«Είναι εντολή. Μην τις σκοτώνετε, πυροβολήστε τις στο αιδοίο, γιατί χωρίς αυτό είναι άχρηστες». Η διαταγή δόθηκε από επίσημα χείλη. Συγκεκριμένα του προέδρου των Φιλιππίνων Ροντρίγκο Ντουτέρτε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, το 2016, όταν μιλούσε στους στρατιώτες του για τις γυναίκες -μέλη του αντάρτικου Νέου Λαϊκού Στρατού (ΝΡΑ). Ο τύπος είναι προφανώς παράφρων, αλλά και τι με αυτό; Όταν ο πρόεδρος μιας χώρας, μιας οποιασδήποτε χώρας, έχει την άνεση να ξεστομίζει δημοσίως τον ξεδιάντροπο και απάνθρωπο μισογυνισμό του δεν προκαλεί απλώς εμετό και τρόμο. Δείχνει με τον πιο θρασύ και απροκάλυπτο τρόπο το μίσος που τρέφουν εκατομμύρια άλλοι άνδρες απέναντι σε εκατομμύρια γυναίκες εις τους αιώνας των αιώνων. Μίσος, που εν έτει 2018, εξακολουθεί να υφίσταται, να αυξομειώνεται ανάλογα με τις κοινωνίες και να αντιπροσωπεύει μια μεγάλη μερίδα ανδρών, είτε το παραδέχονται είτε όχι.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εκτιμά ότι το 35% των γυναικών παγκοσμίως έχει βιώσει σωματική και/ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό ή σεξουαλική βία από κάποιο άγνωστο κάποια στιγμή στη ζωή του. Η έκθεση με τίτλο «Παγκόσμια αισχύνη: Η παγκόσμια επιδημία βιασμών» που συντάχθηκε με τη βοήθεια του Παγκόσμιου Δικηγορικού Συλλόγου, διαπίστωσε ότι στην Ελλάδα, τη Σερβία, τη Ρωσία και την Ταϊλάνδη οι δράστες μπορούν, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να εξαιρούνται από την τιμωρία, όπως για παράδειγμα αν το κορίτσι «θεωρείται πολύ νεαρό για να συναινέσει» σε σεξουαλική πράξη. Πέραν της σωματικής και σεξουαλικής βίας, υπολογίζεται ότι το 48% των γυναικών στα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν βιώσει κάποια μορφή ψυχολογικής βίας από κάποιο σύντροφο κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Οι βιασμοί, οι κακοποιήσεις και οι ψυχολογικοί εκβιασμοί όσο αλόγιστοι και απάνθρωποι και αν είναι, δεν αποτελούν την αρχή και το τέλος του δηλωμένου μίσους μιας πολυάριθμης μερίδας ανδρών προς τις γυναίκες. Υπολογίζεται πως από τις γυναίκες που υπήρξαν θύματα ανθρωποκτονιών παγκοσμίως το 2012, σχεδόν οι μισές δολοφονήθηκαν από τον σύντροφό τους ή από άλλα μέλη της οικογένειας, σε σύγκριση με το μικρότερο από 6% των ανδρών που δολοφονήθηκαν το ίδιο έτος.
Η καθημερινή ειδησεογραφία βρίθει από τίτλους του τύπου «τη βίασε και τη σκότωσε» και συχνά επιχειρείται η απόδοση της απανθρωπιάς σε ψυχική διαταραχή του δράστη, λες και θα μπορούσε ο οποιοσδήποτε άνθρωπος -άντρας ή γυναίκα- να βίαζε και να σκότωνε έναν συνάνθρωπο του να μην ήταν ψυχικά διαταραγμένος. Η ανθρώπινη ψυχική διαταραχή και η εδώ και αιώνες διαστρέβλωση της σημασίας της ανθρώπινης ύπαρξης κυρίως σε βάρος των γυναικών (και των παιδιών) καταμετρά εκατομμύρια (περί τις 200.000.000) που θα έχουν υποστεί την ανελέητη πρακτική της κλειτοριδεκτομής με στόχο να αποκλειστούν από την πιθανότητα να απολαμβάνουν τη σεξουαλική ηδονή, ενώ περισσότερες από 700 εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο, παντρεύτηκαν και εξακολουθούν να παντρεύονται σε ηλικία μικρότερη από 18 ετών.
Η Σανάμ Ναραγί-Αντερλινί, διευθύντρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης ICAN με έδρα την Ουάσινγκτον που συμβουλεύει και εκπαιδεύει γυναίκες ακτιβίστριες απ' όλο τον κόσμο και ο γιατρός Ζιλ Λαζιμί, μέλος του γαλλικού συμβουλίου για την ισότητα ανδρών και γυναικών, μίλησαν για την κουλτούρα της βίας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, για το πώς η βία εναντίον των γυναικών στην Ε.Ε. έχει να κάνει με στάσεις και ζητήματα που αφορούν τον ίδιο τον ιστό της κοινωνίας μας. Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι οι βασισμένες στο φύλο προκατασκευασμένες αντιλήψεις για το πώς πρέπει να φέρονται οι άνδρες και οι γυναίκες, αποτέλεσμα βαθιά ριζωμένων αξιών και κοινωνικών προδιαγραφών που εμφυσούνται εξ απαλών ονύχων και επηρεάζουν συμπεριφορές στην εργασία και την κοινωνική ζωή, είναι αξεδιάλυτα συνδεδεμένες με τις ανισότητες μεταξύ των ανδρών και των γυναικών σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Τα σεξιστικά στερεότυπα εμποδίζουν την πρόοδο, είπαν. Τα παιδάκια μαθαίνουν να λένε πως «η μαμά μου είναι πριγκίπισσα και ο μπαμπάς μου είναι ήρωας» και οι ρόλοι αυτοί πρέπει να αμφισβητηθούν, κατέληξαν.
Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει δηλώσει πως «Η κοινωνία μας ολόκληρη είναι άρρωστη από τον σεξισμό». Διατυμπανίζει επίσης ότι η ισότητα των φύλων θα είναι η μεγάλη υπόθεση της θητείας του. Όσο όμως "αποκλιμακώνεται" ο μισογυνισμός σε 173 χώρες του πλανήτη οι γυναίκες υφίστανται, βάσει νόμου, επαγγελματικές, οικονομικές και κοινωνικές διακρίσεις, όπως καταγράφει η ειδική έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, στοιχεία της οποίας δημοσιοποίησε η Γενική Γραμματεία Ισότητας. Σε 155 οικονομίες αντίστοιχων χωρών ισχύει τουλάχιστον μία νομοθετική διάταξη σε βάρος των οικονομικών ευκαιριών των γυναικών, σε 100 χώρες οι γυναίκες αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην απασχόληση, λόγω του φύλου τους, ενώ το νομικό σύστημα 18 οικονομιών προβλέπει τη δυνατότητα του συζύγου να απαγορεύει στη σύζυγο την άσκηση έμμισθης εργασίας.
Εάν υποθέτει κάποιος ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε υποανάπτυκτες χώρες, στην Ελλάδα, όπως δημοσίευσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, η ανεργία και η ενασχόληση με τη φροντίδα των παιδιών και του νοικοκυριού είναι οι τομείς στους οποίους η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα παρατηρείται η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των κρατών μελών στο ποσοστό ανεργίας μεταξύ ανδρών (19,9%) και γυναικών (28,1%). Μόνο ένα στα τέσσερα ανώτερα διευθυντικά στελέχη είναι γυναίκες (μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 33%). Σε όλες τις κατηγορίες επαγγελμάτων, οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες. Στην Ελλάδα και σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. πάντα, παρατηρούνται οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των ποσοστών των δύο φύλων που έχουν την καθημερινή φροντίδα των παιδιών (95% οι γυναίκες-53% οι άνδρες). Το ίδιο ισχύει για τις οικιακές εργασίες και το καθημερινό μαγείρεμα, δραστηριότητες με τις οποίες ασχολείται το 85% των Ελληνίδων έναντι 16% των Ελλήνων. Ο παγκόσμιος δείκτης του 2013 για την απόκλιση μεταξύ των δύο φύλων δείχνει ότι η Ελλάδα είναι στην 81η θέση επί συνόλου 133 κρατών. Η Ισλανδία όμως, για πέμπτη συνεχή χρονιά, μοιάζει με τον επίγειο παράδεισο για τις γυναίκες, αφού είναι η χώρα με τη μικρότερη απόκλιση μεταξύ των δύο φύλων σε ολόκληρο τον κόσμο και το κράτος όπου οι γυναίκες απολαμβάνουν τα υψηλότερα ποσοστά ισότητας στην υγεία, τη μόρφωση, την πολιτική και την εργασία.
Συγκριτικά με το παρελθόν και παρά τα αίσχη που εξακολουθούν να διαπράττονται σε βάρος των γυναικών ανά τον κόσμο, η ισότητα των δύο φύλων ζει μια σχετικά βελτιωμένη εκδοχή. Όμως, έρευνα της Independent δείχνει ότι θα χρειαστούν ακόμη σε περίπου 118 χρόνια για να λυθεί εντελώς το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των γυναικών -απαραίτητη προϋπόθεση για την πολυπόθητη ισότητα.
Η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε ως ημέρα της γυναίκας σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες διαδήλωναν ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η πρώτη διεθνής ημέρα της γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του σοσιαλιστικού κόμματος των Η.Π.Α. και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη σοσιαλιστική διεθνή οργάνωση. Από το 1975 η ημέρα της γυναίκας τελεί υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε., για την ανάδειξη των γυναικείων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο. Με άλλα λόγια περίπου δυόμιση αιώνες χρειάζονται για να επικυρωθεί τυπικά το αυτονόητο: γυναίκες και άνδρες είμαστε ίσοι. Με δεδομένο ότι οι συνήθειες και οι νοοτροπίες ξεριζώνονται με απελπιστικά αργούς ρυθμούς, η ισότητα έχει ακόμη μερικές εκατονταετίες μπροστά της για να γίνει συνείδηση. Προς το παρόν και στο μέλλον τα ειρωνικά γελάκια των αμετανόητων αφεντάδων θα ηχούν ενοχλητικά όχι μόνο την 8η Μαρτίου, αλλά καθημερινά, σε κάθε ευκαιρία. Και τι μ΄ αυτό; ‘Έτσι και αλλιώς «θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία». Γιατί η ισότητα των δύο φύλων είναι εκτός από αναφαίρετο δικαίωμα και απελευθέρωση για όλους. Εκτός και αν προτιμάτε τους ασφυκτικούς ρόλους του παραμυθιού της Σταχτοπούτας, του βασιλόπουλου και της νεροκολοκύθας τους.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος για τον «Στέντορα»
Share this post
