Η κριτική σκέψη είναι η ικανότητα να κάνεις μια αξιολόγηση στον τρόπο που σκέφτεσαι βελτιώνοντας όχι μόνο τη διαδικασία σκέψης αλλά και το αποτέλεσμα.

Για χάρη της κουβέντας μας, ας μελετήσουμε δύο ανθρώπους που δουλεύουν στην ίδια ιδιωτική εταιρία.

Τον Μπάμπη και τον Ηλία. Ο Μπάμπης και ο Ηλίας προσλήφθηκαν μαζί την ίδια μέρα, αμέσως μόλις βγήκαν από τη σχολή. Τα πράγματα ήρθαν έτσι που μόλις πήραν το πτυχίο τους, χτύπησαν την πόρτα της εταιρίας που εργάζονται μέχρι σήμερα και έτσι κάλυψαν δύο από τις κενές θέσεις που ανακοινώθηκαν τότε.

Τα χρόνια πέρασαν. Ο Μπάμπης και ο Ηλίας είχαν μια πολύ ευτυχισμένη και ισορροπημένη εργασιακή ζωή, τα πήγαιναν καλά με τους συναδέλφους τους και τους προϊσταμένους τους.

Είχαν τις καλές τους στιγμές, λίγες άσχημες, καλές αξιολογήσεις και εν γένει μια καλή, κοινή πορεία στα δρώμενα της εταιρίας τους.

Κάποια στιγμή, ο Μπάμπης αναβαθμίζεται σε προϊστάμενος και ο Ηλίας, αν και χαίρεται με την επιτυχία του συναδέλφου του, απορεί για ποιο λόγο δεν ήταν ο ίδιος στον οποίο προτάθηκε η θέση.

Ζητάει την άποψη του ανθρώπου που αποφάσισε. Γιατί ο Μπάμπης και όχι εγώ;

Επειδή ο Μπάμπης έχει επιδείξει καλύτερη κριτική σκέψη.

Τι σημαίνει κριτική σκέψη;

Κριτική σκέψη, πολύ γενικά, είναι όταν μπορείς να αξιολογήσεις, να αναλύσεις και να συνδέσεις γεγονότα και πληροφορίες για να βγάλεις ένα συμπέρασμα που θα οδηγήσει σε πράξεις ή αποφάσεις.

Στο παραπάνω παράδειγμα η στιχομυθία θα μπορούσε να είναι ως εξής:

-Ο Μπάμπης, όταν κάποιος πελάτης του φώναζε νευριασμένος, ενημέρωνε τον προϊστάμενό του. Όχι πάντα, αλλά όταν αυτός ο πελάτης ήταν έτοιμος να φύγει από την εταιρία.

-Ο Ηλίας, από την άλλη διαχειριζόταν μόνος του το πελατολόγιό του. Όταν κάποιος του φώναζε, τον ηρεμούσε και έκλεινε το τηλέφωνο μένοντας ήσυχος.

-Ο Μπάμπης κινητοποιούσε τον εταιρικό μηχανισμό και τις διαδικασίες συνεργαζόμενος με ανώτερους ή άλλες ειδικότητες της εταιρίας, για να ευχαριστήσει τον πελάτη.

-Ο Ηλίας το διαχειριζόταν μόνος του, θεωρώντας έτσι πως δείχνει ικανότητες.

-Ο Μπάμπης έκρινε ότι σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό και δύσκολο περιβάλλον, το να αξιοποιήσει περισσότερους και να εμπλέξει τους ανώτερους για παν ενδεχόμενο, θα κράταγε τον πελάτη πιο κοντά στην εταιρία.

-Ο Ηλίας πίστευε ότι το είχε. Και μπορεί να το είχε. Αν σκεφτόταν τη δεύτερη σκέψη. Το κάτι παραπάνω.

Απαιτεί κριτική σκέψη το φλερτ;

Και φυσικά αυτό δεν έχει να κάνει με την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σου. Έχει να κάνει με τις δυναμικές που αναπτύσσονται, πώς τις αντιλαμβάνεσαι, πώς τις αναλύεις και με βάση αυτές προχωράς σε συμπεράσματα άρα και πράξεις.

Ας πιάσουμε ένα απλοϊκό παράδειγμα που έχει τύχει σε όλους μας για να έρθουμε και στο φλερτ.

Φαντάσου ότι είσαι στο αγαπημένο σου μαγαζί, γνωρίζεις μια γυναίκα, στέκεται με τη φίλη της και συζητούν. Πλησιάζεις και αρχίζεις να φλερτάρεις αυτή που σου αρέσει.

Πάει καλά. Η κοπέλα απολαμβάνει την παρέα σου και το έχεις. Είσαι κοντά στο να τα καταφέρεις.

-Η πρώτη σκέψη είναι να σε συμπαθήσει ο στόχος σου. Η γυναίκα δηλαδή που σου αρέσει.

-Η δεύτερη σκέψη θα ήταν να κάνεις και τη φίλη της να σε συμπαθήσει.

-Η πρώτη σκέψη είναι φεύγοντας και έχοντας το τηλέφωνό της αποθηκευμένο στο κινητό σου, να της κάνεις ένα κομπλιμέντο, όπως «απόλαυσα την παρέα σου».

