Πέμπτη 28 Μαρτίου 2019, Ξενοδοχείο Grand Hyatt Athens
Κώστας Γαβρόγλου, υπουργός Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων
«Η εκπαίδευση δεν πρέπει να είναι προσανατολισμένη στην απόκτηση δεξιοτήτων. Πρέπει να είναι προσανατολισμένη και στην απόκτηση δεξιοτήτων», ανέφερε χαρακτηριστικά από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου.
Ο υπουργός σχολίασε ότι τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα υπήρξε στρεβλή επιχειρηματικότητα και υποστήριξε ότι δεν δημιουργήθηκαν στην αγορά εργασίας οι ανάγκες εκείνες που θα έπρεπε ώστε να κουμπώσουν με τη δομή της τεχνικής εκπαίδευσης στη χώρα.
«Για εμάς είναι ακόμα πιο σημαντική η παιδεία των νέων. Είναι αυτή που θα καταφέρει να δημιουργήσει πολίτες με προσαρμοστικότητα στις νέες καταστάσεις», σημείωσε ο κ. Γαβρόγλου, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση ολοκληρώνει το μεταρρυθμιστικό σχέδιό της, με το οποίο τα πανεπιστήμια θα έχουν τόσο παραδοσιακά τμήματα, όσο και τμήματα με νέα γνωστικά πεδία. Ειδική μνεία έκανε στη δημιουργία διετών προγραμμάτων σπουδών επαγγελματικού προσανατολισμού.
Ο ίδιος μίλησε ευρύτερα για την ανάγκη «πολιτικής διαχείρισης της τεχνολογίας» και εμφανίστηκε επικριτικός όσον αφορά τις στατιστικές διεθνών οργανισμών όπως η Παγκόσμια Τράπεζα –τέθηκε στη συζήτηση το εύρημα ότι το 1/3 των επιχειρήσεων δεν βρίσκει εργατικό δυναμικό με τις δεξιότητες που επιθυμεί–, αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητα των πολιτικών τους.
Νίκη Κεραμέως, τομεάρχης Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων της Νέας Δημοκρατίας
Στην αδυναμία σύνδεσης του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας στην Ελλάδα ως φαινόμενο το οποίο επιτείνεται στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης στάθηκε η τομεάρχης Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της Νέας Δημοκρατίας Νίκη Κεραμέως. Επικαλέστηκε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στην Ε.Ε. (αγγίζει το 36,6%). Ανάμεσα δε στις χώρες του ΟΟΣΑ καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό άνεργων πτυχιούχων (περίπου στο 20%). Ως αποτέλεσμα «χιλιάδες νέοι με προσόντα αναζητούν εκτός συνόρων ένα καλύτερο εργασιακό μέλλον», δεδομένης και της οριζόντιας αναντιστοιχίας προσόντων, την οποία καταδεικνύει μελέτη του ΣΕΒ το 2018.
Στο πλαίσιο αυτό η κα Κεραμέως περιέγραψε τους βασικούς άξονες του προγράμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης:
- Καλλιέργεια των λεγόμενων ήπιων δεξιοτήτων (soft skills).
- Καλλιέργεια των ψηφιακών δεξιοτήτων (digital skills).
- Επένδυση στον σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό από το γυμνάσιο.
- Εισαγωγή του θεσμού της άσκησης σε επιχειρήσεις.
- Προτεραιότητα στον μετασχηματισμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
- Ενίσχυση του τεχνολογικού τομέα στην ανώτατη εκπαίδευση.
- Ανάπτυξη του θεσμού της πρακτικής άσκησης των φοιτητών.
- Προώθηση της διάδρασης των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις.
- Εισαγωγή ταχύρρυθμων προγραμμάτων κατάρτισης και επανειδίκευσης με πιστοποίηση.
Γιώργος Μαρκοπουλιώτης, επικεφαλής της Αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
«Η εκπαίδευση αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών-μελών της Ε.Ε., ωστόσο η Ένωση έχει να παίξει ρόλο, βοηθώντας τις χώρες να καθορίσουν κοινούς στόχους και καλύπτοντας ενδεχομένως ελλείμματα στα εθνικά συστήματά τους», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στη σημασία των ψηφιακών δεξιοτήτων, ο κ. Μαρκοπουλιώτης παρέθεσε στοιχεία (έτος αναφοράς το 2017) σύμφωνα με τα οποία 1 στους 2 Ευρωπαίους έχει ανεπαρκές επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων, 2 στους 10 δεν έχουν καθόλου αντίστοιχες δεξιότητες και ένα ποσοστό της τάξης του 15% κινδυνεύει με αποκλεισμό γι’ αυτό τον λόγο.
