Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών σε παράλληλη χρήση με τα ρομπότ συνεχώς αυξάνεται στις επιχειρήσεις προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Τουτ’ έστιν τα κέρδη μεγαλώνουν και τα κόστη μειώνονται. Οι μηχανές άλλωστε δουλεύουν αδιάκοπα, δεν έχουν απαιτήσεις, δεν γνωρίζουν αργίες και γιορτές και δεν χρειάζονται διαλείμματα από την εργασία.

Τα ρομπότ στη βιομηχανία δεν είναι κάτι καινούριο. Χρησιμοποιούνται δεκαετίες τώρα και ουσιαστικά ήταν ο προάγγελος για το τι μέλλει γενέσθαι στον συγκεκριμένο χώρο. Με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης το φαινόμενο έχει ξεκινήσει να λαμβάνει τρομακτικές διαστάσεις όσον αφορά τις επιπτώσεις στη δουλειά και τη ζωή εκατομμυρίων εργαζομένων, οι οποίοι πολύ πιθανόν να βρεθούν στον δρόμο εν μια νυκτί. Φυσικά στο πλαίσιο του ανταγωνισμού όλα δικαιολογούνται και όλα νομιμοποιούνται.

Θέσεις εργασίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ρομποτικής (International Federation of Robotics) οι παγκόσμιες πωλήσεις βιομηχανικών ρομπότ σημείωσαν ρεκόρ φθάνοντας τις 380.555 για το έτος 2017. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Κίνα, με τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ζήτηση. Όπως αναφέρει η ομοσπονδία, η ρομποτική και ο αυτοματισμός θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες απαιτούν υψηλή εξειδίκευση, καθώς περισσότερα από 3 εκατ. ρομπότ θα χρησιμοποιηθούν σε εργοστάσια σε όλο τον κόσμο μέχρι το τέλος του 2020. Η λογική είναι ότι η μείωση του κόστους παραγωγής εξαιτίας των μηχανών θα οδηγήσει σε μείωση τιμών, η οποία με τη σειρά της θα αυξήσει τη ζήτηση και έτσι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

Αυτή όμως είναι η μία οπτική της πραγματικότητας και όντως μοιάζει ενθαρρυντική. Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός όμως διαμορφώθηκε διαφορετική άποψη. Στην έρευνα που διεξήγαγε με θέμα «Το μέλλον της εργασίας», το οποίο μάλλον δείχνει την ωμή πραγματικότητα πίσω από την κουρτίνα, λέχθηκε το εξής: «Έως το έτος 2020 από την εισαγωγή ρομπότ στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες θα δημιουργηθούν 2,1 εκατ. θέσεις εργασίας και θα χαθούν 7,1 εκατ. θέσεις». Η είσοδος των ρομπότ στην παραγωγή μειώνει την ανάγκη για ανθρώπινη εργασία χαμηλής ποιότητας, δημιουργώντας την ανάγκη για υψηλή εξειδίκευση και για γνώση των νέων τεχνολογιών. Το αποτέλεσμα όμως είναι ότι οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν δεν θα αναπληρωθούν ούτε στο ελάχιστο.

Παγκόσμιοι κολοσσοί βλέπουν το μέλλον στην Τ.Ν.

Η τεχνητή νοημοσύνη (Τ.Ν.) εδώ και μία δεκαετία πέρασε από το επίπεδο της επιστημονικής φαντασίας και του Χόλιγουντ στην πραγματικότητα και στην καθημερινή χρήση. Εταιρίες όπως η Uber, η Google, η Amazon και άλλες επενδύουν υπέρογκα ποσά κάθε χρόνο πάνω σε αυτό τον τομέα.

Την εβδομάδα που μας πέρασε η εταιρία IBM παρουσίασε το πρώτο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο έχει τη δυνατότητα να διεξάγει ντιμπέιτ με τους ανθρώπους. Το IBM Debater, όπως ονομάστηκε, αφού κάνει μία τετράλεπτη εισαγωγή πάνω στο υπό συζήτηση θέμα, ακούει τα επιχειρήματα του συνομιλητή του, τα αντικρούει με μία νέα τετράλεπτη τοποθέτηση και στο τέλος κάνει ένα κλείσιμο παρουσιάζοντας επί δύο λεπτά συνοπτικά τη δική του θέση.

Πριν από έναν μήνα η Google στην έκθεση Google I/O λάνσαρε στο ευρύ κοινό το σύστημα Duplex, το οποίο έχει τη δυνατότητα να κάνει κρατήσεις και να συνομιλεί με ανθρώπους μέσω τηλεφώνου. Το εκπληκτικό στην όλη υπόθεση είναι ότι κατά τη διάρκεια της ζωντανής επίδειξης που πραγματοποιήθηκε οι συνομιλητές δεν κατάλαβαν ότι έκαναν συζήτηση με μία μηχανή.

