«Λένε ότι οι άνθρωποι πάντα θα θέλουν το αντίθετο απ’ αυτό που έχουν. Ανικανοποίητα πλάσματα, καταδικασμένα να ψάχνουν αυτό που νομίζουν ότι θα τους ευχαριστήσει. Κι όταν το βρουν, πάλι θα λαχταρούν το άπιαστο, αυτό που είχαν πριν ή αυτό που δεν θα έχουν ποτέ…

Γι’ αυτό μια ζωή θα βασανιζόμαστε και θα βασανίζουμε.

Λένε…»

Σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας ένα από τα ερωτήματα που μας ταλανίζει είναι αν μπορούμε ή όχι να είμαστε πραγματικά ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι από τη ζωή. Ο Επίκτητος είχε διατυπώσει το ερώτημα: «Γιατί πάντα στη ζωή κάτι μας λείπει;», ενώ σήμερα ο Paolo Coelho παρατηρεί: «Οι άνθρωποι δεν ικανοποιούνται με τίποτα. Αν έχουν λίγα, θέλουν πολλά. Αν έχουν πολλά, θέλουν ακόμα περισσότερα. Αν έχουν ακόμα περισσότερα, θέλουν να είναι ευτυχισμένοι, αλλά είναι ανίκανοι να προσπαθήσουν γι’ αυτό».

Σπάνια θα συναντήσουμε κάποιον που θα ισχυριστεί πως είναι απόλυτα ικανοποιημένος με ό,τι έχει και πως δεν επιδιώκει να κάνει κάτι καλύτερο. Πράγματι, όλοι επιθυμούμε να αποκτήσουμε περισσότερα απ’ όσα έχουμε και περισσότερα απ’ όσα έχουν οι άλλοι. Το «εγώ» μάς ωθεί να αποζητάμε περισσότερα και να ξεχνάμε αμέσως ό,τι έχουμε στα χέρια μας. Δώστε σε κάποιον μια πολύ καλή δουλειά, ένα ωραίο σπίτι, μια υπέροχη ζωή. Ακόμη και τότε θα παρατηρήσουμε ότι δεν θα σταματήσει να επιθυμεί. Ακόμη κι αν όλες οι επιθυμίες του πραγματοποιηθούν, σύντομα θα επιθυμεί κάτι διαφορετικό. Από μια άλλη οπτική, βέβαια, αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Το να επιζητάμε περισσότερα είναι ανθρώπινη ανάγκη που οδηγεί στην εξέλιξή μας και στην πρόοδο της κοινωνίας. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εκτιμάμε αυτά που έχουμε κατακτήσει στο «εδώ και τώρα».

Γιατί είναι σημαντικό να εκτιμάμε αυτά που έχουμε;

Να είμαστε ευγνώμονες για όσα έχουμε: θα καταλήξουμε με περισσότερα. Αν επικεντρωθούμε σ’ αυτά που δεν έχουμε, δεν θα έχουμε ποτέ αρκετά. Ας εκτιμήσουμε όσα έρχονται στη ζωή μας, ας τα απολαύσουμε ώστε να ωφεληθούμε. Ας εντοπίσουμε τη θετική πλευρά των λεπτομερειών της ζωής, καθώς πάντα θα υπάρχει κάτι όμορφο που θα μας κάνει να χαμογελάμε. Εξάλλου, μια τέτοια πρακτική μάς προστατεύει από αρνητικά συναισθήματα όπως η θλίψη, η δυσαρέσκεια, ο θυμός, η αχαριστία.

