Αν και βυθισμένη στο σκοτάδι, έχει φωτεινή πλευρά δυσεύρετη. Η ΚΟΙΝΣΕΠ «Blacklight» είναι μια ομάδα ατόμων με οπτική αναπηρία που σχεδιάζει δράσεις με σκοπό την ένταξη και την αλληλεπίδραση των τυφλών ατόμων με την κοινωνία. Βοηθά στην κατάλυση των προκαταλήψεων και των στερεότυπων για τα άτομα με αναπηρία και προγραμματίζει τη δημιουργία θέσεων εργασίας για άτομα με μερική ή ολική τύφλωση και όχι μόνο. Ξεκίνησε από το πολύ επιτυχημένο δρώμενο Dialogue in the Dark και, όπως λέει ο ιδρυτής της Γιάννης Καπνιάς, προχωρά με γνώμονα το χαμόγελο που «ασφαλώς χωρά» στην αναπηρία.

Ποιος σκοπός υπαγόρευσε τη δημιουργία της ΚΟΙΝΣΕΠ «Blacklight»;

Ιδρύθηκε από τους τυφλούς εργαζομένους του δρώμενου Dialogue in the Dark, το οποίο φιλοξενήθηκε στο θέατρο Badminton από το 2013 έως το 2017. Όταν έκλεισε το θέατρο, για λόγους που δεν είχαν καμία σχέση με το Dialogue in the Dark, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια ΚΟΙΝΣΕΠ με απώτερο σκοπό να βρούμε στέγη για το δρώμενό μας, το οποίο προσφέρει πολλές θέσεις εργασίας σε τυφλούς ανθρώπους. Στο μεσοδιάστημα, επειδή το κόστος του project είναι μεγάλο και είναι δύσκολο να βρεθούν χρήματα, κάνουμε σεμινάρια προσέγγισης της τυφλότητας σε σχολεία και πολύ σύντομα θα ξεκινήσουμε αντίστοιχη εκπαίδευση σε καταστήματα λιανικής πώλησης προκειμένου να μάθουν οι εκπαιδευόμενοι πώς να προσεγγίζουν έναν πελάτη με προβλήματα όρασης.

Τι είναι το Dialogue in the Dark;

Είναι ένα πολύ επιτυχημένο project, που άρχισε στη Γερμανία και παρουσιάζεται σε πολλές χώρες στον κόσμο. Σε ειδικά διαμορφωμένες συνθήκες, στο θέατρο  Badminton, εμείς ως ξεναγοί συνοδεύαμε στο απόλυτο σκοτάδι τους επισκέπτες σε μια «βόλτα» στην Αθήνα, ώστε ο επισκέπτης να βιώσει την εμπειρία της απώλειας της όρασης. Μέσα στα τέσσερα χρόνια παρουσίας του δρώμενου μας επισκέφθηκαν περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι. Πρόκειται για ένα πολύ πετυχημένο project, που προσεγγίζει την αναπηρία με πολύ χαμόγελο.

Χωρά το χαμόγελο στην αναπηρία;

Ασφαλώς. Εξαρτάται βεβαίως από το πώς αντιμετωπίζει την αναπηρία του ένας τυφλός. Προσωπικά, για παράδειγμα, έχω μια επιχείρηση, έχω δουλειά, είμαι παντρεμένος, κάνω πολλά πράγματα στη ζωή μου. Δεν ξέρω γιατί να πιστεύει κανείς πως η δική μου ζωή είναι δυσκολότερη ή χειρότερη από ενός ανθρώπου που έχει τέσσερα παιδιά και δεν μπορεί να τα θρέψει, μόνο και μόνο επειδή εγώ είμαι τυφλός. Φυσικά και δεν είναι ευχάριστο, φυσικά και θα ήθελα να βλέπω, αλλά δεν ζω εκ των πραγμάτων χειρότερα από κάποιον άλλον. Αυτή ακριβώς είναι η προκατάληψη που έχει πολύς κόσμος σχετικά με τους αναπήρους και την αναπηρία.

Ποια είναι η αντιμετώπιση που έχετε από τους μαθητές των σχολείων;

Απευθυνόμαστε σε ιδιωτικά μέχρι στιγμής, γιατί η πρόσβαση στα δημόσια είναι πολύ δυσκολότερη, και μιλάμε στα παιδιά για την τυφλότητα. Τα παιδιά είναι πολύ ειλικρινή. Ρωτούν από τα πιο απλά πράγματα, όπως πώς κάνω μπάνιο, μέχρι τα πιο σύνθετα, όπως εάν είμαι παντρεμένος και εάν με πειράζει που δεν έχω δει τη γυναίκα μου ποτέ, χωρίς να σκέφτονται εάν θα σε προσβάλουν ή θα σε φέρουν σε δύσκολη θέση.

