Ο Larry Crowne, βετεράνος του Ναυτικού (κεντρικό πρόσωπο της ταινίας «Η περίπτωση Λάρι Κράουν»), είναι διαζευγμένος και ζει μόνος του σ’ ένα σπίτι που έχει αγοράσει με δάνειο. Απολύεται από την εργασία του σε μεγάλο πολυκατάστημα, παρά την αρχαιότητα και την υποδειγματική του εργατικότητα, λόγω έλλειψης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Μην μπορώντας να βρει άλλη δουλειά, και με κίνδυνο να του πάρει το σπίτι η τράπεζα, αποφασίζει να γραφτεί σ’ ένα κολέγιο ώστε να αποκτήσει το πτυχίο που του στοίχισε την εργασία του. Παράλληλα, εργάζεται με μερική απασχόληση σ’ ένα φαστ φουντ, προκειμένου να μπορεί να παρακολουθεί τα μαθήματα και να βγάζει και τα απαραίτητα για την επιβίωσή του. Αξιοποιώντας τις γνώσεις από το μάθημα των Οικονομικών, καταφέρνει να κάνει έναν συμβιβασμό με την τράπεζα ώστε να μην τον κυνηγάνε τα χρέη και δημιουργεί μια επιτυχημένη δική του επιχείρηση εστίασης. Ταυτόχρονα, οικοδομεί φιλίες, σχέσεις, αποκτά κοινωνικές δεξιότητες και καταφέρνει να βελτιώσει και την προσωπική του ζωή.

Ρομαντική αμερικανιά; Ίσως, για κάποιους. Το ηθικό δίδαγμα όμως είναι ότι, όποια κι αν είναι η ηλικία σας, ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε να μαθαίνετε! Άρθρο αφιερωμένο στη διά βίου μάθηση, λοιπόν, με σκοπό να καταδείξει πώς η μάθηση είναι μια διαρκής διεργασία που βελτιώνει κάθε πτυχή της ζωής μας.

Από την παιδική μας ηλικία μάς λένε ότι θα πρέπει να έχουμε «καλή εκπαίδευση». Και είναι αλήθεια ότι η επίσημη εκπαίδευση και τα προσόντα που αποκτάμε απ’ αυτήν είναι πολύ σημαντικά, καθώς μεγιστοποιούν τις πιθανότητες να κερδίσουμε μια πολύ καλή θέση εργασίας, περισσότερα χρήματα, αλλά και ικανοποίηση από την εργασία μας. Όμως η εκπαίδευση είναι μόνο ένας τρόπος μάθησης. Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για να προωθήσουμε τις γνώσεις μας και να αναπτύξουμε δεξιότητες που μας είναι απαραίτητες σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Η διά βίου μάθηση μπορεί να οριστεί ως δημιουργία και διατήρηση θετικής στάσης απέναντι στη γνώση παντού και πάντα. Είναι εκούσια πράξη. Μαθαίνω επειδή θέλω να αναπτυχθώ!

Η μάθηση σε οποιοδήποτε πλαίσιο αυξάνει την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας, μας προετοιμάζει για πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους και μας κάνει πιο προσαρμοστικούς. Παράλληλα, μας βοηθά να έχουμε πιο ικανοποιητική προσωπική ζωή. Και –γιατί όχι;– μπορεί να είναι και διασκεδαστική. Μαθαίνουμε λοιπόν συνεχώς, είτε για την προσωπική είτε για την επαγγελματική μας ανάπτυξη. Κι αυτό δεν σημαίνει ότι αυτοί οι δύο λόγοι είναι απαραίτητα διαφορετικοί. Η προσωπική ανάπτυξη μπορεί να βελτιώσει τις επαγγελματικές μας ευκαιρίες και η επαγγελματική μας εξέλιξη ασφαλώς επιτρέπει την προσωπική μας ανάπτυξη.

