Την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία ενέκρινε χθες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ύστερα από πρόταση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, με 370 ψήφους υπέρ, 109 κατά και 143 αποχές, ενώ παράλληλα καταδίκασε τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου και των θαλάσσιων υδάτων της Ελλάδας και τόνισε την ανάγκη άρσης του casus belli, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Το ψήφισμα διευκρινίζει ότι η διαδικασία αναστέλλεται, αλλά δεν διακόπτεται. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «μετά από χρόνια έντονης πολιτικής και δημοκρατικής διολίσθησης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. με την Τουρκία».
Αγια-Σοφιά και Κυπριακό
Ειδική μνεία γίνεται στην Αγια-Σοφιά, καθώς οι ευρωβουλευτές αντιτίθενται σε κάθε άποψη που προωθεί την αλλοίωση της φυσιογνωμίας της ως ιστορικο-θρησκευτικού μνημείου (μετά από κατάθεση σχετικής τροπολογίας από τον ευρωβουλευτή της Λαϊκής Ενότητας Νίκο Χουντή), καθώς και τη μετατροπή της σε τζαμί. Επίσης, η Τουρκία καλείται να ξεκινήσει την απόσυρση των στρατευμάτων της από την Κύπρο, να μεταβιβάσει την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου στον ΟΗΕ και να απόσχει από ενέργειες παράνομου εποικισμού. Παράλληλα, αναγνωρίζεται το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνάπτει διμερείς συμφωνίες που αφορούν την ΑΟΖ και καλείται η Τουρκία να σεβαστεί πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών-μελών, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση φυσικών πόρων. Τέλος, ζητείται από την τουρκική κυβέρνηση να διαβουλευτεί με την Ελλάδα και την Κύπρο για οποιαδήποτε μελλοντική εξέλιξη σχετικά με το πυρηνικό εργοστάσιο του Ακούγιου.
Ανθρώπινα δικαιώματα
Οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν την περυσινή απόφαση της Τουρκίας να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Ωστόσο, εκφράζουν τη λύπη τους που πολλές που από τις εξουσίες που παραχωρήθηκαν εκτάκτως στον πρόεδρο και την εκτελεστική εξουσία διατηρούνται σε ισχύ, συνεχίζοντας να περιορίζουν ελευθερίες και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωκοινοβούλιο παραμένει ανήσυχο για τις κακές επιδόσεις της Τουρκίας όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, την ελευθερία του τύπου, τη μάχη εναντίον της διαφθοράς και την «παντοδυναμία» του προεδρικού αξιώματος. Επιπροσθέτως, ανησυχεί βαθιά για τη συρρίκνωση του περιθωρίου δράσης της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα, καθώς μεγάλος αριθμός ακτιβιστών, δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βρίσκονται στη φυλακή.
Παρά την απόφαση αναστολής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν την πρόθεσή τους να στηρίξουν τους Τούρκους πολίτες και να παραμείνουν προσηλωμένοι στον δημοκρατικό και πολιτικό διάλογο. Όπως υποστηρίζουν, θα πρέπει να διατεθούν ευρωπαϊκά κονδύλια (όχι μέσω της Άγκυρας, αλλά απευθείας στην τουρκική κοινωνία των πολιτών) για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους φοιτητές και τους δημοσιογράφους, με στόχο την προώθηση και προστασία των δημοκρατικών αξιών.
Τελωνειακή ένωση και θεωρήσεις
Το Ευρωκοινοβούλιο υπογραμμίζει ότι για να παραμείνει η Τουρκία οικονομικά προσδεδεμένη στην Ε.Ε. πρέπει να διατηρηθεί ανοιχτή η πόρτα του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης του 1995, ώστε να συμπεριληφθούν τομείς όπως η γεωργία, οι υπηρεσίες και οι δημόσιες συμβάσεις. Ταυτόχρονα, οι ευρωβουλευτές παροτρύνουν τη γείτονα να συμμορφωθεί πλήρως με τα 72 κριτήρια που προσδιορίζονται στον οδικό χάρτη για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, προς όφελος φοιτητών, ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών και γενικότερα όσων έχουν οικογενειακούς δεσμούς στα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Τουρκία και προσφυγικό
Τέλος, το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στην αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης, καθώς και τις προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης να παράσχει αρωγή στους πρόσφυγες. Όπως τονίζεται, η κυβέρνηση και ο τουρκικός λαός τήρησαν ιδιαίτερα φιλόξενη στάση προσφέροντας καταφύγιο σε περισσότερους από 3,5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, ταυτόχρονα όμως η χώρα παροτρύνεται ώστε να τηρεί την αρχή της μη επαναπροώθησης που προκύπτει από τη σχετική συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας. Από την άλλη, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για μια επανεγκατάσταση μεγάλης κλίμακας.