Σύμφωνα με τον κ. Μαρκοπουλιώτη, η Επιτροπή προωθεί πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ενίσχυση της κατάρτισης για την καινοτομία, την ανάπτυξη, την απασχόληση και την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. «Στο μέλλον 9 στις 10 επιχειρήσεις θα απαιτούν ψηφιακές δεξιότητες. Στην Ε.Ε. υπολογίζεται ότι τον επόμενο χρόνο θα υπάρχουν 500.000 κενές θέσεις εργασίας».
Άννα Διαμαντοπούλου, πρόεδρος Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, πρώην υπουργός
«Η ευθύνη του πολιτικού συστήματος είναι να μη μείνει κανείς πίσω», ανέφερε κατά την εισήγησή της στο συνέδριο του Economist για τις νέες δεξιότητες και τα νέα επαγγέλματα η πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη και πρώην υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου, υπογραμμίζοντας ότι η αυτοματοποίηση δεν αφορά μόνο το εργοστάσια, αλλά αλλάζει τα δεδομένα σε όλους τους τομείς.
Στο πλαίσιο αυτό έφερε το παράδειγμα της χρήσης ρομπότ σε αποθήκες ή drones σε καλλιέργειες, τονίζοντας ότι ο βασικός λόγος για τον οποίο η Ελλάδα υστερεί σε παραγωγικότητα στον αγροτικό τομέα –σε σύγκριση με χώρες παρόμοιων χαρακτηριστικών, όπως η Ολλανδία και το Ισραήλ– είναι η διαφορά στην ενσωμάτωση της τεχνολογίας.
Μέσα σε μόλις 5 χρόνια οι απαραίτητες δεξιότητες έχουν αλλάξει εντυπωσιακά, παρατήρησε η κα Διαμαντοπούλου, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα εμφανίζεται ουραγός στους διεθνείς ψηφιακούς δείκτες. Μίλησε για την ανάγκη ενός εθνικού σχεδίου με χρονοδιάγραμμα, προϋπολογισμό, συναίνεση και έμφαση στην εκπαίδευση.
Εξέφρασε δε την εκτίμηση ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι ένα πανεπιστήμιο υπό τα δεσμά του κράτους, το οποίο δεν μπορεί να αποφασίζει για το μέλλον του. «Χρειαζόμαστε σχολεία χωρίς ομοιομορφία, αλλά με ελευθερίες», πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει καμία ανεπτυγμένη χώρα χωρίς ανεπτυγμένο εκπαιδευτικό σύστημα με συμμετοχή στην παραγωγική ανασυγκρότηση.
«Έχουμε ανθρώπους στο εξωτερικό που μπορούν να αποτελέσουν το “πετρέλαιο” της χώρας», ανέφερε η κα Διαμαντοπούλου, υποστηρίζοντας ότι μια μικρή χώρα αλλάζει πιο εύκολα από μια μεγάλη χώρα.
Κώστας Αξαρλόγλου, πρύτανης και καθηγητής Διεθνών Επιχειρηματικών Σχέσεων, Alba Graduate Business School – The American College of Greece
Το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να δώσει έμφαση στις ήπιες, εκτός ρουτίνας δεξιότητες και κατά βάση θα πρέπει να μάθει στα παιδιά πώς να μαθαίνουν. Στην εκτίμηση αυτή προέβη από το βήμα του Economist ο πρύτανης και καθηγητής Διεθνών Επιχειρηματικών Σχέσεων του Alba Graduate Business School – The American College of Greece Κώστας Αξαρλόγλου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι θα πρέπει όλοι να είμαστε αιώνιοι φοιτητές με την καλή έννοια.
Ο κ. Αξαρλόγλου σχολίασε στατιστικές που καταδεικνύουν αύξηση των εισοδηματικών ανισοτήτων, τονίζοντας ότι την ψαλίδα καθορίζει ο βαθμός αξιοποίησης της τεχνολογίας. Αναφερόμενος στα νέα χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας, επεσήμανε ότι οι δουλειές ενσωματώνουν πλέον τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων, την προσαρμοστικότητα και την ευελιξία παρά τις υπόλοιπες μορφές δεξιοτήτων, τις οποίες αναλαμβάνουν ολοένα και περισσότερο οι μηχανές.