Μάθηση για προσωπική ανάπτυξη

Μπορεί να μην υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος για μάθηση. Μαθαίνουμε απλώς για χάρη της μάθησης, και αυτή μπορεί να είναι μια εμπειρία με μεγάλες ανταμοιβές. Αν και ακόμη δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά, υπάρχει η θεωρία ότι όσο περισσότερο διατηρούμε ενεργή τη σκέψη μας μαθαίνοντας καινούρια πράγματα, τόσο μπορούμε να περιορίσουμε ή και να αποτρέψουμε διάφορες μορφές άνοιας. Και σε κάθε περίπτωση, εμποδίζουμε το να βαρεθούμε και κατορθώνουμε να έχουμε μια πιο ενδιαφέρουσα ζωή.

Σαφώς μπορούμε να έχουμε και συγκεκριμένους λόγους μάθησης για προσωπική ανάπτυξη: να αυξήσουμε τις γνώσεις και δεξιότητές μας γύρω από ένα χόμπι ή να ξεκινήσουμε μια εντελώς νέα δραστηριότητα που πιστεύουμε ότι θα βελτιώσει πρακτικά τη ζωή μας. Για παράδειγμα, η εκμάθηση παραδοσιακών χορών βοηθά και στη διατήρηση μιας καλής φυσικής κατάστασης. Ακόμη, μπορεί και να επιδιώξουμε να αποκτήσουμε ακόμη ένα πτυχίο σε κάποιο θεματικό πεδίο που δεν σχετίζεται άμεσα με την επαγγελματική μας δραστηριότητα, απλώς και μόνο για την ακαδημαϊκή μόρφωση. Προσωπικά, ξεκινάω φέτος μεταπτυχιακές σπουδές στις επιστήμες της αγωγής!

Μάθηση για επαγγελματική ανάπτυξη

Αν θέλουμε να κερδίζουμε περισσότερα, πρέπει και να επιθυμούμε να μάθουμε περισσότερα. Το κλειδί για την επαγγελματική ανάπτυξη δεν είναι απλώς η πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Αυτή μπορεί να σε οδηγήσει σε μια συνέντευξη, όμως τη θέση εργασίας θα κερδίσει η προθυμία για μάθηση και ανάπτυξη. Βρίσκομαι πραγματικά σε αμηχανία όταν ακούω από υποψήφιους για εργασία ότι δεν είναι βέβαιοι πως έχουν την ικανότητα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της προσφερόμενης θέσης.

Αν έχετε χάσει την εργασία σας, μη χάνετε και τον χρόνο σας. Αξιοποιήστε τον μαθαίνοντας κάτι νέο, κάτι που μπορεί να φέρει μπροστά σας νέες ευκαιρίες που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να προκύψουν. Αν εργάζεστε, επωφεληθείτε από ευκαιρίες κατάρτισης, πασχίζοντας για τη συνεχή επαγγελματική σας εξέλιξη, με το να γίνετε καλύτεροι σ’ αυτό που κάνετε και πιο απαραίτητοι για τον τωρινό ή τον μελλοντικό εργοδότη σας. Ο χρόνος που διαθέτουμε για να αποκτήσουμε γνώσεις και δεξιότητες είναι μια από τις καλύτερες επενδύσεις που μπορούμε να κάνουμε. Για να μιλήσουμε με όρους οικονομικούς, κερδίζουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά εργασίας.

Στο βιβλίο του «Master it faster», ο Colin Rose (www.skillsyouneed.com) αναφέρει έξι βασικά στάδια ώστε να είναι κανείς αποτελεσματικός μαθητής. Τα στάδια αυτά σχηματίζουν το ακρωνύμιο MASTER: Motivation, acquire, search, trigger, examine, reflect (κίνητρο, απόκτηση, έρευνα, ενεργοποίηση, εξέταση, αντανάκλαση).

Κίνητρο: Η διά βίου μάθηση απαιτεί αυτο-κίνηση. Πρέπει να νιώθουμε θετικά για τη μάθηση και για την ικανότητά μας να μάθουμε.

