Τι γίνεται τελικά όταν κατά τη διάρκεια της εργασίας μας υπάρχουν θετικά συναισθήματα; Τι γίνεται όταν καλλιεργούνται τα θετικά συναισθήματα στον εργασιακό χώρο;
Οι θετικές και οι αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις καθορίζουν την ικανοποίηση από την εργασία και την απόδοση της εργασίας των εργαζομένων. Αυτές οι θετικές ή οι αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις συνοδεύουν τον εργαζόμενο όλη την ημέρα στη δουλειά και αργότερα στο σπίτι.
Τα θετικά συναισθήματα προκύπτουν από τις συνθήκες εργασίας, από τον εργαζόμενο, από την αντιμετώπιση και την επίλυση των αρνητικών συναισθημάτων, από τις προσδοκίες και τις δεξιότητες του ατόμου.
Η βίωση των θετικών συναισθημάτων σε οποιαδήποτε κατάσταση της ζωής μας:
- διευρύνει την ικανότητα σκέψης των ατόμων.
- ενισχύει την προσωπικότητα των ατόμων.
- εξελίσσει τις συμπεριφορές και αναπτύσσει την ανάληψη δράσεων.
Όταν οι άνθρωποι εργάζονται για κάποιο σκοπό, για κάτι που έχει νόημα, τότε δραστηριοποιούνται. Αντίστοιχα όταν η επιχείρηση δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοι ικανοποιούνται, επιτυγχάνει την αύξηση της αποδοτικότητάς τους.
Σύμφωνα με τον Mihaly Csikszentmihalyi στο άρθρο του «Flow: The Psychology of Optimal Experience» αναφέρεται ότι: «η εργασία βοηθά τους ανθρώπους, ώστε να αναπτύσσουν μία αυτοδύναμη προσωπικότητα, εκπαιδεύοντάς τους να αναγνωρίσουν τις ευκαιρίες για δράση, να ακονίζουν τις δεξιότητές τους και να θέτουν εφικτούς στόχους». Όταν λοιπόν βρίσκουν ικανοποίηση στην εργασία τους, τότε οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι, βρίσκονται σε κατάσταση ροής και απολαμβάνουν τις ώρες εργασίας. Υπάρχει μια ταύτιση της εργασίας με την ευχαρίστηση. Βιώνουν θετικά συναισθήματα.
Έχουν γίνει έρευνες σχετικά με την εργασιακή ικανοποίηση και αρκετές μελέτες, οι οποίες προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη θετική επιρροή της στην απόδοση του εργαζόμενου. Σύμφωνα με τον Locke (1976) η εργασιακή ικανοποίηση ορίζεται ως εξής: «η ευχάριστη ή θετική συναισθηματική κατάσταση που προκύπτει από την αξιολόγηση της εργασίας ή της εμπειρίας της».
Πώς όμως επιτυγχάνεται ή εργασιακή ικανοποίηση;
Όταν το άτομο αντιλαμβάνεται ότι η εργασία του τού επιτρέπει να εκπληρώσει τον στόχο του, σύμφωνα με τις προκλήσεις που δέχεται, οι οποίες είναι συμβατές με τις δεξιότητές του, δημιουργούνται συναισθήματα ευχαρίστησης που μπορούν να οδηγήσουν στην αποδοτικότητα. Όταν υπάρχει εργασιακή ικανοποίηση, ο εργαζόμενος έχει σωματική και ψυχική υγεία, αυξάνεται η αυτοπεποίθησή του (Locke, 1976) λαμβάνει ικανοποίηση από τη ζωή και την εργασία του.
Η εργασιακή ικανοποίηση μπορεί να επιτευχθεί με τους παρακάτω τρόπους:
Ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων
Πρόσφατες έρευνες υπογραμμίζουν τα ευεργετικά οφέλη των θετικών συναισθημάτων, όπως η ικανοποίηση, η χαρά, το δέος και η ευγνωμοσύνη. Έχουν τεκμηριώσει πολύτιμα συμπεράσματα που συνδέονται με την εμπειρία των θετικών συναισθημάτων και πώς αυτά μπορούν να βελτιώσουν τη σωματική υγεία των εργαζομένων, καθώς και την ανάγκη τους να συνεχίσουν να εργάζονται στην ίδια επιχείρηση που τους παρέχει αυτή τη δυνατότητα.
Τα θετικά συναισθήματα συνδέονται με την ταχύτερη ανάκαμψη από αγχωτικά γεγονότα, καθώς οι ευτυχισμένοι άνθρωποι φαίνεται να προσπερνούν πιο γρήγορα μια κατάσταση αγχωτικών παραγόντων σε σύγκριση με τους δυσαρεστημένους ανθρώπους. Τα θετικά συναισθήματα μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο στην άμυνα ενάντια στις σωρευτικές επιπτώσεις του άγχους.
Για παράδειγμα, μερικές μελέτες έχουν δείξει, ότι τα θετικά συναισθήματα συσχετίζονται με την αποτελεσματικότερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος που πιθανώς επηρεάζει την ικανότητά μας να καταπολεμήσουμε τις ασθένειες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη απουσία των εργαζομένων. Ανεξάρτητα από το γιατί ακριβώς ή πώς τα θετικά συναισθήματα οδηγούν σε καλύτερη υγεία, η σχέση ευτυχίας και υγείας είναι ισχυρή και καλά τεκμηριωμένη.