Κωνσταντίνος Κυρανάκης, πρώην πρόεδρος, The Youth of The European People’s Party, συνιδρυτής, Brain Gain
Έχει σημασία η ελληνική κοινωνία να κατανοήσει τις αλλαγές που είναι σε εξέλιξη ώστε να προετοιμαστεί γι’ αυτές και η διαδικασία δεν μπορεί παρά να ξεκινήσει από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Αυτή τη διαπίστωση έκανε ο πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ο οποίος ανέλυσε τις προκλήσεις που ανακύπτουν από την ψηφιακή επανάσταση και συγκεκριμένα την τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική και το internet of things (IoT).
«Βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας να μείνει χωρίς αντικείμενο εργασίας, γι’ αυτό και χρειάζεται reskilling σε ευρεία κλίμακα», τόνισε ο κ. Κυρανάκης, σημειώνοντας ότι συστήματα τεχνολογίας αναπτύσσονται και υποκαθιστούν διαδικασίες ακόμα και σε επαγγέλματα όπως οι δικηγόροι.
Ο ίδιος στάθηκε στη σημασία των data, «που γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για εμάς από εμάς τους ίδιους», στην καθημερινότητα του ανθρώπου, υπογραμμίζοντας ότι σήμερα έχει περιοριστεί θεαματικά η απόσταση ανάμεσα στον άνθρωπο και στη μηχανή, ενώ αναφέρθηκε σε ηθικά διλήμματα αλλά και προκλήσεις στο πεδίο της νομοθέτησης, όπως προκύπτουν από την ψηφιακή επανάσταση.
Μανώλης Βλατάκης, υποψήφιος διδάκτωρ Επιστήμης Υπολογιστών, Columbia University, διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τρίτο Βραβείο Αεροναυπηγικής NASA 2008
«Η προσαρμοστικότητά μας δεν είναι απλώς ένα μέτρο της ευφυΐας μας. Είναι ένα μέτρο της ικανότητάς μας να επιβιώσουμε», τόνισε ο Μανώλης Βλατάκης. Περιγράφοντας τις αλλαγές που είναι σε εξέλιξη σήμερα με την ώθηση της τεχνολογίας, έκανε λόγο για την κατάρρευση του ολιγοπωλίου της εξειδικευμένης γνώσης. «Παλαιότερα βασίζαμε τον μισθό μας στο γεγονός ότι στην περιοχή όπου βρισκόμαστε είμαστε οι μόνοι που μπορούν να ασκήσουν μια δεξιότητα. Με το internet όμως αυτοί οι φραγμοί ξεπεράστηκαν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος στάθηκε στην τεχνολογία του blockchain: «Πολλοί την έχετε ακουστά από το περίεργο για κάποιους νόμισμα του bitcoin. Όμως η ίδια η τεχνολογία είναι μια εξαιρετική βάση για την αυτοματοποίηση όλων των εμπορικών συναλλαγών του πλανήτη. Θα γίνουμε νόμιμοι χωρίς να το θέλουμε. Ακόμα και αν θέλουμε να παρατυπήσουμε στο συμβόλαιο, ο κώδικας θα μας αναγκάζει να είμαστε νόμιμοι».
Ο κ. Βλατάκης εξέφρασε την εκτίμηση ότι εν μέσω των τεχνολογικών εξελίξεων τα σημερινά επαγγέλματα «δεν θα εξαφανιστούν, αλλά θα περιορίσουν την εκτελεστική μορφή τους». Έτσι, «περισσότερος επιστημονικός πληθυσμός θα προσπαθήσει να λύσει τις πιο δύσκολες ερευνητικές προκλήσεις».
Νικόλαος Μαυρίδης, ιδρυτής και διευθυντής, Interactive Robots and Media Lab, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
«Φανταστείτε έναν κόσμο με τα ρομπότ στην καθημερινότητά σας. Όχι μόνο ως υπηρέτες, αλλά και ως συντρόφους και φίλους», ανέφερε ο ιδρυτής και διευθυντής της Interactive Robots and Media Lab από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα Νικόλαος Μαυρίδης, τονίζοντας ότι το 10% της αύξησης του ΑΕΠ και το 16% της αύξησης της παραγωγικότητας μπορούν να προέλθουν από την ανάπτυξη της ρομποτικής.
