The Meraki People: Επιχείρηση βασισμένη στην μπλε οικονομία, στον φυσικό πλούτο, στις πηγές παραγωγής του τόπου και στην ευεξία στον 21ο αιώνα
Διαθέτει τη φόρα ενός εφήβου και την εμπειρία ενός μεσήλικα. Οραματίζεται δουλεύοντας και κάνει όνειρα που ακούγονται τρελά, αλλά ήδη υλοποιούνται. Τη λένε Χριστιάνα Γαρδικιώτη, κατάγεται από την Αρκαδία και έπειτα από χρόνια στον χρηματοοικονομικό κλάδο και στις μεγαλουπόλεις επέστρεψε στα πάτρια εδάφη για να δημιουργήσει το πρώτο φυσικό εργοστάσιο του 21ου αιώνα βασισμένη στον φυσικό πλούτο του τόπου, στους ανθρώπους των χωριών του Πάρνωνα, στην μπλε οικονομία και στις νέες τεχνολογίες. Η ίδια αποκαλεί το εγχείρημα The Meraki People. Μετά τη συνάντησή μας μια ακόμα σύντομη περιγραφή μοιάζει ταιριαστή: τσαγανό ελληνικών προδιαγραφών, παγκόσμιας εμβέλειας.
Τι είναι το The Meraki People;
Είναι μια προσπάθεια να ασχοληθούμε με έναν διαφορετικό τρόπο με την τοπική ανάπτυξη και την παραγωγική διαδικασία. Μέχρι τώρα αυτό που κάνουμε είναι να καταναλώνουμε τις πρώτες ύλες που μας δίνει η γη, να πετάμε ό,τι υποτίθεται πως περισσεύει ή πράγματα που έχουμε χρησιμοποιήσει ελάχιστα. Το αποτέλεσμα; Τεράστιοι όγκοι σκουπιδιών και ασύλληπτα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Το The Meraki People λοιπόν επιδιώκει να κάνει τον Πάρνωνα το πρώτο φυσικό εργοστάσιο στον πλανήτη, καθώς πελάτες και ντόπιοι ανακαλύπτουν ανανεώσιμες πρώτες ύλες κατά τη διάρκεια των μαθημάτων στο «σχολείο εφαρμογής» του νέου παραγωγικού γίγνεσθαι που προτείνει η μπλε οικονομία, και να δώσει πνοή στα χωριά της περιοχής, που μπορεί να βρίσκονται σε απόλυτη ή μερική εγκατάλειψη. Μιλάμε για χωριά που καλύπτουν τον ορεινό όγκο του Πάρνωνα, που ξεκινά από την Αρκαδία και καταλήγει στη Λακωνία. Για 24 χωριά που έχουν είτε δέκα κάτοικους είτε τριακόσιους είτε λίγες χιλιάδες.
Ο Πάρνωνας έχει εξαιρετική βιοποικιλότητα. Πρόκειται για ένα χρυσωρυχείο, αλλά εμείς, οι κάτοικοί του, «πεθαίνουμε» γιατί δεν χρησιμοποιούμε σωστά ό,τι η φύση μας έχει δώσει απλόχερα. Από αρχαιοτάτων χρόνων η περιοχή είναι εστιασμένη στην αγροτική παραγωγή και στον βουκολικό πολιτισμό. Εμείς θέλουμε ασφαλώς να διατηρήσουμε την παράδοση, αλλά να την παντρέψουμε με την επιστήμη και την τεχνολογία, να δημιουργήσουμε το μηχανουργείο του 21ου αιώνα και τη στάνη του 21ου αιώνα.
