Καταδικαστική απόφαση για τη Monsanto και το καρκινογόνο Roundup
Αχτίδα ηλίου φαίνεται να ξεπροβάλλει πίσω από την παραγωγή και διακίνηση θανατηφόρων ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων, μετά την ιστορική απόφαση δικαστηρίου της Καλιφόρνιας που έκρινε ένοχη τη Monsanto για πρόκληση καρκίνου σ’ έναν κηπουρό εξαιτίας της παρατεταμένης χρήσης του ζιζανιοκτόνου Roundup, το οποίο κυκλοφορεί και στην Ελλάδα.
Η κατάσταση με τα ζιζανιοκτόνα και τα φυτοφάρμακα, οι ολέθριες και συχνά μοιραίες επιπτώσεις σε ανθρώπους και φύση είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που μετατρέπεται σε κοινό μυστικό, όχι λόγω έλλειψης επιστημονικής τεκμηρίωσης και ανακοινώσεων διεθνών φορέων, όπως κατά καιρούς και μεταξύ άλλων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά εξαιτίας της δύναμης και των ασύλληπτων κερδών των κολοσσών που τα παράγουν και τα εμπορεύονται.
Η Monsanto, που πλέον βρίσκεται στα χέρια της γερμανικής Bayer, είναι εισηγμένη αμερικανική πολυεθνική εταιρία αγροχημικής και γεωργικής βιοτεχνολογίας με έδρα το Κριβ Κορ στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. Μεταξύ αμέτρητων άλλων σκευασμάτων, παράγει το Roundup, ένα ζιζανιοκτόνο με γλυφοσάτη, το οποίο εκτός από ζιζάνια σκοτώνει και ανθρώπους.
Αγώνας μέχρι τέλους
Ο Φαμπιάν Τομάσι, τον οποίο αποκαλούσαν ζωντανό σκελετό, είχε υποστεί σοβαρότατα προβλήματα υγείας εξαιτίας της έκθεσής του σε φυτοφάρμακα όσο εργαζόταν σε επιχείρηση αγροκαλλιέργειας στην επαρχία Έντρε Ρίος της Αργεντινής. Παρά την κατάστασή του, πολέμησε μέχρι τέλους τη χρήση επικίνδυνων αγροχημικών, συμπεριλαμβανομένης της γλυφοσάτης. Υπερβαίνοντας τις ελάχιστες δυνάμεις του, εξακολούθησε να ενημερώνει και να καταγγέλλει τους «πράκτορες θανάτου», όπως αποκαλούσε τους επιχειρηματίες που τελικά εν γνώσει τους προκαλούν ανήκεστες βλάβες. Ο Φάμπιαν Τομάσι εδώ και καιρό δεν μπορούσε να φάει και να περπατήσει. Πριν από μερικές μέρες πέθανε αφήνοντας την παρακαταθήκη του: «Μη με ξεχάσετε».
Απόκρυψη στοιχείων από τη δεκαετία του ’80
Οι βιομηχανίες και οι ρυθμιστικές αρχές της Ε.Ε. γνώριζαν ήδη από τη δεκαετία του ’80 και του ’90 ότι το Roundup προκάλεσε γενετικές ανωμαλίες, αλλά δεν ενημέρωσαν το κοινό. Αυτό είναι το συμπέρασμα σχετικής έκθεσης που είδε το φως της δημοσιότητας τον Ιούνιο του 2011. Η έκθεση αποκαλύπτει ότι οι μελέτες της ίδιας της βιομηχανίας φυτοφαρμάκων (συμπεριλαμβανομένης και μίας που ανέθεσε η Monsanto) έδειξαν ήδη από τη δεκαετία του ’80 ότι το δραστικό συστατικό glyphosate (γλυφοσάτη) του Roundup προκαλεί γενετικές ανωμαλίες στα πειραματόζωα.
