεται στην καθημερινή πρακτική ο σεβασμός και να μη γίνεται αποδεκτή καμία μορφή βίας για κανέναν λόγο. Να είναι σαφές ότι υπάρχουν συμφωνίες και διαφωνίες ανάμεσα στους ανθρώπους και τρόποι αυτές να εκφράζονται για να γίνεται διάλογος και να διαφωνούμε. Να γίνεται σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.
Είναι καλύτερα τα πράγματα για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα πλέον στην Ελλάδα;
Έχουν γίνει βήματα, αλλά δεν αρκούν. Επίσης χρειάζεται να διευρυνθούν και να διατηρηθούν τα κεκτημένα. Ας μην ξεχνάμε πως οι συντηρητικές φωνές ακούγονται έντονα στην Ελλάδα, την Ευρώπη και στον κόσμο.
Κυβέλη Χατζηζήση
Δημοσιογράφος, stenoras.gr
Share this post
