Η μπλε οικονομία αποκτά συνεχώς όλο και περισσότερους υποστηρικτές, καθώς εκεί διαβλέπουν μία μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία προς αξιοποίηση. Αν και στην Ελλάδα τα παρθένα νερά της μπλε οικονομίας είναι ακόμα προς εξερεύνηση, είναι σίγουρο ότι δεν θα αργήσουν να ανακαλυφθούν.
Η δυναμική που έχει η μπλε οικονομία δεν έχει περάσει απαρατήρητη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς μπορεί να δώσει ώθηση ανάπτυξης στις παράκτιες περιοχές και να συμβάλει στην ανάδειξη νέων επιχειρηματικών πρακτικών. Ήδη από τον Οκτώβριο του 2017 είχε ανακοινωθεί επενδυτικό πακέτο ύψους 14,5 εκατ. ευρώ για την προώθηση της βιώσιμης και σταθερής μπλε οικονομίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως είχε ανακοινωθεί τότε, τα ποσά αυτά θα διανέμονταν ως εξής:
- Επιχορηγήσεις ύψους περίπου 8 εκατ. ευρώσε νεοσύστατες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε σχέδια υψηλών δυνατοτήτων στο πλαίσιο αναδυόμενων τομέων της μπλε οικονομίας ανά την Ε.Ε.
- Επιχορηγήσεις ύψους 2 εκατ. ευρώ για την καλύτερη παρακολούθηση και αντιμετώπιση των θαλάσσιων αποβλήτων, για την παροχή στήριξης σε καινοτόμες τεχνολογίες με σκοπό την παρακολούθηση ή/και την αντιμετώπιση των θαλάσσιων αποβλήτων στα ύδατα που περιβάλλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Επιχορηγήσεις ύψους 3 εκατ. ευρώ για τη διευκόλυνση προγραμμάτων αδελφοποίησης στη λεκάνη της Μεσογείου, όπως μεταξύ ιδρυμάτων ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην μπλε οικονομία και τοπικών αλιευτικών κοινοτήτων.
- Επιχορηγήσεις ύψους 1,5 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων της Μεσογείου.
Πλέον τα ποσά που θα επενδυθούν στον συγκεκριμένο τομέα θα εκτοξευτούν, καθώς, όπως εκτιμάται, πρόκειται για έναν τομέα που παρουσιάζει τεράστιες προοπτικές και που η αξία του ανέρχεται στα 1,3 τρις ευρώ παγκοσμίως, ποσό που αναμένεται ότι θα εκτιναχτεί μέχρι το τέλος της επόμενης δεκαετίας. Γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη διάθεση 6,14 δις ευρώ στο πλαίσιο ενός απλούστερου, πιο ευέλικτου Ταμείου για την ευρωπαϊκή αλιεία και τη θαλάσσια οικονομία.
Οι επενδύσεις που θα γίνουν με σκοπό να καλυφθούν οι νέες θαλάσσιες αγορές, οι τεχνολογίες και οι υπηρεσίες, όπως και η αξιοποίηση της θαλάσσιας ενέργειας, θα φέρει πολλαπλά οφέλη. Παράλληλα θα υπάρξει και τοπική ανάπτυξη, καθώς οι παράκτιες περιοχές θα γίνουν λήπτες σημαντικής –οικονομικής κυρίως– στήριξης, ενώ θα τους παρασχεθεί η δυνατότητα να μετατραπούν μελλοντικά σε κόμβους τεχνολογίας, τεχνογνωσίας, αλλά και να αναπτύξουν διάφορες μορφές τουρισμού.
Όπως τόνισε ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας κ. Καρμένου Βέλα: «Η υγεία και η καλή διαχείριση των ωκεανών αποτελούν προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον αλιευτικό κλάδο και ευρύτερα στην μπλε οικονομία. Ως παγκόσμιος παράγοντας των ωκεανών και πέμπτος μεγαλύτερος παραγωγός ιχθύων και θαλασσινών στον κόσμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τεράστια ευθύνη για την προστασία, τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των ωκεανών και των πόρων τους. Το Ταμείο θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη και στην Επιτροπή να ανταποκριθούν σε αυτή την ευθύνη και να επενδύσουν στη βιώσιμη αλιεία, στην επισιτιστική ασφάλεια, σε μία ευημερούσα θαλάσσια οικονομία και σε υγιείς και παραγωγικές θάλασσες και ωκεανούς».
Ο ταχύτατα αναπτυσσόμενος κλάδος της μπλε οικονομίας
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2016 απασχολούνταν 3,48 εκατ. άνθρωποι, αριθμός που αυξήθηκε κατά 5% σε σχέση με το 2014. Πέρα όμως από την αύξηση της απασχόλησης, η μπλε οικονομία οδήγησε σε αύξηση των μισθολογικών απολαβών και παράλληλα δείχνει ότι θα παίξει σημαντικό ρόλο στο ΑΕΠ των χωρών, αλλά και στην οικονομία της Ε.Ε. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2016 αντιπροσώπευε το 1,3% του ΑΕΠ στην Ε.Ε. των 28, παρότι βρίσκεται στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής της.
Η κατάσταση της Ελλάδας και τα δυνατά χαρτιά της
Η χώρα μας λόγω της θέσης της, αλλά και της τεχνογνωσίας που κατέχει σε θέματα ναυτιλίας, έχει συγκριτικό πλεονέκτημα ώστε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Το πλεονέκτημα της ναυτιλιακής δύναμης –το εφοπλιστικό κεφάλαιο είναι από τα κορυφαία σε όλη την υδρόγειο– μπορεί να διασφαλίσει μία βιώσιμη, υπεύθυνη και ανταγωνιστική μπλε οικονομία.
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ο τομέας της μπλε οικονομίας απασχολεί περισσότερα από 333.500 άτομα, ενώ η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) υπολογίζεται στα 7,2 δις ευρώ. Δείγμα της δυναμικής που έχει ο κλάδος είναι ότι σε σχέση με το 2009 οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 56%, ενώ η ΑΠΑ κατά 21%. Συνολικότερα το ποσοστό συμμετοχής της μπλε οικονομίας στο ΑΠΑ αυξήθηκε κατά 70% από το 2009. Σε αυτή τη θεαματική αύξηση σημαντικό ρόλο έπαιξε ο τουριστικός τομέας, αλλά και οι θαλάσσιες μεταφορές. Αυτή η αύξηση αποτυπώθηκε και στο ΑΕΠ. Αν και το ΑΕΠ της χώρας την περίοδο 2009-2016 μειώθηκε κατά 28,5%, το ποσοστό της μπλε οικονομίας την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 21%.
Τα στοιχεία καταδεικνύουν τη σημασία και τις δυνατότητες που έχει η μπλε οικονομία στην Ελλάδα. Οι ελληνικές Μμε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κλάδους όπως η ναυτιλία, ο ναυπηγοεπισκευαστικός τομέας, ο τουρισμός, η ενέργεια και η αλιεία έχουν μία μοναδική ευκαιρία που ξετυλίγεται αβίαστα μπροστά τους και πρέπει να την αδράξουν. Υπό προϋποθέσεις, αν και εφόσον αξιοποιηθούν κατάλληλα οι επιχειρηματικές κινήσεις, θα συμβάλουν έτσι στην τόνωση της οικονομίας, βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα και κερδίζοντας ένα μεγάλο στοίχημα.
Απόστολος Ζαβιτσάνος,
Δημοσιογράφος – «Στέντορας»