Είναι από το γνωστό ανέκδοτο: Η νεκροφόρα τουμπάρει στη γέφυρα, το φέρετρο πέφτει στο ποτάμι, σπάει, ο νεκρός παρασύρεται στη θάλασσα, ένα ταχύπλοο χτυπά τον νεκρό, οι επιβάτες δεν ξέρουν τι συνέβη και τον πηγαίνουν στο νοσοκομείο, όπου περιμένουν με αγωνία στην αίθουσα αναμονής. Και ο γιατρός, που βγαίνει περίλυπος, τους λέει: «Πέντε λεπτά νωρίτερα να μου τον φέρνατε, θα τον είχα σώσει!»
Εκείνο που μάλλον δεν σώθηκε κατά τη μακρά και αργόσυρτη διαχείριση της ελληνικής κρίσης είναι η σχέση πολλών Ελλήνων με την εργασία και τις παραγωγικές διαδικασίες. Σχέση που ούτως ή άλλως είχε κλονιστεί σοβαρά από τη δεκαετία του ’80. Σχέση που σβήστηκε σχεδόν από τις αγροτικές επιδοτήσεις, από τα συντεχνιακά δικαιώματα, από τον πυρετό του χρηματιστηρίου, από την κρατικοδίαιτη δομή της ελληνικής κοινωνίας και από την αρρωστημένη πελατειακή σχέση πολιτικών και ψηφοφόρων.
Περιμέναμε κούρεμα και ελάφρυνση του χρέους χωρίς να είμαστε έτοιμοι για την επόμενη μέρα. Περιμένουμε επενδύσεις και επαναπατρισμό απάτριδων κεφαλαίων χωρίς να σκεφτόμαστε τις συνέπειες. Μετατοπίζουμε τα προβλήματά μας σε παιδιά και εγγόνια χωρίς να μας εμποδίζει το ελληνικό φιλότιμο. Πόσους πολιτικούς, θεσμικούς ή υπηρεσιακούς παράγοντες ακούσατε την τελευταία δεκαετία να λένε ξεκάθαρα ότι επιτέλους πρέπει να δουλέψουμε; Πού να τολμήσουν.
Κυκλοφορούν και κάτι αποστομωτικά τεκμήρια σε πίνακες που προσπαθούν να αποδείξουν ότι οι Έλληνες είναι οι πιο εργατικοί στους κόλπους της Ευρώπης βασιζόμενοι σε χρόνους εργασίας και αργίες. Σαν να είναι ο χρόνος ικανή συνθήκη για παραγωγική εργασία. Σαν να μην ξέρουμε την πραγματικότητα του ευρύτερου δημόσιου τομέα και μέρους του ιδιωτικού. Όχι, δεν είμαστε τεμπέληδες, δεν μας αρέσει όμως να αισθανόμαστε κορόιδα. Και φυσικά, σπάνια σκεφτόμαστε αν η παραγωγή μας υπερκαλύπτει το κόστος που δημιουργούμε στον εργοδότη μας ή στην κοινωνία, υπέρ της οποίας ασκούμε κάποιο λειτούργημα.
Δεν μηδενίζω τίποτα. Δεν γενικεύω φαινόμενα. Ίσως να έφυγαν μετανάστες όσοι αντέχουν την εντατικοποιημένη εργασία. Πολλοί εργάζονται πολύ σκληρά στον ιδιωτικό τομέα. Άλλοι επειδή το θέλουν και άλλοι επειδή δεν μπορούν αλλιώς. Άλλοι έχουν λιώσει στον τζόγο. Κάποιοι χρειάζονται εισόδημα, αλλά βρήκαν ευκαιρία να μην κάνουν κάτι γι’ αυτό. Μερικοί είναι πραγματικά αποκλεισμένοι από την αγορά. Υπάρχουν και αυτοί που καίγονται στον πρόλογο της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης.
Κάποτε τα αγαθά της ελληνικής οικογένειας και της εκπαίδευσης συναντήθηκαν στην έκφραση «δεν σε σπούδαζα τόσα χρόνια για να γίνεις σκλάβος για πεντακόσια ευρώ…» Και η δημιουργικότητα, ρε μάνα; Η σύνδεση της ύπαρξής μου με την παραγωγική διαδικασία; Προτιμάς να με κάνεις παράσιτο από το να με εκμεταλλευτούν; Το ξέρω ότι είμαι σπουδαίος για σένα, αλλά να μη γίνω αυτάρκης και αυτόφωτος; Να μην ολοκληρωθώ εντός του συστήματος που με έβαλες και με προσάρμοσες; Και μέχρι πότε θα μπορείς να με στηρίζεις;
Ύστερα ήρθαν και τα μέτρα για την ανθρωπιστική κρίση. Μαθηματικά ξέρεις. Κάνε την εξίσωση. Δωρεάν γεύματα, κοινωνικά παντοπωλεία, ανοχή στην αδυναμία πληρωμών μιας ήδη υπερφορολογημένης κοινωνίας, προνόμια ανέργων, επιδότηση ανεργίας, voucher ακόπιαστης κοινωνικής εργασίας, οικογενειακή ανοχή και υποστήριξη λόγω ειδικών συνθηκών, χαμηλοί μισθοί, απουσία εθνικών ή κοινωνικών ή ατομικών οραμάτων, μαύρα μεροκάματα και διακοπές στο χωριό. Πόσοι νομίζεις ότι είναι αρκετά κορόιδα για να θελήσουν κανονική εργασία;
Εσείς λοιπόν ανεγκέφαλοι διαχειριστές της ευρωπαϊκής και της ελληνικής προόδου και ευημερίας γιατί δεν το είδατε αυτό να έρχεται; Αφήσατε την κουλτούρα της πατρίδας μου να απομακρυνθεί από την ιδέα της ευπρεπούς διαβίωσης και της παραγωγής των προς το ζην. Μας αφήσατε να συζητάμε αν πρέπει να πληρώσουμε αυτά που χρωστάμε. Μας δηλητηριάσατε με την ανοχή της ιδέας του παρασιτικού βίου. Κι εμείς, ακόμα χειρότερα, το επιτρέψαμε. Αφήσαμε τα παιχνίδια εξουσίας κάθε επιπέδου να τσαλαπατήσουν τις αξίες μας.
Σε λίγο θα λύσετε και τα τελευταία προβλήματα αποκρατικοποιήσεων και σταθεροποίησης του δημοσιονομικού περιβάλλοντος και θα φέρετε επενδύσεις και επιχειρηματικό εκσυγχρονισμό. Σε λίγο ο τουρισμός, η μοναδική βιομηχανία που επιτρέψατε με τις επιλογές και τις παραλείψεις σας, θα απογειωθεί. Σε λίγο θα καμαρώνετε για την εναρμόνιση της ξεπουλημένης ελληνικής οικονομίας με την ευρωπαϊκή διάστασή της. Σε λίγο θα ψάχνετε να στελεχώσετε τις επενδύσεις και θα φταίνε τα τεμπέλικα παιδιά μας που δεν ανταποκρίνονται.
Ψάξτε για άλλο ανέκδοτο. Αυτό ήταν για πέντε λεπτά νωρίτερα.
Δημήτρης Φυντάνης
Share this post