Απόκτηση: Η αποτελεσματική μάθηση απαιτεί να αποκτάμε πληροφορίες μέσω της ανάγνωσης, της ακρόασης, της παρατήρησης, της εξάσκησης, του πειραματισμού και της εμπειρίας. Οι πληροφορίες είναι όλες γύρω μας. Το κόλπο είναι να αποκτήσουμε σχετικές και ουσιαστικές πληροφορίες και να τις αναπτύξουμε σε γνώσεις και δεξιότητες.

Έρευνα: Η μάθηση είναι επιτυχής όταν μπορούμε να αναζητήσουμε ένα προσωπικό νόημα στις πληροφορίες που αποκτάμε. Είναι πιο εύκολο να θυμηθούμε γεγονότα αν τα κατανοήσουμε και τα βάλουμε σε πλαίσιο. Η μάθηση αφορά στην εφαρμογή αυτού που αποκτάμε ερευνώντας: «Πώς βοηθά αυτή η ιδέα στη ζωή μου;» ή «Τι μου δίδαξε αυτό για τον εαυτό μου;».

Ενεργοποίηση: Δεν είναι δυνατόν να θυμόμαστε όλα όσα διαβάζουμε και ακούμε. Μπορούμε όμως με διάφορους τρόπους να ενεργοποιήσουμε την ανάμνηση. Για παράδειγμα, μπορούμε να σημειώσουμε, να εξασκήσουμε, να συζητήσουμε και να δοκιμάσουμε τις νέες ιδέες και δεξιότητες που αποκτήσαμε.

Εξέταση: Πρέπει να εξετάζουμε τακτικά τις γνώσεις μας για να ενισχύσουμε στο μυαλό μας ό,τι έχουμε μάθει. Θα πρέπει πάντα να προσπαθούμε να διατηρούμε ένα ανοιχτό μυαλό, να αμφισβητούμε την κατανόησή μας και να μένουμε ανοιχτοί σε νέες πληροφορίες. Μιλώντας σε άλλους και βλέποντας την άποψή τους, μπορεί να είναι ένας ισχυρός τρόπος εξέτασης της αντίληψής μας και της κατανόησης ενός θέματος.

Αντανάκλαση: Τέλος, θα πρέπει να σκεφτούμε τη μάθησή μας. Να σκεφτούμε πώς και γιατί μάθαμε, συμπεριλαμβανομένου του πώς αισθανθήκαμε για ένα συγκεκριμένο θέμα ή μια κατάσταση, πριν και μετά την ανάπτυξη των γνώσεών μας. Ο σκοπός είναι να μάθουμε από τα λάθη και τις επιτυχίες μας και να παραμένουμε πάντα θετικοί.

Συνοψίζοντας

Η αστάθεια της εργασιακής ζωής, με τις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς εργασίας και την καθιέρωση νέων ευέλικτων προτύπων εργασίας (μερική απασχόληση, συμβάσεις ορισμένου χρόνου κ.λπ.), επιβάλλει τη διαρκή βελτίωση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων μας. Ζούμε σε μια εποχή κρίσης, οικονομικής, πολιτικής, κρίσης αξιών και θεσμών. Η διά βίου μάθηση είναι το βασικό εργαλείο ώστε να βγούμε απ’ αυτήν, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε τις ανάγκες της αγοράς, να εκπαιδευόμαστε με τους πιο σύγχρονους τρόπους, να βελτιωνόμαστε ως άτομα και να βοηθάμε τους συνανθρώπους μας. Όσο περισσότερο μαθαίνουμε, τόσο πιο ευέλικτοι και προσαρμοστικοί γινόμαστε. Η αλλαγή καριέρας στα μισά ή κοντά στο τέλος του δρόμου γίνεται όλο και πιο σύνηθες φαινόμενο. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάθε ηλικίας μετατρέπουν το χόμπι τους σε επιχειρηματική ιδέα. Γιατί η διά βίου μάθηση μας δίνει επιλογές. Και ένα bonus για τους ρομαντικούς: ο Larry Crowne, εκτός από την επιχείρηση, κέρδισε και το κορίτσι στο τέλος!

Ρεβέκκα Τσιπνή,

Σύμβουλος επιχειρήσεων,

Creative Attitude

Share this post