Η Κική, η Κωνσταντίνα, η Ιωάννα, ο Πραξιτέλης, ο Παντελής, ο Λάμπρος, ο Βασίλης και ο αυτοαποκαλούμενος guest star Πάρης, όταν πηγαίνανε μαζί σχολείο, εν έτει 2006, συνήθιζαν, όπως άλλωστε και κάθε μαθητής αυτού του τόπου, να χαράζουν την παρουσία τους στη σχολική καθημερινότητα πάνω στα θρανία. Τα χρόνια πέρασαν, αλλά το χαριτωμένο, αν και ολίγον καταστροφικό, χόμπι των μαθητών δεν χάθηκε. Αντιθέτως, έγινε ένα καλαίσθητο, πρωτότυπο και ρομαντικό παγκάκι, κατάλληλο για εσωτερικό και εξωτερικό χώρο σπιτιού, χάρη στο Ροκάνι, την ΚΟΙΝΣΕΠ που έχει ως αποστολή «τη δημιουργία μοναδικών προϊόντων που εκπέμπουν ένα ηχηρό περιβαλλοντικό μήνυμα μέσω του τελικού καταναλωτή».

Το ροκάνι ως εργαλείο για τη λείανση ξύλινων επιφανειών έρχεται από τα παλιά, τότε που έπιπλα και άνθρωποι είχαν προσωπικές, χειροποίητες αντιλήψεις. Το Ροκάνι ως ΚΟΙΝΣΕΠ δίνει το παρόν στη στοά Εμπόρων μέσα από το πιλοτικό πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων Πόλις 2. Μαζεύει παλιά έπιπλα και αντικείμενα από ξύλο, από τους δρόμους και τις γειτονιές, από ιδιώτες και αποθήκες, τα επεξεργάζεται, τα ανασκευάζει και δημιουργεί χειροποίητες ομορφιές, χρήσιμες και μοναδικές. Κάθε κατασκευή έχει και μια μικρή ιστορία, όπως λέει η Εύα Λαχανά, εκπροσωπώντας το Ροκάνι. Παράδειγμα; Το θρανίο-πάγκος με τα ονόματα των μαθητών. Κι άλλο παράδειγμα; Το φωτιστικό που έχει γίνει από μια ξύλινη ράγα των παλιών τρένων.

Τι κάνει το Ροκάνι;

Ανακυκλώνουμε υλικά, κατά κύριο λόγο ξύλο, το οποίο χρησιμοποιούμε για την κατασκευή επίπλων. Την πρώτη ύλη τη βρίσκουμε είτε από ιδιώτες που μας γνωρίζουν και μας παίρνουν τηλέφωνο για να παραλάβουμε παλιά έπιπλα ή άλλα αντικείμενα, όπως ξύλινα παντζούρια που δεν θέλουν πια, είτε στον δρόμο, όπου πετούν πάρα πολύ ωραία έπιπλα γιατί τα θεωρούν παλιά και άχρηστα, είτε σε χώρους όπου υπάρχουν συγκεντρωμένα ξύλινα αντικείμενα τα οποία βρίσκονται σε αχρηστία.

Τα μέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ γνωρίζουν την τέχνη του ξυλουργού;

Ασφαλώς. Ο Στρατός, ο Παναγιώτης, ο Πέτρος και ο δεύτερος Παναγιώτης ξέρουν την τέχνη. Εγώ είμαι μηχανικός σχεδίασης (σ.σ. η Εύα Λαχανά έχει σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων/DPSDE). Σχεδιάζω τα έπιπλα από επαναχρησιμοποιούμενο ξύλο είτε κατά παραγγελία (του πελάτη) είτε όχι.

Χρησιμοποιείτε ως πρώτη ύλη μόνο (παλιό) ξύλο;

Επαναχρησιμοποιούμε και άλλα υλικά, όπως το μέταλλο. Το ξύλο όμως είναι πιο «μαλακό», εύπλαστο, υλικό. Χρειάζεται βεβαίως πολλές εργατοώρες για να καθαριστεί απολύτως από κάθε ίχνος φθοράς και να διαμορφωθεί σε νέο έπιπλο. Γι’ αυτό κοστίζει. Από την άλλη πλευρά, τα περισσότερα έπιπλα σήμερα είναι είτε από συνθετικά υλικά είτε με καπλαμά. Ο κόσμος είναι αλήθεια ότι δεν γνωρίζει την αξία των επίπλων που πετά στους δρόμους. Κι από την άλλη πλευρά, πετά υλικά από ξύλο για λόγους ανάγκης, για να αντικαταστήσει, για παράδειγμα, τα κουφώματά του με αλουμινίου ώστε να έχει καλύτερη μόνωση και εξοικονόμηση ενέργειας.

