Για το 2018 το ΚΕΦίΜ υπολογίζει ως Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας τη 18η Ιουλίου. Για 198 από τις 365 μέρες του χρόνου θα εργαζόμαστε για το κράτος.

Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας είναι η πρώτη μέρα του χρόνου που οι Ελληνίδες και οι Έλληνες, έχοντας εξοφλήσει τις φορολογικές υποχρεώσεις τους, έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν οι ίδιοι τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστούν το εισόδημά τους.

Κύρια ευρήματα:

• Σύμφωνα με τους στόχους του προϋπολογισμού του 2018 η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας θα είναι φέτος η 18η Ιουλίου. Οι φορολογούμενοι θα εργαστούν φέτος 12 ημέρες παραπάνω για το κράτος παρά την αισιόδοξη πρόβλεψη του προϋπολογισμού για ανάπτυξη 2,5% το 2018.
• Το 2018 θα δουλέψουμε 50 ημέρες για άμεσους φόρους, 67 για έμμεσους και 81 για κοινωνικές εισφορές.
• Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας συνεχίζει να φτάνει κάθε χρόνο και αργότερα, απορροφώντας όλο και μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων που παράγουν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες. Το 2018 θα εργαστούμε 50 ολόκληρες ημέρες παραπάνω για το κράτος απ’ ό,τι το 2009 αν η κυβέρνηση πετύχει τους στόχους της.
• Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας του 2017 ήταν η 6η Ιουλίου.
• Η κυβέρνηση δεν πέτυχε τον στόχο είσπραξης φόρων και εισφορών που είχε θέσει στον προϋπολογισμό του 2017. Στον προϋπολογισμό του 2018 προβλέπει την επιπλέον αύξηση των έμμεσων φόρων κατά 3,4%, των άμεσων φόρων κατά 1,6% και των καθαρών κοινωνικών εισφορών κατά 4,9% σε σχέση με όσα προϋπολόγιζε πέρυσι.
• Η φορολογική επιβάρυνση των Ελλήνων είναι αντίστοιχη με αυτήν των Γερμανών και μεγαλύτερη από αυτήν των Σουηδών, των Φινλανδών και των Ιταλών. Ταυτόχρονα η ικανοποίηση των Ελλήνων από τις κρατικά παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και παιδείας, καθώς και από τη δικαιοσύνη, είναι από τις χαμηλότερες μεταξύ των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ.

Όλο και πιο αργά η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας στην Ελλάδα

Από το 1999 μέχρι σήμερα η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας φτάνει με ελάχιστες εξαιρέσεις ολοένα και αργότερα. Κατά την περίοδο της σχετικής ευημερίας και ανάπτυξης μεταξύ του 1999 και του 2009 η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας μετατοπίστηκε προς το μέλλον εννέα ημέρες. Εντυπωσιακότερη υπήρξε βεβαίως η μετατόπισή της κατά 50 ολόκληρες μέρες στα χρόνια της κρίσης (2009-2018): το 2009 εργαστήκαμε για το κράτος μέχρι τις 28 Μαΐου, ενώ φέτος μέχρι τις 18 Ιουλίου.

Πολλοί φόροι, ελάχιστη ικανοποίηση από τις υπηρεσίες του κράτους

Η μεγάλη φορολογική επιβάρυνση των Ελλήνων δεν συνεπάγεται αντίστοιχο βαθμό ικανοποίησης από τους κρατικούς θεσμούς και τις δημόσιες υπηρεσίες. Στη σχετική έρευνα του ΟΟΣΑ η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις χειρότερες θέσεις μεταξύ των κρατών-μελών του οργανισμού. Είναι χαρακτηριστικό πως ως προς την ικανοποίηση από το σύστημα υγείας, το εκπαιδευτικό σύστημα και τα σχολεία η Ελλάδα είναι τελευταία ανάμεσα στις 35 εξεταζόμενες χώρες, ενώ όσον αφορά την ικανοποίηση από την απονομή δικαιοσύνης και το δικαιικό σύστημα καταλαμβάνει την 28η θέση.

Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας 2018: 18 Ιουλίου

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2018 τα συνολικά φορολογικά έσοδα φέτος προβλέπεται να ανέλθουν στα 82 δις €. Από αυτά τα 27,4 δις € αφορούν έμμεσους φόρους, τα 20,8 δις € αφορούν άμεσους φόρους, ενώ τα 33,6 δις € αντιστοιχούν σε κοινωνικές εισφορές. Οι τόκοι κεφαλαίου ανέρχονται στα 176 εκατ. €.

Από την άλλη πλευρά το διαθέσιμο καθαρό εθνικό εισόδημα για το 2018 εκτιμάται (βάσει των δημοσιευμένων στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για το 2016, την εκτιμώμενη ανάπτυξη του 2017 και την πρόβλεψη για το 2018) στα 151 δις €.

Διαιρώντας τα φορολογικά έσοδα με το καθαρό εθνικό εισόδημα και πολλαπλασιάζοντας το πηλίκο με τις 365 μέρες του χρόνου, προκύπτει ότι οι Έλληνες και Ελληνίδες θα πρέπει φέτος να εργαστούν 198 ημέρες για το κράτος ή, με άλλα λόγια, η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2018 θα είναι η 18η Ιουλίου.

