65,6 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν αναγκαστικά εκτοπισμένοι. Ένα παιδί πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα από τη φτώχεια. Περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε καθεστώς δουλείας, καταναγκαστικής εργασίας και καταναγκαστικών γάμων.
Τον περασμένο χειμώνα ο Σύρος Μουσταφά Μουσταφά έστειλε από τη Μόρια της Λέσβου μέσω WhatsApp ένα ηχητικό μήνυμα 46 δευτερολέπτων στην αδερφή του που ζει στην Ολλανδία. Ήταν η τελευταία φορά που άκουσε τη φωνή του. Προ ημερών ένα ακόμη μακελειό με 17 τουλάχιστον νεκρούς και 14 τραυματίες σημειώθηκε σε λύκειο στο Πάρκλαντ της Φλόριντα. Ήταν το 19ο ένοπλο περιστατικό σε σχολείο στις ΗΠΑ μέσα στους δύο πρώτους μήνες του 2018. Το σκάνδαλο της Novartis που προφανώς δεν έχει μόνο παράνομο πλουτισμό, αλλά και επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων τρίζει τα βουλευτικά έδρανα. Και όμως υποτίθεται ότι ζούμε σε ευνομούμενες κοινωνίες με θεσμοθετημένα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στις 10 Δεκεμβρίου του 1948 η διεθνής κοινότητα ορκίστηκε να μην ξανασυμβούν στο μέλλον οι θηριωδίες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που προκάλεσαν τον θάνατο 60 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε μπροστά στη νωπή φρίκη να προσυπογράψει την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, βασιζομένη στην αρχή : «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης».
Μετά από αυτή την κοινή αποδοχή το κείμενο της διακήρυξης συντάχθηκε και άρχιζε ως εξής: «Επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων τους, αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο. Επειδή η παραγνώριση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν σε πράξεις βαρβαρότητας, που εξεγείρουν την ανθρώπινη συνείδηση, και η προοπτική ενός κόσμου όπου οι άνθρωποι θα είναι ελεύθεροι να μιλούν και να πιστεύουν, λυτρωμένοι από τον τρόμο και την αθλιότητα, έχει διακηρυχθεί ως η πιο υψηλή επιδίωξη του ανθρώπου».
Τα χρόνια πέρασαν. Οι θηριωδίες συνεχίζονται. Εντός και εκτός πολεμικών ζωνών. Και εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ούτε που διανοούνται να ασχοληθούν με ό,τι είναι εκτός από απόρροια του κοινού νου, ένα θεσμοθετημένο δικαίωμα. Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει 30 άρθρα. Χωρίς την παραμικρή διάθεση ακύρωσης της όποιας προσπάθειας γίνεται από κάποια άλλα εκατομμύρια ανθρώπους να κάνουν τα λόγια της διακήρυξης πράξη, η πραγματικότητα άλλα λέει. Και επειδή η χάρτα και η ανθρώπινη ζωή δεν μπορούν επ’ ουδενί να χωρέσουν σε λίγες αράδες, δείτε ενδεικτικά, απλουστευτικά, αποσπασματικά, αλλά όχι παραπλανητικά, πόσο κενό γράμμα είναι στην πραγματικότητα πέντε από τα άρθρα της διακήρυξης:
Είμαστε όλοι γεννημένοι ελεύθεροι και ίσοι. Είμαστε όλοι γεννημένοι ελεύθεροι. Όλοι έχουμε τις δικές µας σκέψεις και ιδέες. Θα πρέπει όλοι να μας αντιμετωπίζουν µε τον ίδιο τρόπο.
Ένα παιδί πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα από τη φτώχεια ενώ 1,2 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ. Στη χώρα μας, το 20% του πληθυσμού απειλείται σήμερα από τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Υπολογισμοί της Ε.Ε. αναφέρουν ότι το όριο της φτώχειας ενός μονομελούς νοικοκυριού αντιστοιχεί σε ετήσιο εισόδημα 4.800 ευρώ, ενώ για ένα 4μελές νοικοκυριό ανέρχεται στα 10.800 ευρώ (τιμές 2002).
Μην κάνεις διακρίσεις. Αυτά τα δικαιώματα ανήκουν σε όλους, ανεξάρτητα από τις διαφορές µας.