Όπως είπε, το γεγονός ότι οι μηχανές θα αναλαμβάνουν την εκτέλεση εργασιών ρουτίνας θα δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να ασχολείται με δραστηριότητες που αρμόζουν περισσότερο στη φύση και στις δυνατότητές του.
«Το ζήτημα είναι ότι πολλές από αυτές τις εξελίξεις ίσως δεν θα είναι προσβάσιμες από εμάς», παρατήρησε ο κ. Μαυρίδης όσον αφορά την Ελλάδα, όπου πάντως «κάποια πολύ απλά πράγματα θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά», π.χ. η δημιουργία υποδομών και κινήτρων για την επιστροφή των νέων που εγκαταλείπουν τη χώρα. Παρατήρησε δε ότι στην Ελλάδα παραμένουν «απλώς με διάφορους μετασχηματισμούς» ορισμένα κλισέ που αποτρέπουν τους Έλληνες του εξωτερικού από το να επιστρέψουν στη χώρα.
Steve Wells, ειδικός προβλέψεων, γενικός διευθυντής, Fast Future, Ηνωμένο Βασίλειο
«Τα 2/3 των θέσεων εργασίας, τις οποίες θα αναλάβουν οι σημερινοί μαθητές του δημοτικού όταν γίνουν ενήλικες, δεν υπάρχουν στον σημερινό κόσμο», τόνισε από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο global futurist και COO της Fast Future από το Ηνωμένο Βασίλειο Steve Wells, ο οποίος προσέγγισε τις κοινωνικές επιπτώσεις αλλά και τις λύσεις στο πεδίο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
Περιγράφοντας τους βασικούς άξονες ενός «μανιφέστου για ένα ανθρώπινο μέλλον», ο κ. Wells μίλησε για αλλαγή των εγκαθιδρυμένων αντιλήψεων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, την προετοιμασία των εργαζομένων –και από τους εργοδότες τους– για τη μετάβαση σε νέους ρόλους, καθώς και την εμπέδωση δεξιοτήτων όπως η εξοικείωση με την αβεβαιότητα, η δημιουργικότητα και η προνοητικότητα.
«Να εστιάσουμε στον ψηφιακό αλφαβητισμό ώστε συλλογικά να αντιλαμβανόμαστε το αναδυόμενο ψηφιακό τοπίο και να είμαστε προετοιμασμένοι για ένα ψηφιακό αλλά και εξόχως ανθρώπινο μέλλον», συμπέρανε ο κ. Wells, εξαίροντας τη σημασία μιας οριζόντιας κοινωνικής συμμαχίας προς αυτή την κατεύθυνση.
Στέλιος Μπολλάνος, συνιδρυτής και διευθυντής, Planetek Hellas
«Λαμβάνουμε δεδομένα από τους δορυφόρους που κινούνται σε τροχιά γύρω από τη Γη και με τη χρήση αυτοματοποιημένων διαδικασιών (αλγορίθμων) και υπολογιστικών μηχανών πολύ υψηλών επιδόσεων (high performance computing) τα μετατρέπουμε σε χρήσιμες πληροφορίες για τη λήψη αποφάσεων», εξήγησε στο κοινό του συνεδρίου ο συνιδρυτής και διευθυντής της Planet Hellas Στέλιος Μπολλάνος.
Όπως είπε, οι δορυφόροι δίνουν τη δυνατότητα παρακολούθησης των μικρομετατοπίσεων φαινομενικά σταθερών σημείων στην επιφάνεια της Γης, γεγονός το οποίο με την κατάλληλη επεξεργασία δίνει τη δυνατότητα στους χειριστές οδικών δικτύων να προγραμματίζουν τη συντήρηση των δρόμων και να προλαβαίνουν τυχόν καταστροφές, π.χ. καταρρεύσεις γεφυρών. Παρόμοια παραδείγματα ισχύουν για τομείς όπως η ασφάλεια, το περιβάλλον και η πολιτική προστασία.
Ο κ. Μπολλάνος σημείωσε ότι το 95% της βιομηχανίας στην Ευρώπη είναι μικρές επιχειρήσεις (κάτω των 50 εργαζομένων) και το 65% πολύ μικρές (κάτω των 10). «Ο κλάδος όμως έχει τριπλασιάσει τόσο τους κύκλους εργασιών του, όσο και τις θέσεις εργασίας που παρέχει τα τελευταία 10 χρόνια».
