Με στόχο την αναβίωση της ιστορικής Στοάς Αρσάκη, η ιδιοκτήτρια Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία - Αρσάκεια Τοσίτσεια Σχολεία έχει προκηρύξει διαγωνισμό για μακροχρόνια μίσθωση της εμπορικής στοάς. Ως καταληκτική ημερομηνία του διαγωνισμού έχει οριστεί η 18η Απριλίου του 2018.
Τα ρολά είναι κατεβασμένα. Μόνιμα. Οι βιτρίνες άδειες. Μόνιμα. Οι περαστικοί λιγοστοί. Μόνιμα. Οι πελάτες μετρημένοι. Μόνιμα. Κι όμως κάποτε τα ρολά ανέβαιναν πρωί-πρωί και κατέβαιναν αργά το βράδυ. Μόνιμα. Οι βιτρίνες ήταν γεμάτες χρώματα, μουσικές, ταξίδια. Μόνιμα. Τα μαγαζιά γεμάτα πελάτες. Μόνιμα. Οι Αθηναίοι συνέρρεαν είτε για να κάνουν μια στάση για τα ψώνια τους, ή για μια στάση για να πιούν καφέ και να απολαύσουν ένα από τα δεκάδες πολιτιστικά δρώμενα που έδιναν ακόμη μεγαλύτερη ζωή στον χώρο. Μόνιμα. Αυτά τα παλιά, τα χρόνια τα καλά. Τώρα η Στοά Αρσάκη ρημάζει. Κοντά εκατό μαγαζιά λειτουργούσαν για δεκαετίες ολόκληρες. Σημαίες, τσάντες, ταξιδιωτικά είδη, μουσικά όργανα, κοσμήματα, παπούτσια, βιβλία στόλιζαν τις βιτρίνες. Οι μαγαζάτορες πουλούσαν αβέρτα και οι εμποροϋπάλληλοι εξυπηρετούσαν ακατάπαυστα με μόνιμο μισθό στην τσέπη. Κόσμος πήγαινε και ερχόταν, ψώνιζε και έπινε καφέ, διασκέδαζε, χορεύοντας τανγκό, προμηθευόταν εισιτήρια για το θέατρο τέχνης του Κάρολου Κουν και τις μύριες όσες εξαίρετες παραστάσεις του. Τώρα πια, τα περίπου εκατό καταστήματα έχουν γίνει δεκαέξι. Ο κόσμος μετριέται στα δάχτυλα, οι περισσότεροι εμποροϋπάλληλοι έχουν πάει στα σπίτια τους και οι πωλήσεις αφορούν μόνο όσους αντέχουν ακόμη την κατάρρευση.
«Σ΄ αυτό το μαγαζί των πέντε τετραγωνικών είχα τρεις υπαλλήλους κάποτε» λέει ιδιοκτήτρια καταστήματος με κοσμήματα, που δεν θέλει να δηλώσει το όνομά της. Μόνη της πλέον εξακολουθεί να διατηρεί την επιχείρηση και να ελπίζει περιμένοντας τα αποτελέσματα του διαγωνισμού για μακροχρόνια μίσθωση της εμπορικής στοάς του Αρσακείου Μεγάρου που έχει προκηρύξει η ιδιοκτήτρια Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία – Αρσάκεια Τοσίτσεια Σχολεία.
«Έχω αυτή την επιχείρηση εδώ και 25 χρόνια. Έχω πελάτες από όλη την Ελλάδα, όλα αυτά τα χρόνια. Ξέρουν την ποιότητα των κοσμημάτων μου και ψωνίζουν πολύ συνειδητά από εμένα. Αυτό που με έχει σώσει και μπορώ να βρίσκομαι ακόμη εδώ είναι πως ποτέ δεν άφησα ενοίκια απλήρωτα, ούτε έκανα απερίσκεπτα ανοίγματα. Είναι ζήτημα εάν όλα αυτά τα χρόνια καθυστέρησα μία με δύο φορές να πληρώσω το ενοίκιό μου. Η Στοά Αρσάκη δεν είναι μία τυχαία στοά. Δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε να μισθώσει ένα κατάστημα εδώ. Είναι πάντα μία στοά με ποιοτικά χαρακτηριστικά, ποιοτικά προϊόντα και καλλιεργημένους επισκέπτες-πελάτες που δίνουν σημασία στην κουλτούρα μέσα στην καθημερινότητά τους. Θα μπορούσα ίσως να μεταφέρω την επιχείρησή μου στο Κολωνάκι για παράδειγμα. Δεν έχει νόημα, ούτε και έχω την οικονομική δυνατότητα να το κάνω. Και έτσι ευελπιστώ στον διαγωνισμό που έχει προκηρύξει η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία για να ξαναπάρει η στοά ζωή και εμπορική αξία» συνεχίζει.
Η κατάρρευση δεν ήρθε από τη μια μέρα στην άλλη. Κάποτε που το χρήμα έρρεε άφθονο, αέρας παραζάλης έμοιαζε να πνέει σε ορισμένα επιχειρηματικά μυαλά. Περίσσιοι υπάλληλοι, αλόγιστα οικονομικά ανοίγματα, απερίσκεπτα δάνεια, οικονομική κρίση, απλήρωτα ενοίκια. Το γλυκό της παρακμής έδεσε. Η αντίστροφή μέτρηση άρχισε.
«Μας τσάκισαν και οι πορείες. Κάθε τρεις και λίγο από την Ομόνοια μέχρι το Σύνταγμα (σ.σ και ακόμη πάρα πέρα), οι διαδηλώσεις πέρναγαν από μπροστά μας. Μπορεί να μην έμπαιναν μέσα στη στοά, ποτέ δεν καταστράφηκε κάτι γιατί υπάρχει καλή φύλαξη, αλλά με τόσες πορείες φυσικό είναι να επηρεαστεί η κίνηση» εξηγεί η επιχειρηματίας κοσμημάτων.
