Όλο και πιο δύσκολη είναι κάθε χρονιά για την Ε.Ε., καθώς σύμφωνα με έρευνες που διεξάγονται τα τελευταία χρόνια ξεθωριάζει το όραμα της ενωμένης Ευρώπης, της ευημερίας, της δικαιοσύνης και της ισότιμης ανάπτυξης.
Από το «θα τρώμε με χρυσά κουτάλια» που εκφώνησε το μακρινό 1998 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης φτάσαμε στο να τρώνε κάποιοι με τα χρυσά κουτάλια και οι υπόλοιποι (το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού) να παρακολουθεί πεινασμένο. Η «Ευρώπη των λαών» ήρθε και έφερε μαζί της ανεργία, ουρές στα κοινωνικά παντοπωλεία και στον ΟΑΕΔ, πετσοκομμένες συντάξεις και μετανάστευση. Πλέον η Ε.Ε. και οι περί αυτήν οργανισμοί και θεσμοί τείνουν να ταυτιστούν ή έχουν σε μεγάλο βαθμό ταυτιστεί με τη διαρκή και εντατικοποιημένη επίθεση που έχει δεχτεί το σύνολο των δικαιωμάτων του πληθυσμού. Εύλογα, λοιπόν, εξηγούνται τα αποτελέσματα του ευρωβαρόμετρου (Parlemeter) σχετικά με τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «το Parlemeter είναι μια ετήσια δημοσκόπηση ευρωβαρόμετρου που πραγματοποιεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. από το 2007. Εστιάζει στις απόψεις των Ευρωπαίων σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι δημοσκοπήσεις αξιολογούν την εικόνα και τον ρόλο του Κοινοβουλίου, καθώς και τον βαθμό στον οποίο οι πολίτες είναι ενημερωμένοι σχετικά με το Κοινοβούλιο. Η δημοσκόπηση Parlemeter παρακολουθεί επίσης τις στάσεις της κοινής γνώμης σχετικά με τη συμμετοχή της χώρας τους στην Ε.Ε. και τα πλεονεκτήματά της, την αίσθηση ταυτότητας που έχουν οι πολίτες, την ευρωπαϊκή ιθαγένεια σε αντιδιαστολή με την εθνική, τις πολιτικές προτεραιότητας και τις αξίες».
Σύμφωνα με την έρευνα, το 40% των Ελλήνων δηλώνει ξεκάθαρα ότι η χώρα μας δεν έχει αποκομίσει κανένα όφελος από την ένταξή της στην Ε.Ε., ενώ το 54% θεωρεί ότι η ένταξη και παραμονή μας στην Ένωση έχει αποφέρει κέρδη. Στην ερώτηση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 28% έχει αρνητική άποψη, το 32% έχει θετική και το 37% ουδέτερη. Όμως, η αρνητική εικόνα που εν γένει αυξάνεται δεν περιορίζεται στον ρόλο που διαδραματίζει η Ε.Ε., αλλά επεκτείνεται περαιτέρω. Ενδεικτικά, το 83% δηλώνει ότι η άποψή του δεν μετράει σε επίπεδο Ε.Ε., ενώ το 64% δεν είναι ικανοποιημένο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ένωση. Αντίστοιχα, βέβαια, είναι και τα αποτελέσματα όσον αφορά στη χώρα μας, καθώς το 75% θεωρεί ότι δεν λειτουργεί σωστά η δημοκρατία στην Ελλάδα και το 87% δεν εμπιστεύεται τα πολιτικά κόμματα. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι στις περισσότερες ερωτήσεις το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στη χώρα μας ξεπερνάει τον μέσο όρο των υπόλοιπων κρατών μελών.
Η κατάσταση αυτή δεν διαμορφώθηκε τυχαία και ούτε εν μια νυκτί. Οι υποσχέσεις για ανάπτυξη που θα μας ωφελήσει όλους δεν έγιναν ποτέ πράξη, παρά μόνο για συγκεκριμένες μερίδες ανθρώπων/επιχειρηματιών που τα προηγούμενα χρόνια λυμαίνονταν ευρωπαϊκά κονδύλια και διαμόρφωσαν σχέσεις με πολιτικούς παράγοντες προκειμένου να τους κάνουν τα χατίρια και να προωθούν συγκεκριμένες πολιτικές. Την ίδια στιγμή, το μεγάλο μέρος του πληθυσμού όχι απλά δεν ωφελήθηκε από αυτές τις σχέσεις, αλλά κοιτούσε από απόσταση το μεγάλο φαγοπότι. Το ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση, όχι μόνο οικονομική, αλλά και αξιών, δεν τίθεται προς συζήτηση. Η συνεχώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια δεν έχει εκφραστεί μόνο στη χώρα μας, με το δημοψήφισμα του 2015 που έλαβε μεγαλύτερες πολιτικές προεκτάσεις, αλλά και στη Βρετανία, με το περίφημο Brexit, και με άλλους όρους σχεδόν σε κάθε χώρα.
Οι Έλληνες γνωρίζουν και ενδιαφέρονται για τις ευρωεκλογές του 2019
Οι Έλληνες είναι οι δεύτεροι πιο ενημερωμένοι πολίτες της Ε.Ε. για τον χρόνο διεξαγωγής των ευρωεκλογών, καθώς το 63% δηλώνει ότι γνωρίζει πότε θα πραγματοποιηθούν, καταγράφοντας αξιοσημείωτη αύξηση 20 μονάδων από την τελευταία μέτρηση. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι αισθητά χαμηλότερος, στο 41%. Σημαντική μείωση 17 μονάδων καταγράφεται σε όσους απαντούν ότι δεν γνωρίζουν την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών (27% από 44%).
Κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (49%) κινούνται τα ποσοστά των Ελλήνων πολιτών που δηλώνουν ότι «είναι πολύ πιθανό να ψηφίσουν», αγγίζοντας το 45%. Το 48% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θεωρεί σημαντική την ψήφο στις ευρωεκλογές και το 33% αρκετά σημαντική. Όσο πλησιάζουμε στις ευρωεκλογές, ενισχύεται η πεποίθηση του Έλληνα πολίτη ότι είναι σημαντικό γι’ αυτόν να προσέλθει στην κάλπη (48% έναντι 41% πριν από έξι μήνες). Τα θέματα που θεωρούν οι Έλληνες ότι πρέπει να συζητηθούν κατά προτεραιότητα στις επικείμενες ευρωεκλογές είναι η οικονομία και ανάπτυξη (82%), η καταπολέμηση της ανεργίας στους νέους (76%) και το μεταναστευτικό (64%).
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε: «Καθώς οριστικοποιούνται οι λεπτομέρειες της συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, τα στοιχεία υπογραμμίζουν την αυξανόμενη εκτίμηση σε όλη την ήπειρο για τα οφέλη που απορρέουν από τη συμμετοχή στην Ε.Ε. Ωστόσο, έχουμε πολλή δουλειά ακόμα. Η συνεχής συνεργασία και αλληλεγγύη σε επίπεδο Ε.Ε. είναι απαραίτητη για να δοθούν απαντήσεις στις ανησυχίες των Ευρωπαίων πολιτών».
Η ανησυχία και ο προβληματισμός που δημιουργείται διεθνώς δεν αντιμετωπίζεται ελαφρά τη καρδία. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως πρόσφατα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος αλλά και ο ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, με κοινό άρθρο τους στην «Καθημερινή» και στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung», απηύθυναν έκκληση για επιστροφή στις θεμελιώδεις αξίες της Ε.Ε.
Απόστολος Ζαβιτσάνος,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»