Η Τ.Ν. ήταν νομοτελειακό ότι θα εξελιχθεί και θα χρησιμοποιηθεί ευρύτατα. Αναγνωρίζοντάς το, η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην προσπάθειά της να ακολουθήσει τις εξελίξεις και να προετοιμαστεί καλύτερα, ήδη έχει δημιουργήσει προγράμματα προκειμένου να αναπτυχθούν οι  καλύτερες δυνατές υποδομές.  Η Ψηφιακή Ευρώπη, το πρώτο πρόγραμμα για την ψηφιακή τεχνολογία, εξασφαλίζει 9,2 δις για το διάστημα 2021-2027 για να ενισχυθούν οι ψηφιακές ικανότητες σε τομείς που αφορούν την  υπολογιστική  υψηλών  επιδόσεων, την τεχνητή  νοημοσύνη και την κυβερνοασφάλεια, κατοχυρώνοντας την ευρεία χρήση τους σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, τόσο από τις επιχειρήσεις, όσο και από τον δημόσιο τομέα. Τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγεία, η δημόσια διοίκηση κ.ά. θα δουν δραματικές εξελίξεις όσο προσαρμόζονται στη νέα εποχή.

Σε τρεις φάσεις θα ολοκληρωθεί η επίδραση

Μελέτη της PWC έδειξε ότι η επίδραση της Τ.Ν., της υψηλής τεχνολογίας και των ρομπότ θα συμβεί σε 3 φάσεις. Σήμερα βρισκόμαστε στην πρώτη φάση, κατά την οποία εκτιμάται ότι θα εκτοπιστεί έως το 3% των υφιστάμενων θέσεων εργασίας. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης (τη δεκαετία 2020-2030) υπάρχει το ενδεχόμενο να αυτοματοποιηθεί το 30% των θέσεων, με τις χειροκίνητες εργασίες να είναι αυτές που θα εμφανίζουν τον υψηλότερο δείκτη επικινδυνότητας. Η τρίτη φάση (έως το 2035) θα σηματοδοτήσει τον πλήρη αυτοματισμό, με την τεχνητή νοημοσύνη να εκτιμάται ότι θα έχει τη δυνατότητα να μιμηθεί πλήρως την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Ο John Cryan, γενικός διευθυντής της Deutsche Bank, είχε πει κάποτε: «Στην τράπεζά μας έχουμε ανθρώπους που εργάζονται σαν ρομπότ. Στο μέλλον θα έχουμε ρομπότ που θα φέρονται όπως οι άνθρωποι. Δεν έχει σημασία αν εμείς ως τράπεζα θα συμμετάσχουμε στις αλλαγές που συμβαίνουν ή όχι. Ό,τι είναι να γίνει θα γίνει». Και έxει απόλυτο δίκιο. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και κατ’ επέκταση των ρομπότ, αλλά και της τεχνητής νοημοσύνης δεν πρόκειται να σταματήσει και δεν πρέπει άλλωστε. Όμως υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθούν δεσμευτικοί όροι, ρυθμίσεις, κανόνες και ένας συνολικός κώδικας δεοντολογίας σχετικά με την έρευνα, την παραγωγή και τη χρήση με κριτήριο όχι τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και του μέγιστου δυνατού κέρδους, αλλά την ασφάλεια και τη διευκόλυνση των εργαζομένων.

Το ότι είμαστε προ των πυλών μίας νέας τεχνολογικής και βιομηχανικής επανάστασης είναι γνωστό. Συζητήσεις, διεθνή φόρουμ και συνέδρια έχουν αναλωθεί σε ζητήματα χιλιοειπωμένα στην προσπάθεια των ενδιαφερομένων να προετοιμαστούν αρτιότερα για τις αλλαγές που θα επέλθουν. Το ζητούμενο όμως δεν είναι απλώς πώς θα προετοιμάσουν τις επιχειρήσεις, τις βιομηχανικές μονάδες, τα ερευνητικά κέντρα ή τα εργαστήριά τους για να καλωσορίσουν με τον καλύτερο τρόπο τα ρομπότ, αλλά πώς οι υπάρχοντες εργαζόμενοι δεν θα χάσουν τις δουλειές τους με την επιθετική επέλαση αυτών.  

Απόστολος Ζαβιτσάνος,
Δημοσιογράφος – «Στέντορας»

Share this post