Working poor: Η πολυπληθής εργατική τάξη στα χρόνια της κρίσης
Οι φτωχοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες, είναι πιο απομονωμένοι, η ψυχική ευεξία και η ικανοποίηση από την καθημερινότητα πάνε περίπατο
Working poor σημαίνει εργαζόμενος φτωχός. Με απλά λόγια θα πει αυτός που ναι μεν εργάζεται, αλλά κερδίζει τόσο λίγα που δεν του φτάνουν ούτε για τα απαραίτητα. Με οικονομικούς όρους, για να θεωρηθεί κάποιος φτωχός αν και εργαζόμενος θα πρέπει να διαθέτει εισόδημα κάτω από το 60% του μέσου εθνικού εισοδήματος. Ο όρος working poor (εργαζόμενος φτωχός) ξεπήδησε από τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης και, παρότι οι υποσχέσεις για νέες καλύτερες μέρες στην οικονομία πυκνώνουν, φαίνεται πως οι εν λόγω εργαζόμενοι θα κυκλοφορούν για πολύ καιρό ανάμεσα μας.
Η νέα αυτή κατηγορία, που γεμίζει τους εργασιακούς χώρους από το ξέσπασμα της κρίσης το 2008, συνιστά όχι μόνο ελληνικό, αλλά ευρωπαϊκό και παγκόσμιο φαινόμενο. Το 2008 το ποσοστό τους στην Ε.Ε. ήταν 8%, ενώ το 2017 είχε ανέλθει στο 9,6% του εργατικού δυναμικού. Οι χώρες του Νότου και των Βαλκανίων διαθέτουν τα μεγαλύτερα ποσοστά εργαζόμενων φτωχών: η Ρουμανία ξεπερνά το 18%, η Ελλάδα βρίσκεται στο 13% και η Ισπανία στο 12,5%. Το μικρότερο σχετικό ποσοστό καταγράφεται στη Φινλανδία (2,8%). Σε δυσμενέστερη θέση βρίσκονται οι γυναίκες, ενώ σύμφωνα με την Eurostat όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης τόσο αυξάνεται η πιθανότητα για χαμηλότερο μισθό. Σύμφωνα με το Spiegel, το 1/3 των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα κερδίζουν τόσο λίγα, που μόλις τους φτάνουν για να ζήσουν. Με άλλα λόγια, οι working poor κερδίζουν λιγότερα κι απ’ το λιγότερο του πρώτου κατώτατου μισθού, που για τους εργατοϋπαλλήλους άνω των 25 ετών στην Ελλάδα είναι 586,08 ευρώ μεικτά και για τους εργατοϋπαλλήλους κάτω των 25 ετών είναι 510,95 ευρώ μεικτά.
Μετρημένα κουκιά
Πρόσφατα στοιχεία του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ) σχετικά με τις αμοιβές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα είναι ενδεικτικά για το πώς διαμορφώνονται οι μισθοί στην Ελλάδα. Ειδικότερα, έως 250 ευρώ κερδίζει το 11%, από 251 έως 500 ευρώ το 14,5%, από 501 έως 750 ευρώ το 20%, από 751 έως 1.000 ευρώ το 15%, από 1.001 έως 1.500 ευρώ το 21%, από 1.501 έως 2.000 ευρώ το 8,5%, από 2.001 έως 5.000 ευρώ το 9% και πάνω από 5.000 ευρώ το 1%. Πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι δουλεύουν για κάτω από 376 ευρώ τον μήνα ή 60% λιγότερα από τον μέσο μισθό. Πληροφορίες κάνουν λόγο για επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού κατά περίπου 20 έως 25 ευρώ μηνιαίως, κι έτσι στις αρχές του 2019 υπολογίζεται πως θα διαμορφωθεί στα 606 έως 610 ευρώ, αλλά και τι μ’ αυτό;
Η φτώχεια δεν έχει καλοπέραση
Oι επιπτώσεις της φτώχειας στην εργασία είναι έντονες και ψυχοφθόρες. Οι φτωχοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες, η ψυχική ευεξία και η ικανοποίηση από την καθημερινότητα πάνε περίπατο. Σύμφωνα με μελέτη του Eurofound, το 18% απ’ αυτούς αναφέρουν ότι αισθάνονται συνεχώς θυμωμένοι και το 10% ότι πάσχουν από κατάθλιψη ή διακατέχονται από απογοήτευση. Οι εργαζόμενοι που βιώνουν τη φτώχεια έχουν μεν ελαφρώς καλύτερη ψυχική υγεία απ’ ό,τι οι άνεργοι, που είναι εκτός εργασίας ή κατάρτισης, αλλά παρ’ όλα αυτά οι διαπροσωπικές σχέσεις τους επηρεάζονται εξίσου αρνητικά. Οι εργαζόμενοι φτωχοί είναι λιγότερο πιθανό να συναναστρέφονται, να μιλούν και να περνούν τον χρόνο τους με άτομα με κοινά ενδιαφέροντα, συνεπώς είναι πιο απομονωμένοι. Η υλική στέρηση, που αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό της φτώχειας, συνεπάγεται έλλειψη αναγνώρισης από την κοινωνία και κοινωνική περιθωριοποίηση.Το καθημερινό αδιέξοδο που βιώνουν οι εργαζόμενοι φτωχοί προφανώς θα πάρει χρόνια για να ανατραπεί. Προς το παρόν, μέσα σ’ αυτή την εργασιακή ομίχλη, η Ε.Ε. έχει θέσει στόχο μέσα από τη Στρατηγική Ευρώπη 2020 να μειωθεί ο αριθμός των φτωχών κατά 20 εκατ., δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στον τομέα της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τόσο μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου όσο και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων επιδιώκεται η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η επανένταξη νέων σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»
Share this post
