Ξεκινώντας τη βόλτα σου ή τη μετακίνησή σου, συναντάς στον διάβα σου αρκετούς ανθρώπους. Κάποιους τους κοιτάς, σε κάποιους χαμογελάς, άλλους τους αγνοείς και συνεχίζεις την πορεία σου σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Αλήθεια, αναρωτήθηκες για ποιο λόγο χρησιμοποιούμε τόσες λέξεις για τον άνθρωπο; «Άνθρωπος», «άτομο», «πρόσωπο», «πολίτης» κ.ο.κ. Έχει διαφορά άραγε;
Φυσικά και έχει. Ας θυμηθούμε πως το «άτομο» οριζόταν, στη χημεία για παράδειγμα, ως η μικρότερη ποσότητα που διατηρεί τις ιδιότητες του στοιχείου αλλά δεν επιδέχεται τομής. Αντίθετα, όταν ακούς τη λέξη «πρόσωπο», ήδη αρχίζεις να φαντάζεσαι και να δίνεις μορφή στον άνθρωπο που αναφέρεσαι. Δεν είναι θέμα πολιτικά ορθού ετούτη η ανάλυση, όσο μια πιο αφηγηματική προσέγγιση των λέξεων που επιλέγουμε να χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας και των ιστοριών που κρύβουν μέσα τους. Να θυμηθούμε πως ακούμε συχνά για «άτομα με αναπηρία», «άτομα με σύνδρομο» τάδε, ενώ πολύ πιο σπάνια μιλάμε για ανθρώπους και πρόσωπα. Άνθρωποι όμως που ζουν ανάμεσά μας είναι όλοι.
Οι «απαρατήρητοι ήσυχοι» μαθητές είναι εξίσου σημαντικοί με τους «ζωηρούς» και «άτακτους», μάλιστα ίσως χρειάζονται περισσότερη προσοχή από μια επιφανειακή ματιά. Άνθρωποι με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό από αυτόν του κλασικού προτύπου μπορεί να βρίσκονται δίπλα σου την ώρα που διαβάζεις αυτό το κείμενο. Γυναίκες που επιλέγουν την επαγγελματική ανάπτυξη, και όχι την οικογενειακή στοργή που για χρόνια έπρεπε να ακολουθούν, πιθανόν είναι συνεργάτες σου. Άνθρωποι που καθημερινά έρχονται σε σύγκρουση με τους πολλούς για τα αυτονόητα και χρειάζεται να διεκδικήσουν κάτι που θεωρητικά είναι δικαίωμά τους.
Υπάρχουν γύρω μας κάποιοι «ορατοί» και περισσότεροι «αόρατοι» άνθρωποι της διπλανής πόρτας, διαφορετικοί από τους πολλούς, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους ανθρώπους με αναπηρία. Αν και 3 στους 10 φαίνεται να έχουν κάποιας μορφής αναπηρία ή σοβαρή πάθηση, λίγοι από εσάς μπορούν να επαληθεύσουν το ποσοστό μετρώντας τους γνωστούς τους. Το ποσοστό δεν είναι λάθος, η κουλτούρα μας ίσως είναι λίγο. Με υποδομές παραμελημένες ή καλυμμένες με καρέκλες από καφετέριες, αλλά κυρίως με ανθρώπους με προκαταλήψεις, η κυκλοφορία στην πόλη, αν είσαι λίγο διαφορετικός από τον μέσο όρο, μοιάζει σχεδόν πρόκληση.
Αν βγάζαμε όμως τις ετικέτες και επικοινωνούσαμε δειλά δειλά με τους διπλανούς μας, ίσως τότε να ξεκινούσε κάτι υπέροχο… Γιατί όλοι είμαστε διαφορετικοί. Γιατί όλοι μας είμαστε μοναδικοί. Ίδιοι και διαφορετικοί την ίδια ακριβώς στιγμή. Και μόλις αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε τα στοιχεία που μας συνδέουν και εκείνα που μας καθιστούν μοναδικούς, τότε έχουμε αρχίσει να κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας είναι οι άνθρωποι που ζουν μέσα μας. Είμαστε εμείς.
Χρυσάνθη Γεωργαντά
Σύμβουλος Σταδιοδρομίας, M.Sc., συνιδρύτρια της ΑΜΚΕ «Career Sign»