Η Στοά Αρσάκη που καταλαμβάνει ένα από τα κεντρικότερα οικοδομικά τετράγωνα των Αθηνών -Πανεπιστημίου, Αρσάκη, Σταδίου και Πεσμαζόγλου- έζησε δόξες πολλές. Από γεννησιμιού της είχε τις προδιαγραφές για να φιλοξενεί όχι μόνο εμπορικά δαιμόνια, αλλά και ανθρώπους που δίνουν καθημερινή αξία στη ζωή τους. Εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, όπως και οι άλλες στοές του κέντρου της Αθήνας στα πρότυπα του Παρισιού, του Λονδίνου και του Μιλάνου, ως τόπος διέλευσης των πεζών ανάμεσα από τα κτίρια που ήταν χτισμένα ολόγυρα. Από το 1846 άρχισε η τμηματική κατασκευή του Αρσάκειου Μεγάρου, με πρώτο το κτίριο στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου σε σχέδια του Λύσανδρου Καυταντζόγλου. Η αποπεράτωση ολοκληρώνεται λίγα χρόνια αργότερα με τη συνεργασία τριών σημαντικών ανδρών: Μαυρουδή, Τσίλλερ και Κριεζή. Ο Ερνέστος Τσίλλερ, αυτός ο Γερμανός αρχιτέκτονας, που χάρη στο ταλέντο του, αλλά και τις φιλίες του με τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄ και τη μεγαλοαστική τάξη, απ’ όταν εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα σχεδίασε και τη στοά Ορφέως, δηλαδή τη στοά Αρσάκη, έχοντας κατά νου τα ευρωπαϊκά πρότυπα των galleries. Το 1907 εμπνεύστηκε την αριστουργηματικής αρχιτεκτονικής στοά, με την εντυπωσιακή γυάλινη στέγη και τον θόλο στην οροφή που έχει σταυροειδές σχήμα και ενώνει τις οδούς Πανεπιστημίου, Αρσάκη, Σταδίου και Πεσμαζόγλου. Το μέγαρο αυτό στέγαζε τα Αρσάκεια και Τοσίτσεια Σχολεία μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930, οπότε μεταφέρθηκαν στο Ψυχικό. Τα επόμενα χρόνια το μέγαρο στέγασε το Ειρηνοδικείο, την Εισαγγελία και το Εφετείο Αθηνών. Τα δικαστήρια αποχώρησαν από αυτό περί τα τέλη της δεκαετίας του ‘70. Το 1984 αποφασίστηκε η μίσθωση των χώρων του Καυταντζόγλειου Μεγάρου, των υπογείων, του πρώτου ορόφου και δεύτερου ορόφου του όλου κτιρίου προς το ελληνικό δημόσιο για τη στέγαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Για τον σκοπό αυτό ανακαινίστηκε όλο το Αρσάκειο μέγαρο μαζί με τη Στοά Αρσακείου και τα ισόγεια καταστήματα μετά από μελέτη του αρχιτέκτονα Παύλου Καλλιγά. Το 1937 κατεδαφίστηκε μια πτέρυγα του Καυταντζογλείου και στον αίθριο χώρο κτίστηκε το κινηματοθέατρο «Ορφέας», το οποίο στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του ‘80, στο πλαίσιο της αποκατάστασης του μεγάρου, κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε η Στοά του Βιβλίου, με είσοδο από τη Στοά Αρσακείου και την οδό Πεσμαζόγλου, στο δώμα της οποίας διαμορφώθηκε το αίθριο, όπως είναι στη σημερινή του μορφή. Σιγά-σιγά περί τα εκατό εμπορικά καταστήματα ανοίγουν και κάνουν χρυσές δουλειές, πουλώντας την πραμάτεια τους. Αργά και σταθερά, λόγω οικονομικής κρίσης, λανθασμένων επιχειρηματικών επιλογών, αλλεπάλληλων διαδηλώσεων που έκοβαν την κίνηση στην Αρσάκειο στοά (ένα αληθινό στολίδι της Αθήνας) και η λάμψη έδωσε τη θέση της στην παρακμή. Παρ΄ όλα αυτά ακόμη και σήμερα τα σημάδια του ένδοξου εμπορικού παρελθόντος παραμένουν ορατά με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις σημαίες και τα λάβαρα του Κοκκώνη, ενός οίκου που ιδρύθηκε στη Σμύρνη το 1897 και πρωτο-εγκαταστάθηκε στη στοά Αρσάκη το 1927. Η επιχείρηση του Κοκκώνη, η επιχείρηση της κυρίας με τα κοσμήματα και δεκατέσσερα ακόμη μαγαζιά προσπαθούν με νύχια και με δόντια να διατηρηθούν. Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία κάνει το κατά δύναμιν, αρχικά μειώνοντας τα ενοίκια μέχρι και 50%, προκειμένου να παραμείνουν και άλλα καταστήματα ανοιχτά και στη συνέχεια προκηρύσσοντας διαγωνισμό για μακροχρόνια μίσθωση της εμπορικής στοάς του Αρσακείου Μεγάρου με καταληκτική ημερομηνία να έχει οριστεί η 18η Απριλίου. Στο μεταξύ όσοι άντεξαν περιμένουν. Με ένα γλυκόπικρο και αγωνιώδες χαμόγελο. Και ελπίζουν. Σε νέες καλύτερες μέρες, ισάξιες των περασμένων μεγαλείων.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»
Share this post
