«Το τείχος του Τραμπ» με το Μεξικό, «φράχτης ασφαλείας» μεταξύ του Ισραήλ και της Δυτικής Όχθης, φράχτες γύρω από τους ισπανικούς θύλακες στο Μαρόκο… Το τείχος του Βερολίνου θα έπρεπε να είναι το τελευταίο, όμως 30 χρόνια μετά την πτώση του τείχη συνεχίζουν να υψώνονται ως απάντηση στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης.
«Η 9η Νοεμβρίου 1989 σηματοδότησε κάτι το οποίο πολλοί ήλπισαν να αποτελέσει μια νέα εποχή συνεργασίας και ανοίγματος που θα ξεπερνά τα σύνορα», αναφέρει το Transnational Institute (TNI), ένα διεθνές κέντρο think tank με έδρα το Άμστερνταμ. «Τριάντα χρόνια αργότερα φαίνεται να έχει συμβεί ακριβώς το αντίθετο: ο κόσμος απαντά στα προβλήματα της διεθνούς ασφάλειας με τείχη, στρατιωτικοποίηση και απομόνωση», εκτιμά το TNI στην έκθεσή του «Building walls».
«Το κύμα αισιοδοξίας δεν κράτησε πολύ», επιβεβαίωσε η Αλεξάντρα Νοβοσελόφ, ερευνήτρια στο International Peace Institute της Νέας Υόρκης. «Τα τείχη εξακολουθούν να υφίστανται και αυξηθήκαν. Σήμερα υπάρχουν περισσότερα σε σχέση με 30 χρόνια πριν. Κατέγραψα περίπου 20, δηλαδή διπλάσια σε σχέση με το 1989».
Η Ελίζαμπεθ Βαλέ, πολιτική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ (UQAM), μέτρησε από την πλευρά της «70 με 75 τείχη που έχουν ήδη κατασκευαστεί ή που έχει ανακοινωθεί η ανέγερσή τους» έναντι περίπου 15 το 1989. Αν τοποθετηθούν δίπλα δίπλα «τα υπάρχοντα τείχη καλύπτουν μια απόσταση περίπου 40.000 χλμ.», όση είναι η περίμετρος της Γης, εξηγεί η Βαλέ, που επίσης έχει γράψει το βιβλίο «Borders, fences and walls: State of insecurity».
Αν και η παγκοσμιοποίηση είχε αναπτερώσει τις ελπίδες για απάλειψη των συνόρων, στην πραγματικότητα προκάλεσε ένα «σοκ προς τα πίσω», τροφοδοτώντας «τον εθνικισμό, που αγαπά τα τείχη», εξηγεί ο Μπρουνό Τερτέ, αναπληρωτής διευθυντής του Ιδρύματος Στρατηγικών Ερευνών του Παρισιού, ο οποίος μαζί με την Ντελφίν Παπέν έχουν γράψει το βιβλίο «L’ atlas des frontiers: Murs, conflits, migrations» («Ο άτλαντας των συνόρων: Τείχη, συγκρούσεις, μετανάστευση»). Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 «πολλαπλασιάστηκαν τα τείχη», διαπιστώνει ο Τερτέ.
Ανεγείρουμε τείχη «για να προσπαθήσουμε να καταπολεμήσουμε, με έναν μάλλον φαιδρό τρόπο, παγκόσμια φαινόμενα όπως η τρομοκρατία, η μετανάστευση ή η φτώχεια», υπογραμμίζει η Αλεξάντρα Νοβοσελόφ.
Τα τείχη πλέον ανεγείρονται ολοένα και συχνότερα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μετανάστευση. «Οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. και του χώρου Σένγκεν έχουν ανεγείρει από τη δεκαετία του 1990 σχεδόν 1.000 χλμ. τειχών, δηλαδή 6 φορές το μήκος του τείχους του Βερολίνου, προκειμένου να εμποδίσουν την είσοδο εκτοπισμένων», αναφέρει το TNI στην έκθεσή του.
Ωστόσο «τα τείχη δεν βοηθούν να ανασταλούν οι ροές», σημειώνει η Βαλέ. «Αντίθετα, συμβάλλουν στο να γίνονται παράνομες. (…) Ακόμα περισσότερο συμβάλλουν στο να κρύβεται μια πραγματικότητα. (...) Όταν εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να φύγουν, τα τείχη δεν θα χρησιμεύουν πια σε τίποτα», προειδοποιεί η ειδικός.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Share this post
