Οι 17 στόχοι του ΟΗΕ και οι δράσεις της Ελληνικής Πλατφόρμας 

Μπορεί αυτός ο κόσμος να μην αλλάξει ποτέ. Παρ’ όλα αυτά, κάποιοι, ασθμαίνοντας, ατελέσφορα, εις μάτην, ελπιδοφόρα, με κάθε δυνατότητα, επιχειρούν να πετύχουν το αντίθετο. Ο ΟΗΕ έχει θεσπίσει 17 στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι οποίοι προϋποθέτουν συνεργασίες μεταξύ κυβερνήσεων, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και πολιτών. Με αφορμή τον εορτασμό τριών χρόνων από την υιοθέτηση των εν λόγω στόχων, από τις 14 Σεπτεμβρίου και για 17 ημέρες η Ελληνική Πλατφόρμα για την Ανάπτυξη συντονίζει και επικοινωνεί δράσεις των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε όλη την Ελλάδα (ολοκληρώνονται αύριο Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου), με παιδικά εργαστήρια, θεατρικά δρώμενα, κινηματογραφικές βραδιές, ενημερωτικές ημερίδες, συζητήσεις και εκθέσεις, ώστε να προωθηθούν σημαντικές τοπικές αλλαγές σε Αθήνα, Βέροια, Θεσσαλονίκη, Καλαμάτα, Κατερίνη, Λάρισα, Σέρρες, Ρόδο και Χαλκιδική.

Με αφορμή αυτή την κινητοποίηση, ενδεχομένως έχει νόημα μια ματιά στις προσδοκίες και τα προβλήματα. Το τι μέλλει γενέσθαι ουδείς μπορεί να το προβλέψει. Οι 17 στόχοι όμως που προκύπτουν από την καταγραφή των προβλημάτων και φιλοξενούνται στην Ελληνική Πλατφόρμα για την Ανάπτυξη (http://hellenicplatform.org/) είναι σαφείς. Και τα διογκωμένα προβλήματα επίσης (ο χώρος δεν επιτρέπει παρά την αναδημοσίευση ελαχίστων στόχων, ωστόσο ενδεικτικών).

Στόχος 1: Μηδενική φτώχεια

• 836 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο, ζουν ακόμη σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
• Ένα στα επτά παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, ως εκ τούτου, έχει χαμηλό ανάστημα σε σχέση με την ηλικία του.

Στόχος 2: Μηδενική πείνα

• Παγκοσμίως, ένας στους εννέα ανθρώπους (συνολικά 795 εκατομμύρια) υποσιτίζεται.
• Ένα στα τέσσερα παιδιά παρουσιάζει καθυστερημένη ανάπτυξη. Στις αναπτυσσόμενες χώρες η αναλογία μπορεί ανέλθει σε ένα προς τρία.

Στόχος 3: Καλή υγεία και ευημερία

• 17.000 λιγότερα παιδιά σε σχέση με το 1990 πεθαίνουν καθημερινά, ωστόσο περισσότερα από 6 εκατομμύρια παιδιά χάνουν τη ζωή τους πριν ολοκληρώσουν το 5ο έτος της ηλικίας τους.

Στόχος 4: Ποιοτική εκπαίδευση

• Στις αναπτυσσόμενες χώρες η φοίτηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση άγγιξε το 91%, ωστόσο 57 εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να μην πηγαίνουν καθόλου σχολείο.
• 103 εκατομμύρια νέοι παγκοσμίως παρουσιάζουν βασικές ελλείψεις γραμματισμού, με το 60% να είναι γυναίκες.

Στόχος 5: Ισότητα των φύλων

• Περίπου τα δύο τρίτα των αναπτυσσόμενων χωρών του κόσμου έχουν επιτύχει την ισότητα των φύλων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
• Σε σύνολο 46 χωρών, οι γυναίκες κατέχουν πλέον περισσότερο από το 30% των εδρών στα εθνικά κοινοβούλια, τουλάχιστον σ’ ένα από τα σώματα που τα συνθέτουν.

Στόχος 6: Καθαρό νερό, αποχέτευση

• Περίπου 1.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από ασθένειες που προκαλούν διάρροια, οι οποίες σχετίζονται με το νερό και την υγιεινή και οι οποίες μπορούν να αποτραπούν.
• Πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με το νερό αντιπροσωπεύουν το 70% των θανάτων που οφείλονται σε φυσικές καταστροφές εν γένει.

Στόχος 7: Φθηνή και καθαρή ενέργεια

• Ένας στους πέντε ανθρώπους δεν έχει πρόσβαση σε σύγχρονης μορφής ηλεκτρική ενέργεια.
• 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στηρίζονται στην ξυλεία, τον γαιάνθρακα, τον ξυλάνθρακα και τα ζωικά απόβλητα για τη θέρμανση και το μαγείρεμα.

Στόχος 8: Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη

• Η παγκόσμια ανεργία αυξήθηκε από 170 εκατομμύρια το 2007 σε 202 εκατομμύρια το 2012, με τα 75 εκατομμύρια να είναι νέοι άνδρες και γυναίκες.
• Περίπου 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (το οποίο ορίζεται στα 2 δολάρια την ημέρα). Η εξάλειψη της φτώχειας είναι δυνατή μόνο μέσω σταθερών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
• 470 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίες είναι απαραίτητες σε παγκόσμιο επίπεδο για να καλυφθούν οι ανάγκες των νεοεισερχόμενων στον εργασιακό στίβο το διάστημα 2016-2030.

Στόχος 9: Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές

• Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή και στη βιομηχανική επεξεργασία διαδραματίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στα πρώτα στάδια της βιομηχανοποίησης, ενώ ουσιαστικά είναι αυτές που δημιουργούν τις περισσότερες θέσεις εργασίας. Αποτελούν το 90% του επιχειρηματικού κόσμου παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας το 50-60% της απασχόλησης.