Όσον αφορά το εμπορικό προσωπικό, όπως είπε, χρειάζονται άνθρωποι που θα είναι σε θέση να μεταφράσουν σε εύκολα κατανοητή την πεμπτουσία της δορυφορικής πληροφορίας, αλλά και θα είναι σε θέση να περιγράψουν και να χειριστούν καλά τις λεγόμενες επιχειρησιακές λύσεις και τους αντίστοιχους μεγάλους πελάτες. Ως προς το τεχνικό προσωπικό, χρειάζονται data scientists, machine learning experts και μηχανικοί λογισμικού με γνώσεις μαθηματικών και στατιστικής.
Χριστίνα Μπογιατζή, παιδοψυχολόγος, λογοπαθολόγος, υπ. διδάκτωρ, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
«Δεν έχουμε δικαίωμα να διακόψουμε την πορεία της εξέλιξης. Έχουμε όμως υποχρέωση να προβάλουμε τις απαραίτητες αντιστάσεις», υποστήριξε η κα Χριστίνα Μπογιατζή, περιγράφοντας την τεχνολογία ως έναν ζωντανό οργανισμό που ακολουθεί το προσωπικό γίγνεσθαι του ανθρώπου σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του.
Η κα Μπογιατζή υπογράμμισε ότι η 4η βιομηχανική επανάσταση, «η οποία έχει αφετηρία τους υπολογιστές από το 1969 και εξελίσσεται ραγδαία (γενετική, τεχνητή νοημοσύνη, νανοτεχνολογία, βιοτεχνολογία, clouding κτλ.)», έχει πολλά να υποσχεθεί, αλλά και να απειλήσει.
«Μέχρι ποιο σημείο θα εμπιστευθεί ο έφηβος ένα ρομπότ; Θα το κάνει γονέα του όσο αυτό θα τον υπηρετεί; Αν το κάνει αυτό, τότε πώς θα είναι με τον αληθινό γονέα του; Θα διασαλευθούν ισορροπίες; Το ίδιο ισχύει και για έναν υπερήλικα που θα λαμβάνει τη βοήθεια ανθρωποειδούς μηχανής για λόγους αυτοεξυπηρέτησης. Θα παραγκωνιστεί η παραγωγικότητα του ανθρώπου εάν αναλάβουν τόσο δυναμικά οι μηχανές;» είναι μερικά από τα ερωτήματα που έθεσε η κα Μπογιατζή ως τροφή για σκέψη.
Πόπη Καλαϊτζή, γιατρός, ιδρύτρια και μέλος, Brain Gain
«Μπορεί το brain gain να μετατραπεί σε wisdom gain;» αναρωτήθηκε από το βήμα του συνεδρίου του Economist η ιδρύτρια και μέλος του Brain Gain Πόπη Καλαϊτζή και στη συνέχεια αναφέρθηκε στα πορίσματα έρευνας του φορέα, της σχετικής με τη φυγή Ελλήνων για εργασία ή σπουδές στο εξωτερικό στα χρόνια της κρίσης, οι οποίοι υπολογίζονται σε 500.000. Σύμφωνα με τα πορίσματα αυτά, οι 7 στους 10 αναφέρουν ως μεγαλύτερο εμπόδιο την περιορισμένη αγορά εργασίας στην Ελλάδα, ενώ ακολουθεί η αναξιοκρατία και η διαφθορά και όχι αυτή καθαυτή η υψηλή ανεργία. Ανέφερε επίσης ότι το κράτος και οι οικογένειες έχουν δαπανήσει 10 με 15 εκατ. ευρώ για τις σπουδές αυτού του ανθρώπινου δυναμικού, που τώρα αξιοποιείται από άλλες χώρες. «Η γενιά αυτή θέλει να κυνηγήσει τα όνειρά της. Νιώθει ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένα ταβάνι», είπε χαρακτηριστικά η κα Καλαϊτζή.
Όσον αφορά το πώς μπορεί να αντιστραφεί το brain drain, έδωσε βάρος στην αφομοίωση βέλτιστων πρακτικών από το εξωτερικό (π.χ. την Ιρλανδία) και τόνισε ότι μόνο 1 στους 10 Έλληνες δηλώνει ότι δεν θα γύριζε σε καμία περίπτωση, ενώ 1 στους 2 δηλώνει ότι θα γύριζε αμέσως ή σε 1-2 χρόνια. Επεσήμανε, τέλος, την ανάγκη η Ελλάδα να αξιοποιήσει τους Έλληνες της διασποράς.