-Η δεύτερη σκέψη είναι την ώρα που φεύγεις να κάνεις ένα κομπλιμέντο και στη φίλη της που είχε την υπομονή να σου κάνει πλάτες όσο φλέρταρες με τη φίλη της του στιλ: «είσαι φοβερή, μου θυμίζεις την καλύτερή μου φίλη».

Επειδή όσο και να το πας καλά, όσο και αν είσαι γοητευτικός και αν δώσεις σημασία στην κοπέλα που σου αρέσει, όπως και να το κάνουμε, αν η φίλη της αρχίσει να σε κακολογεί με το που φύγεις, τότε οι πιθανότητες μειώνονται.

Σε αυτό το παράδειγμα: Η πρώτη σκέψη επιτυγχάνει το στόχο. Η δεύτερη διασφαλίζει τη συνέχεια.

Κατά τον John Dewey, η κριτική σκέψη είναι το αντίθετο της παθητικής πρόσληψης και αναπαραγωγής της πληροφορίας.

Αυτό σημαίνει πως αν μείνεις στην πρώτη σκέψη αναπαράγεις την πληροφορία πως «πρέπει να της πω αυτό, να κάνω αυτό, να με συμπαθήσει και να πάρω το τηλέφωνό της».

Η χρήση της κριτικής σκέψης θα ήταν αντίρροπη της πρώτης. «Αν κάνω μόνο αυτό φτάνει; Μήπως πρέπει να πάω ένα βήμα παρακάτω και να με συμπαθήσει και η φίλη της. Επειδή καλά θα τα πω σε αυτή και θα περάσει τέλεια, αλλά η φίλη της θα βαρεθεί μόνη ή θα ζηλέψει και αν δεν της δώσω σημασία μπορεί να με κακολογήσει».

Όσο πιο πολύπλοκη γίνεται η κατάσταση (τα γεγονότα, η πληροφορία, οι δυναμικές, οι αναλύσεις που απαιτούνται και τα λογικά συμπεράσματα) τόσο πιο ανεπτυγμένη ικανότητα κριτικής σκέψης χρειάζεται.

Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης στις αλληλεπιδράσεις σου με τις γυναίκες είναι κορμός για αυτό που θα ακούσεις να αποκαλούμε στα σεμινάρια «καλιμπράρισμα». Το πώς δηλαδή δρας ή αντιδράς αποτελεσματικά, όταν εμφανίζονται συνθήκες που δεν μπορούν εύκολα να προβλεφθούν.

Πώς την αναπτύσσω περισσότερο;

Η προσέγγισή μου θα είναι αυτή που ορίζουν οι περισσότερες εκπαιδευτικές διαδικασίες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία 50 χρόνια στο τομέα.

Ουσιαστικά η κριτική σκέψη είναι μια διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Οφείλεις να αναλύσεις, να συγκρίνεις, να εκτιμήσεις και να αποφασίσεις. Απλά οι πληροφορίες σου δεν έρχονται μόνο από νούμερα και στατιστικά, αλλά από όλες τις αισθήσεις σου.

Σου έχω μια άσκηση που θα σε βοηθήσει να αναπτύξεις την κριτική σου σκέψη. Χρειάζεται να βάλεις στο μυαλό σου μια επικοινωνία με μια γυναίκα που είχες πρόσφατα η οποία πήγε καλά και πήρες το τηλέφωνό της:

α) Μάζεψε όλα τα δεδομένα που σε κάνουν να πιστεύεις ότι πήγε καλά. Θεωρείς ότι πήγε καλά επειδή πήρες το τηλέφωνο; Πότε άρχισες να καταλαβαίνεις ότι πηγαίνει καλά; Ποια ήταν τα δεδομένα εκείνα που σε έκαναν να πιστεύεις εκείνη τη στιγμή ότι πήγαινε καλά;

β) Άρχισε να τα εκτιμάς υπό το πρίσμα αμφισβήτησης. Είσαι σίγουρος ότι πήγαινε καλά; Μήπως ήταν απλά ευγενική; Ήξερε τις προθέσεις σου και ότι θα ξαναβρεθείτε όταν πήρες το τηλέφωνο;

γ) Δημιούργησε σενάρια με πολυπλοκότερες συνθήκες. Αν το ξαναέκανες, τι θα έκανες διαφορετικά; Αν την ακουμπούσες περισσότερο, πώς θα φερόταν; Αν ήταν μια φίλη της δίπλα, πώς θα έπρεπε να το χειριστείς;

δ) Στήριξε με πραγματική γνώση τα συμπεράσματά σου. Με όσα βγήκαν από το τρίτο στάδιο κάνε έρευνα στο διαδίκτυο, σε βιβλιοθήκες ή ρώτα μας για να ενισχύσεις/επιβεβαιώσεις/διορθώσεις τις απαντήσεις σου.

ε) Αποφάσισε-εφάρμοσε-αξιολόγησε το πλάνο δράσης. Την επόμενη φορά που θα την προσεγγίσεις, δοκίμασε το νέο πλάνο δράσης και κρίνε εκ νέου τα αποτελέσματα.

Σπύρος Ανδριανός,

Υπεύθυνος λειτουργιών Menofstyle.gr

Share this post