• Οι χώρες μέσου εισοδήματος μπορούν να επωφεληθούν εμπλεκόμενες στις βιομηχανίες βασικών μετάλλων και μεταλλικών προϊόντων, που προσφέρουν μεγάλο εύρος προϊόντων με σημαντική αύξηση σε διεθνές επίπεδο.

Στόχος 10: Λιγότερες ανισότητες

• Κατά μέσο όρο και με βάση το μέγεθος του πληθυσμού, η ανισότητα των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 11% στις αναπτυσσόμενες χώρες το διάστημα 1990-2010.

• Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα που διεξήγαγε το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής ανά τον κόσμο αναγνωρίζουν πως η ανισότητα στις χώρες τους έχει υψηλά ποσοστά και αποτελεί πιθανή απειλή στη μακροπρόθεσμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

Στόχος 11: Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες

• 3,5 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως, δηλαδή η μισή ανθρωπότητα, κατοικεί σήμερα σε πόλεις.
• Μέχρι το 2030 τουλάχιστον το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί σε αστικές περιοχές.

• 828 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε παραγκουπόλεις, ενώ ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνεται.
• Η ταχεία αστικοποίηση ασκεί πίεση στα αποθέματα γλυκού νερού, στα λύματα, στο περιβάλλον, αλλά και στη δημόσια υγεία. 

Στόχος 12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή

• Κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι το 1/3 του παραγόμενου φαγητού, αριθμός που ισοδυναμεί σε 1,3 δισεκατομμύρια τόνους τροφής, αξίας περίπου 1 τρισ. δολαρίων, καταλήγει να σαπίζει στους κάδους απορριμμάτων των καταναλωτών και των λιανεμπόρων ή να καταστρέφεται λόγω των κακών πρακτικών μεταφοράς ή συγκομιδής.
• 5 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

• Παρά την τεχνολογική πρόοδο που έχει βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση, η χρήση της ενέργειας από τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ αναμένεται να αυξηθεί κατά 35% μέχρι το 2020. Η εμπορική και οικιακή χρήση είναι ο δεύτερος πιο ραγδαία αναπτυσσόμενος τομέας ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο, έπειτα από τις μεταφορές.

Στόχος 13: Δράση για το κλίμα

• Από το 1880 μέχρι το 2012, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 0,85 βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί ως εξής: Για κάθε έναν βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας, η παραγωγή δημητριακών μειώνεται κατά περίπου 5%.
• Δεδομένων των συγκεντρώσεων και διαρκών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, είναι πιθανό έως το τέλος του αιώνα η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας να ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου συγκριτικά με την περίοδο 1850-1900. Οι ωκεανοί θα συνεχίσουν να θερμαίνονται, ενώ οι πάγοι θα συνεχίσουν να λιώνουν. Η μέση αύξηση της στάθμης της θάλασσας προβλέπεται να αγγίξει τα 34 εκατοστά μέχρι το 2065 και τα 40-63 μέχρι το 2100. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα επιμείνουν για αρκετούς αιώνες ακόμη, έστω κι αν σταματήσουν οι εκπομπές αερίων.

Στόχος 14: Ζωή στο νερό

• Πάνω από 3 δισ. άνθρωποι εξαρτώνται από τη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα για τον βιοπορισμό τους.
• Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αγοραία αξία των θαλάσσιων και των παράκτιων πόρων και βιομηχανιών υπολογίζεται στα 3 τρισ. δολάρια ετησίως, με άλλα λόγια 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
• Οι ωκεανοί απορροφούν το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από τους ανθρώπους, μειώνοντας έτσι τον αντίκτυπο της παγκόσμιας θέρμανσης.

Στόχος 15: Ζωή στη στεριά

• Περίπου 1,6 δισ. άνθρωποι εξαρτώνται από τα δάση για τον βιοπορισμό τους. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται 70 εκατομμύρια αυτόχθονες.
• 2,6 δισ. άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από τη γεωργία, όμως το 52% της γης που χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς επηρεάζεται μέτρια έως σοβαρά από την υποβάθμιση του εδάφους.

• Από τα 8.300 είδη ζώων στον κόσμο, το 8% έχει εξαφανιστεί και το 22% απειλείται με εξαφάνιση.

Στόχος 16: Ειρήνη, δικαιοσύνη, θεσμοί

• Τα μεγαλύτερα ποσοστά διαφθοράς εντοπίζονται στο δικαστικό σύστημα και στην αστυνομία.
• Η διαφθορά, η δωροδοκία, η κλοπή και φοροδιαφυγή κοστίζουν περίπου 1,26 τρισ. δολάρια για τις αναπτυσσόμενες χώρες ετησίως. Το ποσό αυτό θα μπορούσε πολύ εύκολα να χρησιμοποιηθεί για να αυξήσει τα 1,25 δολάρια την ημέρα με τα οποία ζουν πολλοί άνθρωποι στον κόσμο, για τουλάχιστον έξι χρόνια.

Στόχος 17: Συνεργασία για τους στόχους

• Το 30% της νεολαίας παγκοσμίως είναι «ψηφιακά αναθρεμμένη» και χρησιμοποιεί ενεργά το διαδίκτυο εδώ και τουλάχιστον πέντε χρόνια.
• Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα 4 δισ. άνθρωποι που δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, με το 90% απ’ αυτούς να ανήκει στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Πηγή: Ελληνική Πλατφόρμα για την Ανάπτυξη - http://hellenicplatform.org

Κυβέλη Χατζηζήση,

Δημοσιογράφος-«Στέντορας»

Share this post