Τι σημαίνει μηχανουργείο και στάνη του 21ου αιώνα;
Με απλά λόγια μηχανουργείο του 21ου αιώνα σημαίνει οποιοδήποτε εργαλείο μπορεί να χρειάζεται στην αγροτική ζωή να μπορούμε με ανοιχτά λογισμικά να το κατασκευάζουμε μόνοι μας και στον τόπο μας. Από ένα τρακτέρ μέχρι ένα απλούστερο εργαλείο. Στάνη του 21ου αιώνα σημαίνει να μπορούμε να επαναχρησιμοποιήσουμε τα οργανικά απόβλητα, να παράγουμε καθαρές τροφές στον τόπο και να μην εισάγουμε.
Για τη στάνη του 21ου αιώνα χρειάζεται να είμαστε σε θέση να εξάγουμε και όχι να εισάγουμε κρέας. Κυρίως να χρησιμοποιήσουμε και να εκμεταλλευτούμε με γνώμονα το περιβάλλον όλες τις πηγές παραγωγής, που στο πέρασμα των χρόνων έχουν εγκαταλειφθεί και κάποτε ήταν ισχυροί παράγοντες οικοτεχνίας.
Για παράδειγμα, το μαλλί των ζώων. Τι κάνουμε σήμερα; Το πετάμε. Ένα από τα πρώτα προϊόντα του The Meraki People είναι ένα χαλάκι από γιούκα και ενός είδους πορτμπεμπέ από φυσικό μαλλί βαμμένο με φυσικά χρώματα. Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε με πολλή φαντασία, δημιουργικότητα, βασιζόμενοι στις αρχές της μπλε οικονομίας, παντρεύοντας επιστήμη, δημιουργικότητα και επιχειρηματικότητα.
Πότε δημιουργήθηκε το Meraki;
Άτυπα πριν από τεσσερισήμισι χρόνια. Έναρξη της επιχείρησης έκανα τον περασμένο Μάιο.
Μέχρι στιγμής ποια είναι η σημαντικότερη ενέργεια της επιχείρησης;
Για την ώρα το σπουδαιότερο που έχουμε πετύχει είναι μια παγκόσμια δικτύωση και στις πέντε ηπείρους. Επικρατεί η λογική ότι για να αρχίσει ένα επιχειρηματικό σχέδιο χρειάζονται πολλά χρήματα. Για μένα δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Προσωπικά χρειάστηκα το ίντερνετ, τη γνώση αγγλικών και πολλή δημιουργική διάθεση.
Τη δική μου επαγγελματική ζωή άλλαξε ο Dr. Gunter Pauli, Βέλγος οικονομολόγος και εμπνευστής της μπλε οικονομίας, ένας άνθρωπος που έχει κάνει εκατοντάδες δράσεις σε όλο τον πλανήτη, έχει προσελκύσει 4 δις επενδύσεις και έχει δημιουργήσει 3 εκατ. θέσεις εργασίας. Τον βρήκα, του εξήγησα τι θέλω να κάνω, μας επισκέφθηκε και μας βοήθησε.
Και εκτός από τα προϊόντα από μαλλί τι άλλο έχετε στα σκαριά;
Σκεφτήκαμε να ξεκινήσουμε από μια πρώτη ύλη που υπάρχει σε μεγάλη αφθονία στην περιοχή μας: κλαδιά δέντρων (ελιάς), που μέχρι τώρα απλώς κόβονταν και καίγονταν με αποτέλεσμα την απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα, επομένως την επιβάρυνση του πλανήτη. Μετατρέψαμε λοιπόν αυτά τα κλαδιά σε υπόστρωμα για την καλλιέργεια μανιταριών.
Πήραμε επιστημονικές συμβουλές, παρακολούθησα τη διαδικασία στη Σερβία, δοκιμάσαμε τη διαδικασία στον τόπο μας, στο υπόγειο του σπιτιού μου για αρχή, και είδαμε ότι μπορούμε να παραγάγουμε πολύ νόστιμα μανιάρια και να κάνουμε την αρχή για μια οικοτεχνία, που σημαίνει ότι στη συνέχεια θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε –και με άλλα προϊόντα– διατροφική επάρκεια και να αντιληφθούμε τη σπουδαιότητα της μπλε οικονομίας, που προτείνει έναν αναγεννητικό τρόπο παραγωγής με μηδενικά απόβλητα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις ενδιαφερόμενοι για την καλλιέργεια μανιταριών. Και προχωράμε.