Γιώργος Πατούλης, δήμαρχος Αμαρουσίου, πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ)
«Η Ελλάδα αιμορραγεί», ανέφερε σε κύκλο συζήτησης σχετικά με το brain drain ο δήμαρχος Αμαρουσίου και πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) Γιώργος Πατούλης. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι το 75% όσων έχουν φύγει είναι σε παραγωγικές ηλικίες, μεταξύ 30 και 50 ετών, ενώ το 61% έχει μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Τόνισε την έλλειψη αξιοκρατίας ως παράγοντα του brain drain και έδωσε βάρος στην ανάγκη δημιουργίας θέσεων εργασίας μέσω υγιών ιδιωτικών επενδύσεων και στην ανάπτυξη φιλικού προς τις επενδύσεις κλίματος, καθώς και στον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης σε αυτό.
Αναφέρθηκε στη σημασία των συνεργειών και των πρωτοβουλιών πόλεων και Περιφερειών για έργα που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, ενώ είπε ότι στο Ελληνικό θα έπρεπε ήδη να δουλεύουν 50.000 άνθρωποι και η περιοχή να συνιστά το σύμβολο μιας νέας, αισιόδοξης, φωτεινής Ελλάδας. Πολλές πρωτοβουλίες μαζί μπορούν να αλλάξουν το κλίμα, υπογράμμισε ο κ. Πατούλης.
Γιάννης Παγουλάτος, εμπορικός επικεφαλής Ευρώπης για τη βιομηχανία φιλοξενίας, LG Electronics Business Solutions Europe
«Αυτό που λείπει από τη συζήτηση είναι η παγκοσμιοποίηση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο εμπορικός επικεφαλής Ευρώπης για τη βιομηχανία φιλοξενίας της LG Electronics Business Solutions Europe Γιάννης Παγουλάτος και τόνισε ότι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτό τον παράγοντα.
Αναφέρθηκε σε ορισμένες παραμέτρους των αλλαγών που σημειώνονται στον κόσμο μας, όπως είναι η σύγκλιση των πολιτισμών, και επεσήμανε ότι πρέπει να είμαστε πιο γρήγοροι όσον αφορά την προσαρμογή σε αυτές τις αλλαγές, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ο χρόνος είναι το επόμενο νόμισμα».
Όσον αφορά το ελληνικό brain drain, επεσήμανε ότι πρέπει να αλλάξει το πλαίσιο, να φύγουμε από τον γεωγραφικό περιορισμό και να δούμε πώς θα φέρουμε πίσω όχι μόνο Έλληνες που έχουν φύγει, αλλά και μυαλά από άλλες χώρες. Τόνισε ότι πρέπει να παραδειγματιστούμε και σε άλλους τομείς από την ελληνική ναυτιλία, που πρωτοπορεί παγκοσμίως.
Επεσήμανε, τέλος, ότι δεν μπορούμε να προσελκύσουμε ανθρώπους με συναισθηματικά επιχειρήματα ούτε να επικεντρωνόμαστε σε τομείς που προσελκύουν μόνο χαμηλά αμειβόμενες δουλειές, αλλά πρέπει να βρούμε τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας μας.
Ρήγας Ποτηρόπουλος, εταίρος, Potiropoulos & Partners
Την πεποίθηση ότι η κύρια αιτία του brain drain στην Ελλάδα δεν είναι απλώς η οικονομική και πολιτική αστάθεια αλλά η έλλειψη κινήτρου για εξέλιξη και πρόοδο εξέφρασε από το βήμα του Economist ο εταίρος της Potiropoulos & Partners Ρήγας Ποτηρόπουλος.
«Κατά κάποιον τρόπο όλα αυτά τα χρόνια χάσαμε το κίνητρο να εξελιχθούμε και να προχωρήσουμε. Πρέπει να αγωνιστούμε. Πρέπει να μας κάνουμε ξανά περήφανους για το γεγονός ότι είμαστε Έλληνες. Όραμα, κίνητρο και επιμονή είναι οι δυνάμεις της αλλαγής», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Ποτηρόπουλος διηγήθηκε την προσωπική πορεία του ως αρχιτέκτονα, ο οποίος σπούδασε και εργάστηκε στο εξωτερικό για να επιστρέψει τελικά στην Ελλάδα στο μέσο της κρίσης. «Στην Ελλάδα έχουμε τα θεμέλια για να κατασκευάσουμε κάτι πραγματικά μοναδικό για τις μελλοντικές γενιές. Διότι μια χώρα που δεν παρέχει στις νέες γενιές την πορεία προς το μέλλον είναι μια χώρα που δεν έχει μέλλον».