Επομένως συμβάλλετε στην προστασία του περιβάλλοντος;

Σε γενικές γραμμές το ξύλο είναι βιοδιασπώμενο υλικό, επομένως κατά την αποσύνθεσή του δεν προκαλεί στο περιβάλλον τη φθορά που προκαλεί το πλαστικό. Όταν όμως καταναλώνουμε ξυλεία ξανά και ξανά για να φτιάξουμε καινούργιες κατασκευές χωρίς στην πραγματικότητα να χρειάζεται, τότε κόβουμε δέντρα και καταστρέφουμε τα δάση, άρα και το περιβάλλον.

Οι τιμές των επίπλων σας είναι ανταγωνιστικές;

Ίσως και καλύτερες από αυτές μεγάλων καταστημάτων που έχουν έπιπλα σε πολύ χαμηλές τιμές. Εάν μάλιστα συνυπολογίσουμε την ποιότητα, την ανθεκτικότητα, το γεγονός ότι είναι από ξύλο και ότι είναι χειροποίητο και μοναδικό –αντίγραφα βγάζουμε μόνο εάν το ζητήσει ο ίδιος ο πελάτης–, τότε σίγουρα οι τιμές είναι ανταγωνιστικές.

Για ποιο λόγο προτιμάτε να εργάζεστε ως μηχανικός σχεδίασης σε μια εταιρία που παράγει χειροποίητα προϊόντα και όχι σε μια βιομηχανία επίπλων; Τι αξία έχει για εσάς το χειροποίητο;

Καταρχάς μπορείς να βιώσεις όλη τη διαδικασία της δημιουργίας ενός επίπλου, μαθαίνεις βιωματικά τη ζωή του προϊόντος που σχεδιάζεις και παράγεις. Έπειτα, σαφώς το χειροποίητο το αγαπάς περισσότερο γιατί υπάρχει συμμετοχή στην επιλογή του υλικού, στον σχεδιασμό του, στα χρώματά του. Το βιομηχανικό είναι «γυαλιστερό», ίσως αψεγάδιαστο, αλλά το ίδιο κομμάτι μπορεί να το έχουν οι πάντες και εάν αρχίσεις να χοροπηδάς πάνω σε ένα βιομηχανοποιημένο έπιπλο, προφανώς θα διαλυθεί, σε αντίθεση με το χειροποίητο, που δεν θα πάθει τίποτα. Νομίζω πως έτσι κι αλλιώς, και λόγω οικονομικής κρίσης, θα επιστρέψουμε στα χειροποίητα προϊόντα. Θα ξαναεμφανιστούν επαγγέλματα όπως του τσαγκάρη και της μοδίστρας, που έχουν εξαφανιστεί.

Ποια είναι τα σχέδια του Ροκανιού για το άμεσο μέλλον;

Προγραμματίζουμε workshops για το ξύλο και τις τεχνικές βαφής του, θα οργανώσουμε μια συλλογική συναρμολόγηση ενός αντικειμένου για δημόσιο χώρο, κάτι που έχουμε κάνει και στο παρελθόν.

Από πότε υφίσταται η κοινωνική επιχείρησή σας;

Η ΚΟΙΝΣΕΠ «Ροκάνι» υπάρχει εδώ και δύο χρόνια. Τα πρώτα χρήματα για τη λειτουργία της προήλθαν από δάνειο που πήραν οι συνιδρυτές. Περιμένουμε κάποια επιχορήγηση, αλλά ακόμη δεν έχουμε πάρει τίποτα. Πριν από περίπου έναν μήνα ανοίξαμε χάρη στο πρόγραμμα Πόλις 2 του Δήμου Αθηναίων το κατάστημα στη στοά Εμπόρων, στην οδό Βουλής, και για έξι μήνες δεν πληρώνουμε ούτε ενοίκιο ούτε ρεύμα, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος. Εδώ τη δεκαετία του ’50, αν δεν απατώμαι, ήταν τυπογραφείο και αργότερα στεγαζόταν τουριστικό γραφείο. Για πολλά χρόνια το κατάστημα δεν λειτουργούσε και, όπως όλη η στοά Εμπόρων, είχε εγκαταλειφθεί στην τύχη του. Τώρα, και με τις άλλες ΚΟΙΝΣΕΠ που λειτουργούν στη στοά, υπάρχει μια σχετική εμπορική κίνηση. Έχουμε πελατεία, αλλά κάποιες φορές, για να μπορέσουμε να τα βγάλουμε πέρα, κόβουμε από τα δικά μας εισοδήματα. Το πρόγραμμα του Δήμου, όπως μας είπαν οι αρμόδιοι, είναι πιλοτικό και έχει εξάμηνη διάρκεια. Είναι πολύ βοηθητικό, αλλά μετά το εξάμηνο δεν ξέρουμε τι θα γίνει.

Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος-stentoras.gr

Share this post