Πώς αντιμετωπίζουν το εγχείρημα οι ντόπιοι;
Κάναμε ένα μεγάλο τριήμερο συνέδριο για την καινοτομία στην υγεία με 82 ομιλητές από 32 χώρες, με ποικίλη θεματολογία και στόχο να δημιουργήσουμε κοινωνικούς θύλακες για να λύσουμε προβλήματα υγείας. Για τις τρεις ημέρες του συνεδρίου είχαμε ορίσει ως κόστος παρακολούθησης 20 ευρώ το άτομο προκειμένου να καλυφθούν έξοδα του φαγητού που θα παρείχαμε. Με άλλα λόγια, όσα θα στοίχιζε σε έναν ντόπιο για να φάει ένα κιλό γουρουνόπουλο και δύο μπύρες! Δεν ήρθε κανείς! Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει ανοικτότητα σε καινούργια πράγματα. Επίσης αλήθεια είναι ότι οι Αρκάδες έχουν το καλύτερο DNA από κάθε άλλον σε ολόκληρο τον πλανήτη. Με άλλα λόγια, μυαλό ξουράφι. Απλώς στις αλλαγές τηρούν ταχύτητα σαλιγκαριού. Όταν όμως το The Meraki People υλοποιήσει περισσότερα πράγματα, θα το ακολουθήσουν.
Γιατί επιλέξατε για την επωνυμία της επιχείρησης τη λέξη «μεράκι»;
Το The Meraki People ξεκίνησε με λίγες οικονομίες που είχα. Το καύσιμό του όμως είναι η φλόγα της ψυχής μου. Μεράκι για μένα σημαίνει ότι δεν το βάζω κάτω με τίποτα. Γιατί το πιστεύω, γιατί το λαχταρά η ψυχή μου.
Πρόκειται για μια προσωπική start-up;
Αυτή τη στιγμή η επιχείρηση είναι δική μου, είναι μια προσωπική εταιρία. Όμως ήδη έχουν μαζευτεί πολλοί άνθρωποι που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συμμετέχουν. Όταν μιλάω για το Meraki, δεν χρησιμοποιώ πρώτο ενικό, αλλά πρώτο πληθυντικό. Γιατί δεν τα κάνω όλα μόνη μου, αλλά μια ομάδα. Ενδεχομένως εν ευθέτω χρόνω μπορεί να δημιουργήσουμε πολλούς συνεταιρισμούς για παραγωγή προϊόντων με αειφόρες πρώτες ύλες. Μπορεί.
Τελικά γιατί δημιουργήσατε το The Meraki People;
Ο πατέρας μου οραματίστηκε και υλοποίησε στο Άστρος εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας που απασχολούσε περίπου 1.100 εργαζομένους στην αιχμή του. Έλεγε ότι με αυτή την επιχείρηση έκανε καλό στον τόπο. Στην πορεία και με την κρίση, που ρήμαξε τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας, το εργοστάσιο έκλεισε.
Όταν αργότερα ο πατέρας μου αρρώστησε, επέστρεψα στο χωριό απ’ όπου κατάγομαι. Λεφτά να ξαναστήσω το εργοστάσιο δεν είχα. Είπα όμως ότι θα κάνω τον Πάρνωνα το πρώτο φυσικό εργοστάσιο του κόσμου. Ο πατέρας μου πέθανε, αλλά εγώ δεν ήθελα να ξαναφύγω από τον τόπο μου. Αντιθέτως, μου άρεσε πάρα πολύ αυτό που είχα πει για το πρώτο φυσικό εργοστάσιο στον κόσμο. «Χτύπησα» στο Google τη φράση «production in a natural way» και ξεκίνησα.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»