Εργασία είναι κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που αποσκοπεί στην εκτέλεση ενός έργου, στην παραγωγή ενός προϊόντος, υλικού ή πνευματικού. Μπορεί να είναι χειρωνακτική ή πνευματική, ή συνδυασμός και των δύο. Επίσης μπορεί να είναι εθελοντική ή αμειβόμενη. Σε κάθε περίπτωση, τα οφέλη τα οποία αποκομίζει το άτομο από αυτήν είναι πολλαπλά.
Σε πρωταρχικό επίπεδο, το άτομο που εργάζεται είναι σε θέση να καλύψει τις βιοποριστικές του ανάγκες, απαραίτητες για την επιβίωσή του. Έτσι, αποκτά αίσθηση ελευθερίας και αποφεύγει τις άνομες πράξεις, στις οποίες εύκολα μπορεί να οδηγηθεί κάποιος ο οποίος νιώθει ότι η σωματική και ψυχική του ακεραιότητα βρίσκονται σε κίνδυνο. Το αίσθημα της επιβίωσης είναι το πιο ισχυρό από όλα τα άλλα και μας καθοδηγεί. Και η εργασία συμβάλλει στην επιβίωσή μας –σωματική αλλά και συναισθηματική– καθώς μέσα από αυτήν το άτομο απολαμβάνει επίσης ποικίλα οφέλη για την ψυχολογία και την αυτοεκτίμησή του.
Πιο συγκεκριμένα, σε γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο, το άτομο μέσα από την εργασία καλλιεργεί την κριτική σκέψη και τη φαντασία, γίνεται πιο ικανό, αποκτά νέες δεξιότητες, διευρύνει τις γνώσεις και αναπτύσσει τα ταλέντα του. Η εργασία είναι ένα σχολείο όπου μπορεί κάποιος να εξελιχθεί και να πάρει ικανοποίηση. Το αίσθημα της προσφοράς ενισχύεται και το άτομο μπορεί να νιώσει περήφανο για όλα του τα επιτεύγματα. Επίσης αποκτά αυτογνωσία, καθώς ανακαλύπτει νέες πτυχές του εαυτού και της προσωπικότητάς του. Μέσα από την επαφή με άλλα άτομα, μέσα από το «εσύ», ανακαλύπτουμε το «εγώ». Παρατηρώντας τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις που προκαλούμε στους άλλους, αλλά και τα συναισθήματα που οι άλλοι προκαλούν σε εμάς, κατανοούμε καλύτερα τον εαυτό μας και καλλιεργούμε συναισθήματα όπως η υπομονή, η αποδοχή, ο αλληλοσεβασμός και ο ετεροσεβασμός. Ερχόμενοι σε επαφή με άτομα διαφορετικών πεποιθήσεων, διαφορετικού φύλου, θρησκείας, εθνικότητας, καλούμαστε να συνεργαστούμε προκειμένου να φέρουμε εις πέρας το έργο που μας έχει ανατεθεί. Έτσι, μαθαίνουμε να λειτουργούμε ομαδικά, να ακολουθούμε κανόνες και να δείχνουμε ενσυναίσθηση. Ταυτόχρονα, η εργασία συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση καθώς μέσα από αυτήν μπορούμε να αποκτήσουμε ισχυρούς φιλικούς δεσμούς.
Γενικότερα, θα λέγαμε ότι η εργασία δίνει νόημα και σκοπό στο άτομο. Και γι’ αυτό τον λόγο παρατηρούμε ότι τα άτομα που συνταξιοδοτούνται βιώνουν συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους, καθώς θεωρούν ότι χάνουν έναν από τους σημαντικότερους ρόλους στη ζωή τους, αυτόν του εργαζομένου.
Σημαντικές προϋποθέσεις
Όμως τα πράγματα δεν είναι πάντα ρόδινα και ως εκ τούτου υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν τα παραπάνω οφέλη και χωρίς τις οποίες υπάρχει ο κίνδυνος το άτομο να βιώσει αρνητικά συναισθήματα μέσα στον εργασιακό χώρο.
Πρώτη στη λίστα αυτών των προϋποθέσεων είναι η εξασφάλιση ικανοποιητικών απολαβών και όλων των νόμιμων δικαιωμάτων ενός εργαζομένου. Άτομα τα οποία νιώθουν ότι δεν αμείβονται επαρκώς για όσα προσφέρουν ή ότι στερούνται βασικά δικαιώματα, όπως είναι η ασφάλιση ή η άδεια, βιώνουν θυμό και απογοήτευση. Αυτά τα συναισθήματα σχετίζονται και με τις συνθήκες εργασίας. Εξουθενωτικές συνθήκες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ατέλειωτες ώρες δουλειάς, έκθεση σε ακατάλληλο ή και επικίνδυνο περιβάλλον, προσβολές και απειλές από τον εργοδότη ή άλλους συναδέλφους, δημιουργούν δυσάρεστα συναισθήματα, σωματική και ψυχική κόπωση, με πιο σοβαρή επίπτωση την κατάθλιψη.
Σημαντική επίσης είναι η ελεύθερη εκλογή του επαγγέλματος, ανάλογα με τις σπουδές, τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα του ατόμου. Δυστυχώς όμως είναι πολύ συχνό το φαινόμενο της απασχόλησης σε εργασίες οι οποίες δεν είναι επιθυμητές με άμεσο αποτέλεσμα το αίσθημα της απογοήτευσης.
Τέλος, είναι ουσιώδους σημασίας το άτομο να νιώθει ότι μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες και έτσι να αποφεύγονται η ρουτίνα και η ανία. Όταν η φυσική τάση του ατόμου για δημιουργία και εξερεύνηση νέων δυνατοτήτων παρεμποδίζεται, το άτομο μπορεί να οδηγηθεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και παραίτηση.
Από όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι η εργασία είναι πηγή ικανοποίησης, προσφοράς, αυτοεκτίμησης, χαράς και πληρότητας. Όταν όμως αυτή συνδέεται με απρόσφορες και ακατάλληλες συνθήκες, μπορεί να αποβεί ακόμα και επικίνδυνη για την ψυχική υγεία του ατόμου.
Συμπερασματικά
Η σωστή εκλογή του επαγγέλματος, η συνεχής αναζήτηση και η τάση για εξέλιξη, η υπομονή και η επιμονή μπορούν να συμβάλλουν στην ισορροπία και στην ικανοποίηση σε έναν από τους πολύ σημαντικούς ρόλους που καλούμαστε να αναλάβουμε, αυτόν του εργαζομένου.
Ιωάννα Κούρια, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (MSc), τραυματοθεραπεύτρια
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Πηγή άρθρου: www.psycholozin.gr
Share this post