Ρούλα Μπαχταλιά, διευθύντρια προγράμματος EGG – Enter • Grow • Go
Είμαστε στον προθάλαμο ενός ριζικού μετασχηματισμού στην παγκόσμια οικονομία, αλλά τα καλά νέα είναι ότι αυτό συντελείται και στην Ελλάδα, τόνισε η διευθύντρια προγράμματος EGG – Enter • Grow • Go Ρούλα Μπαχταλιά. Αναφέρθηκε στο start-up οικοσύστημα που αναπτύσσεται στη χώρα μας με αποστολή μεταξύ άλλων την αντιστροφή του brain drain. Μίλησε για το πώς τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να βοηθήσουν νεοφυείς εταιρίες να ξεδιπλώσουν το επιχειρηματικό μοντέλο τους και να προσελκύσουν επενδυτικό ενδιαφέρον. Τέλος, έδωσε έμφαση στην έννοια του brain circulation, δηλαδή στην ανάγκη οι νέοι άνθρωποι να συγκεντρώνουν εμπειρίες από περισσότερες χώρες και δήλωσε αισιόδοξη ότι η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει μυαλά από άλλες χώρες.
Ελίνα Κορδαλή, ιδρύτρια, Madame Shou Shou
Στο πώς κατάφεραν νέοι άνθρωποι να δραστηριοποιηθούν με καινοτόμο τρόπο παρά την κρίση αναφέρθηκε στην ομιλία της η ιδρύτρια της Madame Shou Shou Ελίνα Κορδαλή, δίνοντας παραδείγματα από το fashion brand που η ίδια ίδρυσε. Εξήρε τον αποφασιστικό ρόλο των social media στην ανάπτυξη τέτοιου είδους επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, ενώ έδωσε ιδιαίτερο βάρος στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα από τον οποίο θα πρέπει να διέπονται, καθώς και στη σημασία της επιμονής στην επίτευξη των στόχων και της πρωτοτυπίας όσον αφορά την επιχειρηματική ιδέα.
Γιάννης Γαβριηλίδης, CEO, Covve
Στο πώς η κρίση επηρέασε τις επιλογές των νέων ανθρώπων αναφέρθηκε στο συνέδριο του Economist ο διευθύνων σύμβουλος της Covve Γιάννης Γαβριηλίδης, δίνοντας παραδείγματα από τη δική του δραστηριοποίηση στη δημιουργία διεθνώς καινοτόμων applications. Επεσήμανε ότι πρέπει να κάνουμε projects με ανθρώπους που μας αρέσουν και πάνω σε αντικείμενα που μας αρέσουν και αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας start-ups με παραδοσιακές εταιρίες. Οι νέοι άνθρωποι οφείλουν πραγματικά να αψηφήσουν τον πεσιμισμό, τόνισε.
Αναστάσιος Σπανίδης, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος, Generation Y Group of Companies
Στην αλληλουχία των αλλαγών που φέρνει η 4η βιομηχανική επανάσταση αναφέρθηκε ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Generation Y Group of Companies Αναστάσιος Σπανίδης, ενώ έδωσε παραδείγματα από το πώς συνεργάζονται υπολογιστές, big data, τεχνητή νοημοσύνη και ρομποτική σε αυτό το πλαίσιο.
Αναφέρθηκε στη σημασία του να βλέπει κανείς εγκαίρως τις αλλαγές που έρχονται και να προβλέπει πού ακριβώς θα πρέπει να επενδύσει για να τις εκμεταλλευτεί. Χαρακτηριστικά είπε ότι, για να έχουμε την κατάλληλη προσαρμογή στις αλλαγές, πρέπει να «διαβάζουμε» το περιβάλλον.
Τόνισε ότι η ενσυναίσθηση και το να δουλεύουμε με τον εαυτό μας και με τους άλλους αποκτούν σήμερα ακόμα μεγαλύτερη αξία λόγω των τεχνολογικών αλλαγών. Επίσης σχολίασε ότι το να αποτυγχάνεις σημαίνει απλώς ότι μαθαίνεις και ότι στην Ελλάδα το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη αξιοκρατίας, αλλά ο φθόνος των μετρίων προς τους επιτυχημένους.
