«Το μόνο που σου προσφέρουν τα ναρκωτικά είναι να σε σκοτώνουν αργά και βασανιστικά. Και σκοτώνουν μαζί και όλους όσοι είναι γύρω σου». Μπίλι Χάλιντεϊ, 1915-1959, Αμερικανίδα τραγουδίστρια της τζαζ
Η χρήση και η εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες (ψυχοτρόπες ουσίες) αποτελεί ένα φαινόμενο σύνθετο και πολυδιάστατο. Αυτό αποδεικνύεται και από τα ίδια τα χαρακτηριστικά του χρήστη: άτομο με αξεπέραστα προβλήματα στην ανθρώπινη επικοινωνία, ανεκπλήρωτες συναισθηματικές ανάγκες, αδιέξοδα και εσωτερικές συγκρούσεις, πλεόνασμα ψυχικού πόνου, εσωτερικής έντασης και άγχους, μοναξιά, έλλειψη αυτοεκτίμησης, αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης προς τους άλλους.
Φαίνεται λοιπόν ότι η χρήση και η εξάρτηση από τα ναρκωτικά, ιδιαίτερα για την ευάλωτη και κρίσιμη ηλικιακή ομάδα των εφήβων και των νέων, είναι υπόθεση της κοινωνίας, του σχολείου, της κοινότητας, του δήμου, της Εκκλησίας, της Πολιτείας και προφανώς της οικογένειας. Και εδώ εύλογα τίθεται το ερώτημα, αλλά και προκαλείται ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για τον ρόλο της τελευταίας ως κύριου περιβάλλοντος διαβίωσης και αγωγής για τον νέο τόσο στη γένεση του προβλήματος, όσο και στην επίλυσή του.
Κατά πρώτον, η οικογένεια είναι η πρώτη που βιώνει άμεσα και με τον πιο επώδυνο τρόπο όλες τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης. Τις αλλαγές στη συμπεριφορά, την ψυχοσύνθεση, την υγεία είναι η πρώτη που τις εντοπίζει. Ο έφηβος δεν σε κοιτάζει πια με καθαρό βλέμμα, γίνεται απόμακρος, νέοι άγνωστοι φίλοι και παρέες εμφανίζονται. Η αγάπη, ο σεβασμός, η σχέση και το συναίσθημα μαζί του αντικαθίστανται από την ένταση, τον θυμό, τη βία προς τους άλλους και τον εαυτό του, την άρνηση, την αργή και σταθερή εγκατάλειψη στόχων, εργασίας και σχολείου. Απαξίωση των πάντων. Μηδενισμός. Πολύ συχνά εμπλοκή με την παραβατικότητα και τον νόμο.
Κατά δεύτερον, η οικογένεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του προβλήματος γιατί είναι ο βασικός φορέας κοινωνικοποίησης και ο σημαντικότερος χώρος ανάπτυξης και εξέλιξης του εφήβου. Οι δυσλειτουργίες, οι εντάσεις, οι αδυναμίες επιδρούν αρνητικά και ενισχύουν την κατεύθυνση αναζήτησης διεξόδων στη χρήση ναρκωτικών. Πολλές φορές στις οικογένειες υπάρχουν αδιέξοδες καταστάσεις, αντιπαραθέσεις, αντίθεση λόγων και έργων. Αρνητικές αξίες, προσωπικό συμφέρον, καχυποψία, πλεονεξία, εγωκεντρισμός, ψέμα, υποκρισία, μισές αλήθειες αποτελούν για την έμφυτη αγνότητα του παιδιού και την έμφυτη τάση του για δικαιοσύνη και ομορφιά απειλές και το παιδί βρίσκεται σε αδιέξοδο. Οι καταστάσεις αυτές της οικογένειας οδηγούν σε απόγνωση, ψυχικό πόνο, πάγωμα συναισθημάτων, δυσκολία εξωτερίκευσης, εσωτερική ένταση, υπερβολικό άγχος, δυσκολία διάκρισης σωστού-λάθους.
Και κατά τρίτον, η οικογένεια είναι από τους κυριότερους παράγοντες που μπορούν να συνδράμουν αποφασιστικά τον έφηβο στη θεραπευτική διαδικασία, την απεξάρτηση και την επανένταξη. Με την προϋπόθεση να επιθυμεί να βοηθήσει το παιδί της και την ίδια κατανοώντας το πρόβλημα και απευθυνόμενη στις οργανωμένες δομές συμβουλευτικής και θεραπείας.
Μέσα από την αλληλεπίδραση των μελών της οικογένειας στη διαδικασία της οικογενειακής θεραπείας προκύπτουν μεταβολές στο οικογενειακό πλαίσιο, οι οποίες εστιάζονται κυρίως στον τρόπο επικοινωνίας, στους ρόλους που υιοθετούνται από τα μέλη, στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, στην επίλυση διαφωνιών. Βασικοί στόχοι της οικογένειας, η οποία θέλει να στηρίξει και να επηρεάσει αποφασιστικά τη θεραπεία του μέλους της, είναι η αποενοχοποίηση, η αντιμετώπιση των εντάσεων και των συγκρούσεων με εναλλακτικούς τρόπους, η απελευθέρωση των συναισθημάτων, των σκιών του παρελθόντος, η επικράτηση της ειλικρίνειας, της αλληλεγγύης, της εμπιστοσύνης, της ευθύτητας, του αισθήματος της ασφάλειας και του σεβασμού.
Συμπερασματικά, οι καταστάσεις που επικρατούν και οι αλλαγές που συντελούνται στο εσωτερικό της οικογένειας επιδρούν τόσο στο άτομο, όσο και στο σύνολο του οικογενειακού περιβάλλοντος. Ιδιαίτερα η θέση των παιδιών μέσα στο σύστημα καθορίζεται από τη μορφή, τη συνοχή και τις αξίες που επικρατούν στο εσωτερικό της. Έτσι, η εξέλιξη ενός παιδιού είναι στενά συνδεδεμένη με το σύνολο της λειτουργίας της.
Σύλλογος Οικογένειας ΚΕΘΕΑ «Στροφή»
Φυλής 150, 112 51 Αθήνα, 210 8215294, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Share this post