Απολογιστικός υπολογισμός της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας για τα προηγούμενα έτη

Βάσει των φορολογικών στόχων της κυβέρνησης για το 2017, όπως αυτοί καταγράφηκαν στον προϋπολογισμό, το ΚΕΦίΜ υπολόγισε πέρυσι την Ημέρα Οικονομικής Ελευθερίας για το 2017 στις 23 Ιουλίου.

Εντούτοις σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ τα συνολικά φορολογικά έσοδα για το 2017 ανήλθαν στα 75 δις € έναντι εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό στόχων ύψους 79 δις €. Η διαφορά έγκειται κυρίως στην αποτυχία είσπραξης 2,3 δις € από άμεσους φόρους και 6 δις € στον τομέα των κοινωνικών εισφορών. Αντίθετα η είσπραξη των έμμεσων φόρων ξεπέρασε τον στόχο του προϋπολογισμού (26,4 δις €), καθώς ανήλθε στα 30,7 δις €.

Επίσης, σημαντικό ρόλο στον απολογιστικό υπολογισμό της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας του 2017 παίζει η επανεκτίμηση του καθαρού εθνικού εισοδήματος από την ΕΛΣΤΑΤ για το 2015 και το 2016, καθώς και το γεγονός ότι πλέον γνωρίζουμε πως η ανάπτυξη για το 2017 ήταν 1,4%.

Με τα δεδομένα αυτά η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2017 υπολογίζεται απολογιστικά στην 6η Ιουλίου. Με άλλα λόγια, πέρυσι εργαστήκαμε για το κράτος 186 ημέρες.
Ακόμη, σύμφωνα με την αναθεωρημένη εκτίμηση του καθαρού εθνικού εισοδήματος από την ΕΛΣΤΑΤ και τα τελικά στοιχεία για τα φορολογικά έσοδα το 2015 και το 2016, η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2015 ήταν η 24η Ιουνίου και για το 2016 η 3η Ιουλίου.

Μεθοδολογία και δεδομένα

Για τον υπολογισμό της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας το ΚΕΦίΜ εφαρμόζει τη μεθοδολογία του Tax Foundation (2018, σ. 5): υπολογίζει τον λόγο των συνολικών εσόδων του κράτους από φόρους και εισφορές προς το καθαρό εθνικό εισόδημα και εφαρμόζει αυτό το αποτέλεσμα στις ημέρες του έτους.

Για την εκτίμηση του τρέχοντος έτους χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το 2018. Για τους τόκους κεφαλαίου χρησιμοποιήθηκε το ποσό του έτους 2017 λόγω μη διαθεσιμότητας νέων στοιχείων.

Για τον απολογιστικό προσδιορισμό της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας για τα προηγούμενα έτη χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ. Πιο συγκεκριμένα, για τα έσοδα του κράτους αθροίστηκαν οι εγγραφές D2, D5, D61, και D91 των τριμηνιαίων μη χρηματοοικονομικών λογαριασμών της γενικής κυβέρνησης, που διατίθενται στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ.

Για το καθαρό εθνικό εισόδημα χρησιμοποιήθηκαν επίσης δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ. Για το 2016 το καθαρό εθνικό εισόδημα ανήλθε στα 144 δις €. Το καθαρό εθνικό εισόδημα για το 2017 υπολογίστηκε βάσει των δεδομένων του 2016 και του ρυθμού ανάπτυξης σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Για τον προσδιορισμό της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας του 2018 συνυπολογίζεται επιπλέον και η πρόβλεψη του προϋπολογισμού του 2018 για τη φετινή ανάπτυξη (Υπουργείο Οικονομικών, 2017, σ. 28).

Εναλλακτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις

Μία εναλλακτική μεθοδολογική προσέγγιση από αυτήν του Tax Foundation που χρησιμοποιεί το ΚΕΦίΜ είναι η Ημέρα Φορολογικής Απελευθέρωσης του Οικονομικού Ινστιτούτου Molinari. Η βασική μεθοδολογική απόκλιση μεταξύ των δύο προσεγγίσεων έγκειται στο γεγονός ότι το Molinari υπολογίζει την Ημέρα Φορολογικής Απελευθέρωσης βάσει αφενός των φόρων και των εισφορών και αφετέρου των μεικτών αποδοχών ενός αντιπροσωπευτικού εργαζομένου στην εκάστοτε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με αυτή τη μεθοδολογία η Ημέρα Φορολογικής Απελευθέρωσης για την Ελλάδα το 2017 ήταν η 10η Ιουλίου.

Η Κύπρος, η Μάλτα και η Ιρλανδία παραμένουν για τρίτη συνεχή χρονιά στις πρώτες τρεις θέσεις της συντομότερης απελευθέρωσης των πολιτών τους από τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος, ενώ η επιβάρυνση των Ελλήνων είναι αντίστοιχη με αυτήν των Γερμανών και μεγαλύτερη από αυτήν των Σουηδών, των Φινλανδών και των Ιταλών.

Share this post