Η Κου Κλουξ Κλαν που ιδρύθηκε το 1865 για να δώσει σάρκα στο ρατσιστικό-μισάνθρωπο μένος κατά των μαύρων στον αμερικανικό νότο, υφίσταται ακόμη και σήμερα. Κάπου 3.000 με 6.000 μέλη της νέας αυτής ΚΚΚ συνεχίζουν να έχουν στα χέρια τους την κάρτα μέλους. Η ρητορική μίσους βασιλεύει στο διαδίκτυο. Οι άνθρωποι με αλμπινισμό κινδυνεύουν να απαχθούν, να ακρωτηριαστούν και να δολοφονηθούν στο Μαλάουι λόγω εσφαλμένων πεποιθήσεων και δεισιδαιμονιών που περιβάλλουν την ασθένεια, ενώ στη Φινλανδία, ο φοιτητής ιατρικής Sakris Kupila, ο οποίος γεννήθηκε γυναίκα, αδυνατεί να πετύχει τη νομική αναγνώριση του φύλου του χωρίς να διαγνωστεί με «ψυχική διαταραχή» και να υποστεί αναγκαστική στείρωση. Ο Sakris αντιτίθεται σε αυτή την ταπεινωτική μεταχείριση και απαιτεί μια αλλαγή στον νόμο. Ο αγώνας του τον έχει στοχοποιήσει στη Φιλανδία και δέχεται ανοιχτά απειλές.
Όχι στη σκλαβιά. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να µας κάνει σκλάβους. ∆εν μπορούμε εμείς να σκλαβώσουμε κανένα.
Περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε καθεστώς δουλείας, καταναγκαστικής εργασίας και καταναγκαστικών γάμων. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO), η οποία ανήκει στον ΟΗΕ, η οργάνωση για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Walk Free Foundation και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ανακοίνωσαν ότι 40,3 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν θύματα της σύγχρονης δουλείας το 2016, αλλά πρόσθεσαν ότι πρόκειται για μια συντηρητική εκτίμηση της κατάστασης. Σύμφωνα με την εκτίμησή τους, 24,9 εκατομμύρια άνθρωποι εξαναγκάζονται να εργάζονται σε εργοστάσια, σε εργοτάξια, σε χωράφια και σε αλιευτικά, ως οικιακοί βοηθοί ή να παρέχουν υποχρεωτικά σεξουαλικές υπηρεσίες, ενώ 15,4 εκατομμύρια άνθρωποι υποχρεώνονται σε καταναγκαστικούς γάμους.
Όχι βασανιστήρια. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να µας πληγώσει ή να µας βασανίσει.
Τουλάχιστον 1.032 άνθρωποι εκτελέστηκαν σε 23 χώρες το 2016. Το 2015, η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε 1.634 εκτελέσεις σε 25 χώρες παγκοσμίως-μια ιστορική αύξηση πρωτόγνωρη από το 1989. Οι περισσότερες εκτελέσεις έγιναν στην Κίνα, στο Ιράν, στη Σαουδική Αραβία, στο Ιράκ και στο Πακιστάν -με αυτή τη σειρά. Κατά τη διάρκεια του 2016, 23 χώρες, περίπου το ένα όγδοο από όλες τις χώρες παγκοσμίως, είναι γνωστό ότι προβαίνουν σε εκτελέσεις. Αυτός ο αριθμός έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια (40 χώρες διενεργούσαν εκτελέσεις το 1997). Η Λευκορωσία, η Μποτσουάνα, η Νιγηρία και οι αρχές εντός του κράτους της Παλαιστίνης ξανάρχισαν τις εκτελέσεις το 2016. Για όγδοη συνεχή χρονιά, οι ΗΠΑ ήταν η μόνη χώρα που διεξήγαγε εκτελέσεις στην αμερικανική ήπειρο, εκτελώντας 20 άτομα το 2016 (οκτώ λιγότερα από το 2015).
Το δικαίωμα στο να αναζητάς ασφαλή τόπο να ζήσεις. Αν φοβόμαστε µια κακή µμεταχείριση στη χώρα µας έχουμε όλοι το δικαίωμα να µμεταβούμε σε µια άλλη χώρα για να είμαστε ασφαλείς.
65,6 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν αναγκαστικά εκτοπισμένοι παγκοσμίως στα τέλη του 2016-σχεδόν 300.000 περισσότεροι από την περσινή χρονιά, σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ με τίτλο «Παγκόσμιες Τάσεις», που αποτελεί τη μεγαλύτερη ετήσια έρευνα του οργανισμού για το φαινόμενο του εκτοπισμού. Ο συνολικός αυτός αριθμός αντιστοιχεί σε έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων που χρήζουν προστασίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Κάθε λεπτό του 2016, 20 άνθρωποι αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, το 51% αυτών που ξεριζώθηκαν από την πατρίδα τους ήταν παιδιά και το 55% των προσφύγων προέρχονται από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το νότιο Σουδάν.
Και όλα αυτά είναι μια σταγόνα του ενός έκτου της διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και έτσι ο Louis Armstrong με το γλυκόπικρό του «What a wonderful world» παραμένει αθάνατος. Και τα ανθρώπινα δικαιώματα ευσεβής πόθος αλλοτινών καιρών. Κενό γράμμα καταχνιασμένο στο μπαούλο των καλών προθέσεων.
Κυβέλη Χατζηζήση
Δημοσιογράφος - Στέντορας