Αναρωτιόμαστε: «Μπορώ να γευτώ την ευτυχία;»

Επιχειρώντας να δώσουμε έναν ορισμό ανάμεσα σε άλλους, θα μπορούσαμε να πούμε πως ευτυχία είναι κάτι που ελπίζει ο καθένας να επιτύχει στη ζωή του. Πολλοί δυσκολεύονται να αναζητήσουν τους τρόπους που θα λειτουργήσουν βοηθητικά προς την επίτευξή της. Πράγματι, ορισμένες φορές άθελά μας δημιουργούμε εμπόδια και αρνητικές σκέψεις που μας απομακρύνουν απ’ αυτήν. Πάντως, χαρούμενοι και δυστυχισμένοι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά. Παρακάτω ακολουθούν διάφορες οπτικές και στάσεις ανθρώπων με βάση τις οποίες προσεγγίζουν τη ζωή. Αν τις υιοθετήσουμε ή τις απορρίψουμε, εξαρτάται από την περίπτωση, η ζωή μας πρόκειται να αποκτήσει άλλο νόημα.

Η φύση του ανθρώπου…

 Ίσως η λαχτάρα και η ακατάπαυστη επιθυμία του ανθρώπου για περισσότερα οφείλεται στη φύση. Η φύση μάς έχει δώσει τη δυνατότητα να αναπτυσσόμαστε, να εξελισσόμαστε συνεχώς, αλλάζοντας τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο δεν αισθανόμαστε ποτέ ικανοποιημένοι με την παρούσα κατάστασή μας, και ως εκ τούτου προσπαθούμε να κάνουμε κάτι καλύτερο για τον εαυτό μας στο μέλλον.

Παρατηρώντας τις ζωές των άλλων…

Ορισμένοι άνθρωποι δεν ασχολούνται με τα δικά τους θέματα, κάτι που υποδηλώνει το εσωτερικό τους κενό. Επιδιώκουν να εντοπίσουν το λάθος στη ζωή των άλλων και δεν διστάζουν να γίνονται επικριτικοί προκειμένου να νιώσουν καλύτερα οι ίδιοι. Παράλληλα, διάγουν μια βαρετή ζωή, χωρίς να απολαμβάνουν ευτυχισμένες στιγμές.

Η σύγκριση με τους άλλους

Ο άνθρωπος έχει την τάση να υποκύπτει στον πειρασμό της σύγκρισης, όσον αφορά την οικονομική, συναισθηματική, κοινωνική ή πνευματική κατάσταση. Και δεν σταματά το κακό εκεί. Ως αλυσιδωτή αντίδραση, αποπροσανατολίζεται και παύει να επικεντρώνεται στα δικά του χαρίσματα, στις ικανότητές του ή σε ό,τι έχει κατακτήσει. Αυτή η σύγκριση τελικά είναι ικανή να επιφέρει συναισθήματα μειονεξίας, απραξίας, χαμηλής αυτοεκτίμησης, κατάθλιψη.

Η περιέργεια

 Τα ανθρώπινα όντα είναι περίεργα. Η περιέργεια μας έκανε να βγούμε από την εποχή των σπηλαίων και οδήγησε στην τεχνολογική και πολιτισμική εξέλιξη. Αλλά και η ίδια περιέργεια μας κάνει συγχρόνως να επιθυμούμε πράγματα άγνωστα σε μας ή όσα δεν έχουμε. Είμαστε περίεργοι να μάθουμε περισσότερα για αντικείμενα ή νέες εμπειρίες. Ως εκ τούτου, αποδεικνύεται ότι η ανθρώπινη περιέργεια είναι δίκοπο μαχαίρι.

Οι δογματικές θέσεις

Αρκετοί είναι δογματικοί και θα επιμείνουν στις πεποιθήσεις τους ακόμη κι αν κανείς τούς παρουσιάσει σειρά έγκυρων και αληθών αντεπιχειρημάτων. Αν γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να μας ακούσουν με προσοχή, ας αποφύγουμε τη συζήτηση με τέτοιους ανθρώπους. Έτσι, φαινόμαστε σοφότεροι στα μάτια των γύρω. Δεν χρειάζεται να επιβάλλουμε τις απόψεις σας ούτε να θεωρούμε ότι γνωρίζουμε περισσότερα. Ας διατηρούμε την άποψή μας με ηρεμία ακούγοντας τους συνομιλητές μας.