Σωστή διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων
Η επιστήμη έχει τεκμηριώσει ότι τα αρνητικά συναισθήματα, όπως το άγχος, ο φόβος και η θλίψη κυριαρχούν στο μυαλό και στο σώμα μας. Τα αρνητικά συναισθήματα είναι κρίσιμα και σημαντικά και βοηθούν στη σωστή αντίδραση, όταν υπάρχει κάποια απειλή. Το πώς ένα άτομο μπορεί να διαχειριστεί τα αρνητικά του συναισθήματα είναι ανεξάρτητο από τη βίωση των θετικών συναισθημάτων. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν μοντέλα και τεχνικές που βοηθούν στην επίτευξη του στόχου.
Δίνοντας κίνητρα στους εργαζομένους
Η σωστή εκπαίδευση και η συνεχής κατάρτιση είναι επίσης σημαντικές για την ικανοποίηση από την εργασία. Οι εργαζόμενοι πρέπει να αισθάνονται κατάλληλοι για να κάνουν τη δουλειά τους και πρέπει να αισθάνονται ότι επιτελούν έργο στην εργασία τους. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα ενίσχυσης της θετικότητας μπορούν να αυξήσουν την αποδοτικότητα των εργαζομένων.
Υπάρχουν ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία ότι τα προγράμματα που αποσκοπούν στην αύξηση των θετικών συναισθηματικών εμπειριών για τους εργαζομένους είναι επιτυχημένα. Προγράμματα που θεμελιώνουν την επιστήμη του συναισθήματος και προσαρμόζονται σε συγκεκριμένες ανάγκες των εργαζομένων, προσφέρουν μεγαλύτερη απόδοση των εργαζομένων και κατά συνέπεια ανάπτυξη των επιχειρήσεων.
Αναγνωρίζοντας τους εργαζομένους
Οι εργαζόμενοι που δεν αισθάνονται εκτιμημένοι ή αναγνωρισμένοι για τη δουλειά που κάνουν μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζουν αρνητικά συναισθήματα. Η απόδοση της εργασίας τους μπορεί να αλλάξει και μπορεί να αρχίσουν να εκφράζουν δυσαρέσκεια για τη δουλειά τους. Για να αποφευχθεί αυτό, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι αναγνωρίζονται τακτικά για την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Η αναγνώριση είναι ένα ισχυρό κίνητρο για πολλούς υπαλλήλους.
Ενίσχυση των διαπροσωπικών σχέσεων και της δημιουργικότητας
Τα θετικά συναισθήματα είναι επίσης στενά συνδεδεμένα με τις καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις. Φυσικά οι καλές σχέσεις είναι πηγή πολλών θετικών συναισθηματικών εμπειριών, αλλά πολλές μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι τα θετικά συναισθήματα βελτιώνουν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Γνωρίζουμε ότι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι πιο προσιτοί. Και οι μελέτες έχουν δείξει σαφώς ότι οι συναισθηματικές εμπειρίες των εργαζομένων έχουν αντίκτυπο στις αλληλεπιδράσεις με τους πελάτες και τους συναδέλφους τους.
Ο εργοδότης ή ο manager πρότυπο
Δεν μπορεί να επιτευχθεί θετικό εργασιακό κλίμα, εάν αυτό δεν ξεκινάει από τη διοίκηση. Οι διευθυντές και οι ιδιοκτήτες των μικρών επιχειρήσεων πρέπει να δείχνουν στους εργαζομένους, ότι και οι ίδιοι είναι ικανοποιημένοι από την εργασία τους και την εργασία των εργαζομένων τους. Εάν οι διευθυντές εμφανίζουν μια συνεχόμενη κακή συμπεριφορά, οι πιθανότητες είναι ότι οι εργαζόμενοι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Η συνολική ικανοποίηση των εργαζομένων από τη δουλειά τους είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων. Ο ρόλος της διοίκησης στην αύξηση της ικανοποίησης από την εργασία των εργαζομένων είναι να διασφαλιστεί ότι το εργασιακό περιβάλλον είναι θετικό, το ηθικό είναι υψηλό και οι εργαζόμενοι έχουν τα μέσα που χρειάζονται για να εκπληρώσουν τα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί.
Η δημιουργία προγραμμάτων και πολιτικών που αναπτύσσουν την ικανοποίηση από την εργασία και χρησιμεύουν για την παρακίνηση των εργαζομένων είναι σημαντική και αποδίδει. Όταν ο εργοδότης κατανοεί τα οφέλη της ικανοποίησης από την εργασία και του κινήτρου στον χώρο εργασίας, τότε θα πράξει όλα εκείνα που χρειάζονται για την ενίσχυση της θετικότητας στον εργασιακό χώρο με αποτέλεσμα την εργασιακή ικανοποίηση, τη μέγιστη απόδοσή του και κατά συνέπεια την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.
Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο μιας επιχείρησης. Η επένδυση στον άνθρωπο, δίνοντάς του τα κατάλληλα εφόδια, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την ειλικρίνεια, «ακούγοντας» ενεργητικά και ουσιαστικά τις ανάγκες του, το μόνο που μπορεί να προσφέρει σε μια επιχείρηση είναι δυναμική και ανάπτυξη!
Κωνσταντία Πάλλα, Κοινωνιολόγος, Life & Βusiness Coach