Έρευνα διενέργησε η εταιρία MARC για λογαριασμό της περιφέρειας Αττικής και του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, στην οποία παρουσίασε την κατάσταση των μισθωτών τόσο στον ιδιωτικό όσο, και στον δημόσιο τομέα, τις συνθήκες διαβίωσης και της συνδικαλιστικής απήχησης στους εργαζομένους. Η έρευνα έγινε σε δείγμα 1.501 ατόμων (1.001 εργαζόμενοι και 500 άνεργοι ηλικίας 18-65 ετών) το διάστημα μεταξύ 22 Νοεμβρίου και 15 Δεκεμβρίου στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής.
Στόχος της ερευνάς ήταν η συστηματική συλλογή πρωτογενών πληροφοριών σχετικά με την καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στους τομείς της εργασίας και των συνθηκών διαβίωσης στον πληθυσμό τόσο των εργαζομένων, όσο και των ανέργων στην Αττική.
Η έρευνα, η οποία παρουσιάστηκε από την περιφερειάρχη Αττικής κ. Ρένα Δούρου και τον πρόεδρο του Ε.Κ.Α. Γεώργιο Μυλωνά, ανέδειξε την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας ιδιαίτερα στις νέες ηλικίες και στις γυναίκες.
Εργασιακά προβλήματα
Από την έρευνα αποδεικνύεται ότι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι σε ποσοστό 36,4% είναι το ύψος του μισθού και ιδιαίτερα οι νέοι κάτω των 35 ετών σε ποσοστό 48,8%. Οι καθυστερήσεις στην καταβολή του μισθού αποτελεί το δεύτερο σε σημαντικότητα εργασιακό πρόβλημα σε ποσοστό 22,6% και εντοπίζεται κυρίως στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Στην τρίτη θέση του πίνακα ιεράρχησης των εργασιακών προβλημάτων εμφανίζεται το εργασιακό άγχος και στην τέταρτη θέση η ανασφάλεια απώλειας της θέσης εργασίας. Το εργασιακό άγχος καταγράφεται εντονότερο μεταξύ των εργαζομένων που απασχολούνται στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, ενώ η ανησυχία για απώλεια της θέσης εργασίας τους αποτελεί το υπ’ αριθμόν 1 εργασιακό πρόβλημα για τους εργαζομένους άνω των 55 ετών.
Σχέση εργασίας
Οι επτά στους δέκα εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα δήλωσαν πως εργάζονται με πλήρες ωράριο, ενώ το 30% εργάζονται με μερική απασχόληση (λιγότερες ώρες ή ημέρες). Η μερική απασχόληση στις γυναίκες και στους νέους εργαζομένους 18-34 ετών ξεπερνά το 40% (γυναίκες 41,1%, νέοι 41,5%). Τονίζεται πως το 57% όσων προσλήφθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες δήλωσαν πως εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει τη ραγδαία επιδείνωση στην αγορά εργασίας και την ισχυρή τάση απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων. Όσον αφορά στους νέους, το ποσοστό της περιστασιακής απασχόλησης στους νεοπροσληφθέντες (τους τελευταίους 12 μήνες) ανέρχεται στο 52,1%, γεγονός που σημαίνει ότι οι περισσότερες προσλήψεις αφορούν πλέον σε περιστασιακές και όχι μόνιμες θέσεις εργασίας.
Ένας στους τέσσερις νέους δεν έχει ασφάλιση
Πλήρη ασφαλιστική κάλυψη δήλωσε πως έχει το 82,7% των εργαζομένων. Το 10,3% ανέφερε πως είναι μεν ασφαλισμένος, αλλά για λιγότερες ώρες, ενώ το 6,1% δήλωσε πως εργάζεται χωρίς ασφάλιση. Αυτασφάλιση δήλωσε το 0,8%. Βέβαια όσο μειώνεται η ηλικιακή κατηγορία των εργαζομένων, τόσο μειώνεται και το ποσοστό της πλήρους ασφαλιστικής κάλυψης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ένας στους τέσσερις εργαζομένους ηλικίας κάτω των 35 ετών (25,3%) δεν έχει πλήρη ασφάλιση. Το 16% αναφέρει πως έχει ασφαλιστεί για λιγότερες ώρες και το 9,3% εργάζεται ανασφάλιστο. Τα κρούσματα της παραβίασης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων εμφανίζονται εντονότερα στις μικρότερες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα στις προσλήψεις των τελευταίων ετών της κρίσης. Το 25% όσων προσλήφθηκαν την τελευταία τριετία στερείται πλήρους ασφαλιστικής κάλυψης.