Σας πειράζει που δεν έχετε δει ποτέ τη γυναίκα σας;

Θα  ήθελα να μπορώ να δω τη γυναίκα μου. Ασφαλώς και θα ήθελα να βλέπω, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μειονεκτώ ως προσωπικότητα επειδή είμαι τυφλός. Για κάποια χρόνια δούλευα σε δημόσια υπηρεσία σε τηλεφωνικό κέντρο. Αυτό που θα με πείραζε πραγματικά θα ήταν εάν παρέμενα σε όλη μου τη ζωή στο τηλεφωνικό κέντρο. Γι’ αυτό δημιουργήσαμε την Blacklight. Για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για τυφλούς, αλλά και για ανθρώπους με άλλες αναπηρίες.

Είναι δύσκολο να βρει ένας τυφλός δουλειά;

Στο δημόσιο κατά καιρούς, όχι συχνά, βγαίνουν προκηρύξεις για θέσεις εργασίας για τυφλούς. Στον ιδιωτικό τομέα τα πράγματα είναι πολύ δυσκολότερα. Υπάρχει η προκατάληψη ότι η αναπηρία θα επηρεάσει την αποδοτικότητα. Στην πραγματικότητα όμως ένας άνθρωπος με αναπηρία, ακριβώς επειδή γνωρίζει ότι είναι πολύ δυσκολότερο να βρει δουλειά σε σχέση με έναν αρτιμελή άνθρωπο ή κάποιον που έχει όλες τις αισθήσεις του, καταβάλλει ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια να είναι καλός στη δουλειά του, γιατί ξέρει ότι θα δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο, εάν απολυθεί, να ξαναβρεί δουλειά.

Τι είναι το σεμινάριο καταστημάτων;

Είναι μια προσπάθεια να εκπαιδευτούν οι εργαζόμενοι ώστε να εξυπηρετούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους τυφλούς πελάτες. Τα σεμινάριά μας τα σχεδιάζουμε χωρίζοντάς τα σε ενότητες. Κατ’ αρχάς από τη στιγμή που μπαίνει ένας τυφλός σε ένα κατάστημα, θα πρέπει ο υπάλληλος να τον πλησιάσει και να του συστηθεί. Δεν είναι αυτονόητο ότι θα καταλάβει ένας τυφλός πελάτης ποιος εργάζεται στο κατάστημα. Δεν είναι αυτονόητο ότι ένας καταστηματάρχης αυτομάτως θα αντιληφθεί τις δυσκολίες μιας αναπηρίας. Μου έχουν πει, για παράδειγμα, ότι ένα προϊόν που ζητώ είναι σε άλλο όροφο και δεν μπορώ να ανέβω για να το «δω». Όμως εγώ μπορώ, δεν έχω κινητικό πρόβλημα. Μετά θα πρέπει να του εξηγήσει τις ιδιότητες του εμπορεύματος.

Έχετε αρχίσει τα σεμινάρια καταστημάτων;

Όχι ακόμη. Είμαστε σε συνεννόηση με ένα κατάστημα, αλλά, επειδή δεν έχουμε συμφωνήσει επισήμως, δεν μπορώ να το ανακοινώσω.

Αν, για παράδειγμα, θέλω ως καταστηματάρχης ή υπάλληλος σε μαγαζί με ρούχα, πώς θα μπορούσα να εξηγήσω σε έναν τυφλό πελάτη τα χρώματα μιας μπλούζας;

Κατ’ αρχάς να ξέρετε ότι δεν θα δείτε κακοντυμένο έναν τυφλό άνθρωπο λόγω τυφλότητας. Ο συνδυασμός των χρωμάτων έχει κανόνες, τους οποίους μπορεί να ακολουθεί ο οποιοσδήποτε. Συνήθως τα χρώματα τα συνδυάζονται με βάση τα συναισθήματα. Το κόκκινο, για παράδειγμα, είναι θερμό χρώμα και αντιστοιχεί σε ζεστά συναισθήματα.

Η Ελλάδα είναι ένας φιλικός τόπος για ανθρώπους με αναπηρίες;

Νομίζω πως κυρίως για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα δεν είναι καθόλου φιλικό το περιβάλλον στην Ελλάδα. Όμως αυτό δεν είναι γενικότερο; Είναι δηλαδή φιλικό το περιβάλλον για μια μαμά που βγαίνει με το καρότσι με το παιδί της στον δρόμο;

Κυβέλη Χατζηζήση

Δημοσιογράφος, stentoras.gr

Share this post