Η υπερ-ανάλυση

Η υπερ-ανάλυση δημιουργεί προβλήματα και ίσως αποτελεί την κύρια αιτία διαπληκτισμού μεταξύ δύο ανθρώπων. Πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι η υπερ-ανάλυση μπορεί να επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα. Το μόνο που μπορεί να προκαλέσει κανείς είναι στρες στον εαυτό του. Όσο περισσότερο αναλύει κανείς μια απόφαση, τόσο περισσότερο καθίσταται επιρρεπής στην αρνητική σκέψη. Οι ορθολογικές αποφάσεις θολώνουν, και το κίνητρο πίσω από την αρχική ιδέα φαντάζει πλέον σκοτεινό.

Η φιλοδοξία δίχως όρια

 Η ανθρώπινη φιλοδοξία βελτίωσε το βιοτικό επίπεδο και επέτρεψε στον άνθρωπο να πατήσει το πόδι του ακόμη στο φεγγάρι. Η φιλοδοξία μάς ωθεί να βελτιώνουμε τον εαυτό μας και να αποκτούμε περισσότερα. Ωστόσο, η ύπαρξη μελλοντικών φιλοδοξιών δεν μας αφήνει να ευχαριστιόμαστε εκείνες που καταφέραμε ήδη να πραγματώσουμε. Τελικά, η ανθρώπινη φιλοδοξία δεν γνωρίζει όρια.

Η ανάγκη για συνεχείς αλλαγές

 Απολαμβάνουμε κάτι νέο και ανεξερεύνητο, από έναν νέο ταξιδιωτικό προορισμό έως ένα νέο γκάτζετ που σκοπεύουμε να αγοράσουμε. Είναι γεγονός ότι μια αλλαγή μάς κρατά χαρούμενους και ικανοποιημένους για ένα μικρό χρονικό διάστημα, αλλά σύντομα θα μας κυριεύσει η ανία και η πλήξη. Και πάλι θα ευχόμαστε και θα επιδιώκουμε αλλαγές, συνεχώς, με αποτέλεσμα να προκαλείται δυσαρέσκεια στην καθημερινή μας ζωή, να νιώθουμε δυστυχισμένοι.

Η υλιστική ζωή

 Δεν μπορείς να έχεις τα πάντα. Πού θα τα έβαζες;

Μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία που εξυμνεί όσους έχουν περισσότερα και βρίσκονται σε ευνοϊκότερη θέση από εκείνους που έχουν λιγότερα. Μας ενθαρρύνει να υπερ-εργαζόμαστε για να αποκτήσουμε υλικά αγαθά, σ’ έναν κόσμο όπου η ιδέα «όσο περισσότερα τόσο το καλύτερο» θεωρείται ο μόνος τρόπος για την επίτευξη της ευτυχίας. Ξεχνάμε πως τα καλύτερα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν. Ξεχνάμε να κάνουμε τα απλά πράγματα που θα μας δώσουν πραγματική ευχαρίστηση και ευτυχία.

Πράγματι, από τη φύση του ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι απολύτως ικανοποιημένος. Αλλά θα μπορέσει να είναι περισσότερο ικανοποιημένος με τον εαυτό του αν προσπαθήσει να γνωρίσει τι είναι ευτυχία. Θα φτάσει σ’ αυτήν ή θα την πλησιάσει όταν αντιληφθεί ότι η ευτυχία έχει όρια στα οποία πρέπει να προσαρμοστεί. Θεσπίστε ρεαλιστικούς στόχους και υλοποιήστε τους, και τότε η ζωή σας θα αποκτήσει περιεχόμενο. Συνειδητοποιήστε όμως ότι η ικανοποίηση που θα βιώσετε δεν θα κρατήσει για πολύ.

Σάννα Νάνου, Φιλόλογος MSc

Share this post