Ήταν Άγγλος στρατιώτης, μέλος ομάδας καθολικών συνωμοτών που αποφάσισαν να δολοφονήσουν τον βασιλιά Ιάκωβο Α’ της Αγγλίας, ίσως και μερικά μέλη της οικογένειάς του, όπως και κάμποσους αριστοκράτες, ανατινάζοντας το βρετανικό Κοινοβούλιο την κατάλληλη στιγμή. Στόχευσαν σε ώρα ομιλίας του βασιλιά σε κοινή συνέλευση της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων, που θα γινόταν την 5η Νοεμβρίου του 1605.
Οι συνωμότες ήθελαν να αντιδράσουν στη σκληρή στάση του προτεστάντη βασιλιά έναντι των καθολικών υπηκόων του. Έτσι, συγκέντρωσαν 36 βαρέλια πυρίτιδας σε ένα υπόγειο κελάρι κάτω από το Κοινοβούλιο για να τα πυροδοτήσουν βάσει του σχεδίου τους. Η οργάνωση αυτής της απόπειρας ονομάστηκε Gunpowder Treason (Συνωμοσία της Πυρίτιδας).
Προσπαθώντας να προστατέψουν τους καθολικούς αριστοκράτες από την ενέργειά τους, προειδοποίησαν με επιστολή τον λόρδο Monteagle. Οι ταξικοί δεσμοί αποδείχθηκαν ισχυρότεροι από τους θρησκευτικούς και ο λόρδος μοιράστηκε την προειδοποίηση με την εξουσία. Ξεκίνησαν έρευνες στα υπόγεια του Κοινοβουλίου, εντοπίστηκαν τα βαρέλια της πυρίτιδας και συνελήφθη ο Guy Fawkes (Γκάι Φοκς) σε ενέδρα το πρωί της 5ης Νοεμβρίου.
Τα βασανιστήρια που ακολούθησαν απέδωσαν ονόματα συνεργατών που ήταν ήδη νεκροί ή είχαν συλληφθεί. Πάντως απέδωσαν. Την 31η Ιανουαρίου 1606 ο Guy Fawkes και οι συνεργάτες του καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν με απαγχονισμό και διαμελισμό. Στη συνέχεια τη σκυτάλη ανέλαβε η λαϊκή στοργή και η τέχνη. Στην Αγγλία γιορτάζεται την 5η Νοεμβρίου η Guy Fawkes Night (Νύχτα του Γκάι Φοκς) με πυροτεχνήματα και καύση του ομοιώματός του. Για τη συνωμοσία αυτή έχουν γραφτεί στίχοι όπως οι παρακάτω:
Remember, remember, the 5th of November
the Gunpowder Treason and plot;
I know of no reason why Gunpowder Treason
should ever be forgot
Που θα μπορούσε να αποδοθούν: «Να θυμάσαι. Θυμήσου τα προδοτικά σχέδια της 5ης Νοεμβρίου. Η Συνωμοσία της Πυρίτιδας δεν πρέπει να λησμονηθεί για κανένα λόγο».
Η ιστορία και η λαϊκή μνήμη ενέπνευσαν τους Alan Moore και David Lloyd να δημιουργήσουν το δημοφιλές κόμικ «V for Vendetta» τη δεκαετία του ’80, που μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 2005. Κεντρικός ήρωας είναι ο V, ένας επαναστάτης του μέλλοντος που φορά μάσκα με το πρόσωπο του Guy Fawkes. Ο V σχεδιάζει ανατίναξη του κτιρίου του βρετανικού Κοινοβουλίου στις 5 Νοεμβρίου ενός μελλοντικού κόσμου που τελεί υπό καθεστώς τυραννίας. Προσπαθεί έτσι να προκαλέσει ανατροπή του ολοκληρωτικού καθεστώτος που κυβερνά φασιστικά.
Στη συνέχεια τη μάσκα υιοθέτησαν οι Anonymous (Ανώνυμοι). Είναι ομάδες hackers (πειρατές της πληροφορικής, άτομα που εισβάλλουν χωρίς εξουσιοδότηση σε υπολογιστικά συστήματα και πειραματίζονται με τη λειτουργία και την πρόσβαση στο περιεχόμενό τους) με κοινωνικοπολιτικές ευαισθησίες. Εμφανίστηκαν το 2003 και, αν και δεν έχουν εμφανή κεντρική καθοδήγηση, έχουν ανώνυμους πρωτοστάτες στην κινηματική δράση τους.
Κάθε χρόνο, από το 2013, την 5η Νοεμβρίου καλούν τους υποστηρικτές τους μέσω της ομάδας των Hacktivists στη Million Mask March (Πορεία του Εκατομμυρίου Μασκών), μια –συνήθως– ειρηνική εκδήλωση με αιτήματα την επίγνωση της πολιτικής διαφθοράς, την αποκατάσταση της κυβερνητικής διαφάνειας και την άρση της φτώχειας, της λογοκρισίας, της μαζικής επιτήρησης, της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού. Οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονται –χωρίς να υποχρεώνονται– να φορούν τις γνωστές μάσκες του Guy Fawkes.
Η Πορεία του Εκατομμυρίου Μασκών κλιμακώνεται σε συμμετοχή πόλεων και ανθρώπων κάθε χρόνο, αν και οργανώνεται μόνο με τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο. Εκτιμάται ότι τα τελευταία χρόνια ξεπέρασε τις 700 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Φυσικά, σε κάποιες περιορισμένες περιπτώσεις, κυρίως στο Λονδίνο, δεν λείπουν και τα έκτροπα, με πυρπολήσεις περιπολικών, συμπλοκές με την Αστυνομία, τραυματισμούς και συλλήψεις. Συνηθισμένο σύνθημα στην πορεία είναι το «disobey» (απείθησε, κάλεσμα σε ανυπακοή).
Εσύ τι κάνεις το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου;
Δημήτρης Φυντάνης
Share this post
