Συγγνώμη για τον ανεπίτρεπτα χυδαίο τίτλο. Προσπάθησα πολύ να τον αποφύγω αλλά καμιά άλλη λέξη δεν μπορεί να εκφράσει αυτό το νόημα. Μη φοβάσαι, δεν αφορά εσένα. Και μη βιάζεσαι. Δεν είναι μόνον ο υπερευαίσθητος, ο γκρινιάρης, ο μουρμούρης, ο απαρηγόρητος, ο παραπονιάρης, ο μεμψίμοιρος, ο ανικανοποίητος, ο κλαψιάρης, ο ακαταστάλακτος, ο αγνώμων, ο δυστυχής, ο θυματοποιημένος, ο αυτοοικτιρόμενος, ο ευθυνόφοβος, ο ενοχικός, ο χαμηλής αυτοεκτίμησης, ο μοιρολάτρης, ο καταθλιπτικός, ο αχάιδευτος, ο δραματικός και ο εκ γενετής κουρασμένος.

Ο «κλαψομούνης» είναι όλα αυτά μαζί και ακόμα πολύ περισσότερα που μόνο περιγραφικά μπορώ να αποδώσω. Ξυπνάει το πρωί με δύο βασανιστικά ερωτήματα να τον καθορίζουν, μέρα με την ημέρα, στο σύνολο σχεδόν του βίου του: «τι μου λείπει;» και «τι μου φταίει;». Ξοδεύει όλη του σχεδόν τη ζωή για να εντοπίζει όσα τον εμποδίζουν και όσα του λείπουν. Όχι για κάποιο σκοπό. Χωρίς να δυσκολεύεται εξαιτίας τους στην επίτευξη κάποιου στόχου. Γιατί δεν έχει στόχους. Γιατί δυσκολεύεται ακόμα και να δανειστεί σκοπό. Απλά, έτσι, για να δίνει πλοκή και σενάριο στην άχρωμη ζωή του.

Ζει ανάμεσά μας. Σχολιάζει τα post μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μιλάει με τα παιδιά και τους συντρόφους μας. Βρίσκεται μπροστά και πίσω μας στις ουρές των υπηρεσιών και των τραπεζών. Κάποτε βρίσκεται και πίσω από το γκισέ. Ζητάει την προσοχή μας. Όχι παθητικά, σαν μια απλή δραματική περσόνα, αλλά επιθετικά, με σθένος. Σαν να πιστεύει πως είναι άνθρωπος κύρους. Δεν είναι μια απλή υποχόνδρια θεία που βαριέμαι να ακούω τις ιατρικές της περιπέτειες. Ούτε ο φίλος που γκρινιάζει όπου και να πάμε για καφέ. Είναι αυτός που ό,τι τον πλησιάζει ματαιώνεται μέσα σε ένα βουερό χάος από εμπόδια και ανεπάρκειες.

Κάποτε, σε κάποιο τουριστικό προορισμό, στάθμευσα στον παραλιακό δρόμο, σε σημείο που επιτρεπόταν και κάθισα να απολαύσω μια παγωμένη μπίρα. Σε λίγα δευτερόλεπτα, κάποιος από τους θαμώνες ήρθε και μου ζήτησε να απομακρύνω το αυτοκίνητο γιατί του έκοβε τη θέα στη θάλασσα και του χαλούσε το όνειρο. Το θεώρησα δίκαιο και λογικό και συμμορφώθηκα αμέσως. Μπήκα όμως στον πειρασμό να παρατηρήσω πως ποτέ πια, ούτε για μια στιγμή, ούτε αυτός ούτε ο φίλος του, κοίταξαν έστω και φευγαλέα προς τη θάλασσα. Δεν άλλαξε κάτι στη ζωή μου, αλλά δεν μπορώ παρά να χαμογελώ όταν το θυμάμαι.

Θέλοντας να διευρύνω τις θρησκευτικές μου εμπειρίες, επισκέφθηκα έναν μη ορθόδοξο, χριστιανικό ναό, σε ώρα ανάγνωσης ευαγγελίου. Η προσέγγιση που βίωσα ήταν κάπως περίεργη για τις πεποιθήσεις μου. Ο Θεός έμοιαζε να ασχολείται πολύ με την ανθρώπινη καθημερινότητα και να «απαντάει» κάθε φορά στις πράξεις και τις παραλείψεις των θνητών. Υπέθεσα ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας καταβολών από άλλη αρχαία θρησκεία. Η άποψή μου ενισχύθηκε ίσως και από τις λατρευτικές κραυγές που έβγαζαν οι πιστοί κατά την ατομική προσευχή πριν την ομαδική ανάλυση του ευαγγελίου.

Ήταν όμως αδύνατο να μην παρατηρήσω ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της προσέγγισης των πιστών τους στις θείες αποφάσεις. Ακόμα και στις πιο δυσάρεστες για τους θνητούς εξελίξεις, αυτοί ήταν ευγνώμονες για κάθε δώρο και κάθε δοκιμασία Του. Οι ορθόδοξοι έχουμε την ίδια στάση, χωρίς όμως να την υπογραμμίζουμε τόσο αποφασιστικά. Και ίσως αυτό να μπορεί να χαρακτηριστεί μοιρολατρικό ή σαν το ραγιάδικο «σφάξε με πασά μου να αγιάσω», ειδικά αν συνοδεύεται από πλήρη παράδοση στις εξελίξεις. Από την άλλη, όμως, δείχνει και προσαρμοστικότητα, ευελιξία, πίστη στον άνθρωπο, μεγαλοσύνη, πραότητα. «Ευχαριστούμε τον Κύριο».

Πάνω απ’ όλα -και αυτό κρατάω στην υπόλοιπη ζωή μου- δείχνει ευγνωμοσύνη και σεβασμό για όσες ευκαιρίες και όσα αγαθά ήδη απολαμβάνουμε. Δίνει νέα διάσταση σε ό,τι σκοπεύουμε και θέλουμε να υποστηρίξουμε. Ίσως μπορεί να βοηθήσει τον «κλαψομούνη» να καταλάβει ότι η ζωή δεν του χρωστάει «γιατί έτσι». Ότι οι ευκαιρίες και τα αγαθά προορίζονται για αξιοποίηση και τα εμπόδια είναι για να ξεπερνιούνται στη δυναμική ατσάλωσης της θέλησής μας. Μπορεί ακόμα να βοηθήσει τον καθένα μας να θυμηθεί το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» και να το αξιοποιήσει στην τακτική αξιολόγηση των πεπραγμένων του.

Αν δεις κάπου τον «κλαψομούνη», προσπάθησε να τον βοηθήσεις. Mέχρι τρεις φορές. Μετά φύγε. Ίσως είναι τοξικός.

Δημήτρης Φυντάνης

Share this post