Steve Bainbridge, ανώτερος αναλυτής των ευρωπαϊκών μορφών πολιτικής για την κατάρτιση, Cedefop (Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης)
Στην Ευρώπη, και ειδικά στην Ελλάδα, δεν έχουν εκτιμηθεί επαρκώς οι επιπτώσεις από την εξέλιξη του δημογραφικού προβλήματος σε συνδυασμό με την έκρηξη της τεχνολογίας και, κατ’ επέκταση, δεν έχει δοθεί η δέουσα σημασία στην κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων μέσα σε αυτό το νέο περιβάλλον. Στην εκτίμηση αυτή προέβη από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο ανώτερος αναλυτής των ευρωπαϊκών μορφών πολιτικής για την κατάρτιση του Cedefop Stephen Bainbridge, ο οποίος τόνισε ότι η προσφορά εργασίας στην Ελλάδα αναμένεται να μειωθεί κατά 13% μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια, καθώς θα υπάρχουν όλο και λιγότεροι νέοι άνθρωποι, ταυτόχρονα δε όλο και περισσότεροι θα συνταξιοδοτούνται.
Ο κ. Bainbridge έκανε λόγο για μια ιδιαίτερα κατακερματισμένη αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Επεσήμανε πάντως ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία η υψηλότερη ζήτηση για εργασία αναμένεται να καταγραφεί στους τομείς της διοίκησης επιχειρήσεων με υψηλές δεξιότητες, της αγροτικής παραγωγής –την οποία εξακολουθεί να εγκαταλείπει πολύς κόσμος–, των πωλήσεων και των προσωπικών υπηρεσιών.
Στέφανος Ζάρκος, αντιπρύτανης ακαδημαϊκών προγραμμάτων, Alba Graduate Business School – The American College of Greece
«Υπάρχει φτωχή συνδεσιμότητα των κρατικών πανεπιστημίων με την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός φοιτητών που λαμβάνουν τίτλους μάνατζμεντ, όπως ένα MBA, χωρίς να έχουν την απαιτούμενη εργασιακή εμπειρία», παρατήρησε ο αντιπρύτανης ακαδημαϊκών προγραμμάτων του Alba Graduate Business School – The American College of Greece Στέφανος Ζάρκος, επιχειρώντας να απαντήσει στο ερώτημα γιατί το 1/3 των επιχειρήσεων στη χώρα δεν μπορεί να βρει εργαζομένους με τις σωστές δεξιότητες.
Ο κ. Ζάρκος επεσήμανε ότι, καθώς τα παραδοσιακά μοντέλα διδασκαλίας και εκμάθησης ξεπερνιούνται, οι εταιρίες τείνουν να υιοθετούν λιγότερο δομημένα προγράμματα επιχειρηματικής εκπαίδευσης ανά λειτουργία. «Ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους να αυξάνουν συνεχώς την ενημέρωση των δεξιοτήτων τους παρέχοντας συνεχή και σχετική μάθηση που τους βοηθά να μην εκτελούν συγκεκριμένα επαναλαμβανόμενα καθήκοντα, αλλά να αναπτύσσουν τις απαραίτητες δεξιότητες (αναλυτικές, πρακτικές και επικοινωνιακές) ώστε να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες αβεβαιότητες και να μάθουν πώς να διδάσκονται από το περιβάλλον τους».
Σταύρος Λαγγούσης, CTO και AI evangelist, Pobuca
Να δημιουργήσουν ένα διά βίου εκπαιδευτικό σύστημα εντός της εταιρίας και να εκπονήσουν στρατηγική επέκτασης ώστε να δώσουν τη δυνατότητα στους εργαζομένους να αναπτύξουν την πλήρη δυναμική τους προέτρεψε τις επιχειρήσεις ο CTO και ΑΙ evangelist της Pobuca Σταύρος Λαγγούσης.
Τόνισε ωστόσο ότι και οι εργαζόμενοι από την πλευρά τους θα πρέπει να υιοθετήσουν μια νοοτροπία ευέλικτης μάθησης, αναλαμβάνοντας προσωπική ευθύνη για τη δική τους διά βίου μάθηση και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους.
Ο ίδιος υπογράμμισε τη σημασία των δεξιοτήτων μέσα στο σημερινό απαιτητικό περιβάλλον: κριτική σκέψη, ηγεσία και κοινωνική επιρροή, πειθώ και διαπραγμάτευση, επίλυση σύνθετων προβλημάτων, συναισθηματική νοημοσύνη, δημιουργικότητα και αυθεντικότητα.