Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) ένας στους τέσσερις ανθρώπους σε κάποια φάση της ζωής του θα υποφέρει από κάποια ψυχική νόσο και υπολογίζεται ότι μέχρι το 2020 οι ψυχικές παθήσεις θα είναι δεύτερες σε σειρά συχνότητας στον κόσμο μετά από τις καρδιακές. Εξάλλου, όλοι μας λίγο-πολύ γνωρίζουμε ανθρώπους που εμφανίζουν κάποια ψυχική νόσο. Είναι πιθανό και εμείς οι ίδιοι στο μέλλον σε κάποια φάση της ζωής μας να αντιμετωπίσουμε ή να έχουμε ήδη αντιμετωπίσει κάποια ψυχική δυσκολία. Άρα η ψυχική νόσος και η ψυχική υγεία μας αφορούν όλους.
Ας φανταστούμε λοιπόν τώρα την εξής περίπτωση: ένας δικός μας άνθρωπος, επειδή στο παρελθόν αντιμετώπισε κάποια ψυχική δυσκολία, είχε την ατυχία να βρεθεί εκτός του εργασιακού στίβου. Σήμερα όμως, έχοντας πλέον αντιμετωπίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη δυσκολία του, μπορεί να εργαστεί. Αλλά τώρα τη θέση των ψυχικών του δυσκολιών παίρνουν άλλες δυσκολίες. Πιο συγκεκριμένα, ενδέχεται να μην τον προσλαμβάνει κανείς και αυτό συμβαίνει, όχι μόνο διότι η ανεργία στη χώρα μας βρίσκεται στο 20,7% (στοιχεία Eurostat για Οκτώβριο 2017), αλλά και διότι στο βιογραφικό του «φαίνεται κενό στην προϋπηρεσία για κάποια χρόνια ή μήνες», επειδή βρέθηκε εκτός εργασίας λόγω της ψυχικής νόσου. Αυτό το κενό παραξενεύει τον εργοδότη και τον κάνει να διστάζει να προχωρήσει σε πρόσληψη. Ο εργοδότης επιπλέον, αν τύχει και μάθει για την ψυχική νόσο, είναι αρνητικός στο να τον προσλάβει. Φοβάται μήπως ο υποψήφιος «δεν θα είναι αποτελεσματικός στη δουλειά του» ή «μήπως θα δημιουργεί προβλήματα στον ίδιο και στους συναδέλφους».
Έτσι, ενώ εμείς ξέρουμε ότι αυτός ο άνθρωπος είναι ικανός να εργαστεί και το θέλει πολύ, τελικά βρίσκεται αντιμέτωπος με την προκατάληψη που συχνά υπάρχει απέναντι στους ανθρώπους με ψυχική νόσο, ότι δηλαδή είναι ανίκανοι για εργασία. Επομένως, είναι καταδικασμένος σε ανεργία και κατά συνέπεια στα οικονομικά αλλά και ψυχολογικά προβλήματα που αυτή συνεπάγεται. Αποτέλεσμα; Ο άνθρωπός μας που αντιμετώπισε στο παρελθόν την ψυχική νόσο, πιθανόν θα την αντιμετωπίσει ξανά, όπως είναι δυνατό να συμβεί και σε κάθε άνεργο άνθρωπο. Όλοι γνωρίζουμε εξάλλου την κομβική σημασία της εργασίας για την ψυχική υγεία. Μπορεί λοιπόν ο άνεργος να εγκλωβιστεί έτσι σε έναν φαύλο κύκλο. Ίσως για κάποιους από εμάς τα παραπάνω να αποτελούν και προσωπική ιστορία.
Παρ’ όλα αυτά, εάν κάποιος δικός σας ή και εσείς οι ίδιοι αντιμετωπίζετε κάποια ψυχική δυσκολία και θέλετε να εργαστείτε, μην απογοητεύεστε. Υπάρχουν προοπτικές εργασίας και για τους ανθρώπους με θέματα ψυχικής υγείας, παρά τις όποιες σχετικές προκαταλήψεις. Μάλιστα, κυρίως από το 2015 και μετά, η σχετική νομοθεσία έχει γίνει αρκετά πιο ευνοϊκή για την πρόσβαση των ανθρώπων με ψυχική νόσο στην αγορά εργασίας και υλοποιούνται περισσότερα προγράμματα που ενισχύουν την απασχόληση αυτών των ανθρώπων. Επίσης, με τον πρόσφατο νόμο 4488/2017 αναγνωρίστηκε επιτέλους ρητά η αξία της εργασίας ως μέσου ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των ανθρώπων με ψυχική νόσο. Άρα η εργασία θεωρείται και νομικά πλέον ως μέσο βελτίωσης της ψυχικής υγείας και επανένταξης.
Σε αυτόν τον τομέα λοιπόν έρχεται να βοηθήσει αποτελεσματικά η ΠΕΨΑΕΕ με τη λειτουργία του γραφείου υποστήριξης της απασχόλησης. Η ΠΕΨΑΕΕ είναι φορέας ψυχικής υγείας για ενήλικες με ψυχική νόσο. Στόχος της είναι η βελτίωση της ψυχικής τους υγείας και η ισότιμη ένταξή τους στην κοινωνία και ειδικότερα στην εργασία. Έτσι, στο γραφείο υποστήριξης της απασχόλησης της ΠΕΨΑΕΕ υποστηρίζουμε ανθρώπους με ψυχική νόσο, ώστε όχι μόνο να βρουν εργασία, αλλά και να παραμείνουν σε αυτή. Για τον σκοπό αυτό προσφέρουμε πολύ οργανωμένες και εξειδικευμένες υπηρεσίες εργασιακής συμβουλευτικής. Επιπλέον, συνεργαζόμαστε στενά με εργοδότες, με εταιρίες ανθρωπίνου δυναμικού και με φορείς κατάρτισης και απασχόλησης. Επιχειρούμε επίσης την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σε θέματα απασχόλησης ανθρώπων με ψυχική νόσο. Υλοποιούμε και θεσμικές παρεμβάσεις για τη βελτίωση των πολιτικών προώθησης της απασχόλησης των ανθρώπων με ψυχική νόσο στη χώρα μας. Όραμά μας είναι η διαρκής βελτίωση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας και η ισότιμη ένταξή τους σε αυτή, καθώς από τη μακρόχρονη εμπειρία μας έχει φανεί ότι οι άνθρωποι με ψυχική νόσο μπορούν μέσα από την εξατομικευμένη υποστήριξη να βρουν και κυρίως να διατηρήσουν μια θέση εργασίας.
Αγαπητέ αναγνώστη, θα χαρούμε πολύ να συνεργαστούμε μαζί σου σε αυτή την προσπάθεια. Το γραφείο υποστήριξης της απασχόλησης της ΠΕΨΑΕΕ.
Ευγενία Γαβριήλ, Υπεύθυνη του γραφείου υποστήριξης της απασχόλησης-ψυχολόγος (MSc)
Share this post