Μισθοί
Σύμφωνα με την έρευνα ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών ανέρχεται στα 806 ευρώ, ενώ ο ένας στους πέντε εργαζομένους πληρώνεται με μισθό κάτω των 500 ευρώ. Η έρευνα ανέδειξε και εδώ ότι οι νέοι κάτω των 35 ετών εργάζονται με χειρότερες συνθήκες, καθώς το 42,1% που προσλήφθηκε τον τελευταίο χρόνο αμείβεται με μισθό κάτω των 500 ευρώ.
Τρόποι αναζήτησης εργασίας
Οι άνεργοι ανέφεραν πως αναζητούν εργασία με διάφορους τρόπους και στις περισσότερες περιπτώσεις συνδυαστικά. Ο επικρατέστερος τρόπος ανεύρεσης εργασίας είναι η αναζήτηση μέσω γνωστών και φίλων (65,7%). Ακολουθεί η αναζήτηση εργασίας μέσω αγγελιών (57,7%). Το 26,3% αποστέλλει βιογραφικά σε επιχειρήσεις και το 6,8% προχωρά και σε επίσκεψη «χτυπώντας πόρτες εργοδοτών». Μέσω του Ο.Α.Ε.Δ. αναζητά εργασία ο ένας στους πέντε άνεργους (20,9%), με τους μισούς από αυτούς να δηλώνουν τον Ο.Α.Ε.Δ. ως τον κύριο τρόπο αναζήτησης εργασίας. Οι 6 στους 10 ανέργους (62,1%) αναζητούν μία οποιαδήποτε εργασία, ενώ μόλις ο ένας στους τέσσερις αναζητούν συγκεκριμένη εργασία στο αντικείμενό τους. Όσο αυξάνεται ο χρόνος ανεργίας, αλλά και η ηλικιακή κατηγορία των ανέργων, τόσο αυξάνεται και το ποσοστό όσων αναζητούν μία οποιαδήποτε εργασία με μειωμένες απαιτήσεις. Ο ένας στους τέσσερις ανέργους (25,5%) ανέφερε μάλιστα πως είναι διατεθειμένος να αλλάξει τόπο διαμονής προκειμένου να βρει εργασία αλλού, ακόμη και αν αυτό σημαίνει μετανάστευση στο εξωτερικό. Το ποσοστό της ενδεχόμενης μετανάστευσης καταγράφεται ιδιαίτερα αυξημένο στις μικρότερες ηλικιακές κατηγορίες. Στην ηλικιακή κατηγορία 18-34 ετών ο ένας περίπου στους δύο νέους δηλώνει πως θα έφευγε στο εξωτερικό αν εύρισκε εργασία.
Αν θέλουμε να βγάλουμε ένα συμπέρασμα από τα στοιχεία της έρευνας της εταιρίας MARC, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι νέοι, αλλά και οι γυναίκες, είναι τα μεγάλα θύματα της μνημονιακής εποχής. Οι συνθήκες κάθε άλλο παρά ικανοποιητικές είναι, με τους χαμηλούς μισθούς και την καθυστέρηση στην καταβολή των δεδουλευμένων να αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα που συναντώνται σήμερα, τα οποία αντικατοπτρίζονται και στις συνθήκες διαβίωσης. Αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται και άλλες πτυχές της καθημερινότητας, καθώς ένα στα δύο νοικοκυριά παρουσιάζουν αδυναμία κάλυψης βασικών αναγκών, όπως το ενοίκιο και το ρεύμα, ενώ το 43% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να εξασφαλίσει θέρμανση για την κατοικία του.
Απόστολος Ζαβιτσάνος,
Δημοσιογράφος – «Στέντορας»