Έχουν περάσει 50 και πλέον χρόνια από τότε που το τεράστιο πρόβλημα του αναλφαβητισμού απασχόλησε –και– την UNESCO, με αποτέλεσμα, στην προσπάθεια εξαφάνισής του, να ορίσει την 8η Σεπτεμβρίου Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψή του.

Για την ακρίβεια, ο διεθνής οργανισμός εν έτει 1965 ανέλαβε την πρωτοβουλία κατά τη διάρκεια της Συνόδου της Τεχεράνης, αλλά, παρά τις όποιες προσπάθειες, εν έτει 2019 ο αναλφαβητισμός εξακολουθεί να είναι το θλιβερό χαρακτηριστικό για τουλάχιστον 750 εκατ. νέους και ενήλικες, οι οποίοι εξακολουθούν να μη γνωρίζουν να διαβάζουν και να γράφουν, ενώ 250 εκατ. παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες αλφαβητισμού.

Σύμφωνα με τη World Inequality Database on Education (WIDE), σε 39 από 99 χώρες λιγότερα από το 50% των φτωχότερων παιδιών έχουν ολοκληρώσει το δημοτικό σχολείο, περισσότεροι από το 50% των νέων σε 58 από 133 χώρες δεν έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ από το 2010 σε 24 από 52 χώρες λιγότερα από το 25% των παιδιών σε αγροτικές περιοχές έχουν την ευκαιρία να πάνε σε προνήπιο.

Με δεδομένο ότι η αγραμματοσύνη είναι «προνόμιο» των φτωχών, τα στοιχεία της WIDE αναδεικνύουν πως το πρόβλημα έχει και χαρακτηριστικά φύλου, καθώς αφορά περισσότερες γυναίκες απ’ ό,τι άντρες. Σε 35 από 75 χώρες, τουλάχιστον το 25% των φτωχότερων νέων γυναικών είναι αγράμματες. Σε 30 από 134 χώρες, λιγότερες από 90 γυναίκες για κάθε 100 άνδρες ολοκλήρωσαν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ σε 17 χώρες λιγότεροι από 90 άνδρες για κάθε 100 γυναίκες ολοκλήρωσαν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Με τις προσδοκίες της UNESCO, στο πλαίσιο της Ατζέντας για την αειφόρο ανάπτυξη του 2030, για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού να αιωρούνται, έχει ενδιαφέρον ο ορισμός του αναλφαβητισμού, που προφανώς διαφέρει από χώρα σε χώρα, παρότι τα περισσότερα κράτη έχουν εναρμονιστεί με τον ορισμό της UNESCO. Ο οργανισμός από το 1978 έχει διαμορφώσει έναν ορισμό, αποδεκτό και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1987), με τον οποίο θεωρεί ως «αναλφάβητα τα άτομα που δεν είναι ικανά να διαβάσουν και να γράψουν, κατανοώντας μια απλή και σύντομη έκθεση γεγονότων, σχετική με την καθημερινή ζωή τους».

Στην Ελλάδα όμως, για παράδειγμα,  αναλφάβητος θεωρείται όποιος δεν έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του στο εξατάξιο δημοτικό σχολείο, ενώ άλλες χώρες, για να χαρακτηρίσουν κάποιον εγγράμματο, αρκούνται στη γνώση γραφής και ανάγνωσης. Στην Ελλάδα πάντως, όπως τουλάχιστον αναφέρει η Βικιπαίδεια, το ποσοστό των εγγράμματων ενηλίκων φτάνει το 91% του πληθυσμού (94% άνδρες και 88% γυναίκες, ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό για μια χώρα-μέλος της Ε.Ε., 560.000 Ελληνίδες δεν έχουν τελειώσει το δημοτικό). Αντίθετα, το ποσοστό των εγγράμματων ανηλίκων ως 15 ετών κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα (99,5% στο σύνολο, 99,4% στους άνδρες και 99,5% στις γυναίκες).

Κυβέλη Χατζηζήση
Δημοσιογράφος, stentoras.gr

Share this post