Ο διεθνής τύπος έφερε στη δημοσιότητα μέρος των εκατοντάδων e-mail και υπομνημάτων της Monsanto –αποτελούν υλικό της δίκης «In re: Roundup Products Liability Litigation» στις ΗΠΑ και δόθηκαν από δικηγορική εταιρία– από τα οποία προκύπτει ότι ο βιοτεχνολογικός κολοσσός συγκάλυψε τον κίνδυνο καρκίνου που εγκυμονείται από το επικερδέστερο προϊόν της, το Roundup. Η Monsanto, που γνώριζε από δικές της έρευνες ότι η γλυφοσάτη προκαλεί μεταλλάξεις κυττάρων, ένα από τα κύρια αίτια που οδηγούν σε καρκίνο, επενδύει κάθε χρόνο από το 1999 τεράστια ποσά προκειμένου να παραπλανηθεί η επιστημονική κοινότητα και η διεθνής αγορά. Το 2015, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) ταξινόμησε ξεκάθαρα πλέον τη γλυφοσάτη στα καρκινογόνα συστατικά για τον άνθρωπο.
Το κίνημα πολιτών και οι πρώτες νίκες
Το Avaaz, μια πλατφόρμα ψηφισμάτων που στα πέντε χρόνια ύπαρξής του έχει εξελιχθεί στο μεγαλύτερο και πιο ισχυρό διαδικτυακό κίνημα ακτιβιστών παγκοσμίως, έλαβε προ μηνός δικαστικό ένταλμα 168 σελίδων από τη Monsanto μέσω του οποίου ζητούνταν να παραδώσει όλες τις προσωπικές ηλεκτρονικές διευθύνσεις, τις σημειώσεις και τα αρχεία που διαθέτει για την εταιρία, και επιπλέον να διαθέσει ονόματα και e-mail των μελών της πλατφόρμας που έχουν υπογράψει εκστρατείες εναντίον πρακτικών της Monsanto, δηλαδή πάνω από 1,4 εκατ. Ευρωπαίων οι οποίοι ζητούσαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο να μπλοκάρουν την ανανέωση της άδειας για τη δραστική ουσία της γλυφοσάτης που βρίσκεται στο ζιζανιοκτόνο Roundup.
Οι επικεφαλής του κινήματος, το οποίο οργανώνει πολιτικές εκστρατείες σε 18 γλώσσες και λειτουργεί με μια κεντρική ομάδα προσωπικού που είναι διασκορπισμένη στις πέντε ηπείρους αλλά και με χιλιάδες εθελοντές, μάζεψαν κουράγιο και χρήματα για να αντιμετωπίσουν τη Monsanto στα δικαστήρια. Το αποτέλεσμα; Η ακρόαση τελείωσε κι ο δικαστής κατακεραύνωσε το ένταλμα που έστειλε η εταιρία στο Avaaz, λέγοντας πως θα είχε «τρομακτικές συνέπειες» και πως «κανένας δεν θα ήθελε τη δημοσιοποίηση των προσωπικών στοιχείων και δραστηριοτήτων του». Μάλιστα, έκανε κήρυγμα στη Monsanto περί δημοκρατίας και ελευθερίας λόγου.
Παρά την πρώτη νίκη του κινήματος, η υπόθεση δεν έχει λήξει καθώς η Monsanto δικαιούται να εφεσιβάλει. Όμως, η εταιρία έχει ήδη κριθεί ένοχη και για την πρόκληση καρκίνου στον κηπουρό από την Καλιφόρνια, πράγμα που σημαίνει πως η καταδικαστική απόφαση μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από 450 δίκες στο ίδιο δικαστήριο της Καλιφόρνιας, και επιπλέον 4.000 στην υπόλοιπη Αμερική, ενώ το περίφημο δεδικασμένο έχει πλέον δημιουργηθεί.
Το άδηλο μέλλον
Θεωρητικά, η χρήση γλυφοσάτης σε οικιακά προϊόντα και στον γεωργικό τομέα αναμένεται να απαγορευτεί πλήρως έως το τέλος του 2020. Τα κέρδη όμως από τέτοια προϊόντα, με το Roundup σε εξέχουσα θέση, ανέρχονται σε πολλά δισεκατομμύρια, άρα μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας το δίκαιο και η υγεία των πολιτών να κερδίσει το χρήμα και τους «πράκτορες θανάτου». Παρ’ όλα αυτά, κάπου μακριά μια μικρούλα ηλιαχτίδα μπορεί και να αχνοφέγγει.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»
Share this post
