Σκεπτόμενος τη σημαντικότητα του επιχειρηματικού σχεδιασμού και συνεπώς των business plans, η πρώτη μου ενέργεια είναι να θυμηθώ τον Lewis Carroll. Στο βιβλίο του «Οι Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» η Αλίκη φτάνει σε έναν δρόμο ο οποίος χωρίζεται σε παρακλάδια:
– Θα μου πείτε, παρακαλώ, ποια διαδρομή πρέπει να ακολουθήσω από εδώ;
– Αυτό εξαρτάται πολύ από το πού θες να φτάσεις, της είπε η γάτα.
– Δεν με νοιάζει και πολύ το πού, είπε η Αλίκη.
– Τότε δεν έχει σημασία ποιο δρόμο θα πάρεις, είπε η γάτα.
Για μένα αυτή η σκηνή ενσαρκώνει τέλεια τα προβλήματα του να μην έχεις έναν πρωταρχικό στόχο και πλάνο για την επιχείρησή σου. Χωρίς ένα επιχειρηματικό σχέδιο μία επιχείρηση είναι ουσιαστικά στάσιμη και οι καθημερινές της δραστηριότητες είναι πιθανό να είναι τυχαίες και αντιδραστικές, εν αντιθέσει με εκείνες τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ένα καλά σχεδιασμένο επιχειρηματικό σχέδιο.
Επίσης στο μυαλό μου το business plan το έχω θέσει ως συνώνυμο της στρατηγικής. Όπως ανέφερε και ο αυτοκρατορικός στρατηγός της Κίνας Sun Tzu: «κάθε στρατηγός ο οποίος δεν έχει προετοιμάσει στρατηγικά τις κινήσεις του στρατού του σε έναν πόλεμο είναι καταδικασμένος να εξολοθρευτεί». Το business plan αποτελεί ζωτικής σημασίας εργαλείο για κάθε επιχείρηση η οποία σκοπεύει αρχικά να επιβιώσει στον ανταγωνισμό, αλλά και να εδραιωθεί.
Παρακάτω παρουσιάζω μία λίστα με τους πέντε κορυφαίους λόγους για τους οποίους μία επιχείρηση χρειάζεται ένα business plan:
Η χαρτογράφηση της επιχείρησης για το μέλλον
Ένα business plan δεν απαιτείται μόνο για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση κατά τη φάση εκκίνησης, αλλά αποτελεί ζωτική βοήθεια, που θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε καλύτερα την επιχείρησή σας. Με τη δέσμευση των σκέψεών σας σε χαρτί μπορείτε να κατανοήσετε καλύτερα την επιχείρησή σας και επίσης να γράψετε συγκεκριμένα μαθήματα δράσης που πρέπει να ληφθούν για τη βελτίωση της επιχείρησής σας. Ένα σχέδιο μπορεί να περιγράψει λεπτομερώς τα εναλλακτικά μελλοντικά σενάρια και να θέσει συγκεκριμένους στόχους μαζί με τους πόρους που απαιτούνται για την επίτευξη αυτών των στόχων. Με την καλύτερη κατανόηση της επιχείρησής σας και της αγοράς και τον προγραμματισμό του καλύτερου τρόπου λειτουργίας σε αυτό το περιβάλλον θα είστε σε θέση να εξασφαλίσετε τη μακροπρόθεσμη επιτυχία σας.
Η υποστήριξη της επιχείρησης στην ανάπτυξη και στην ασφαλή χρηματοδότηση
Οι περισσότερες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν επενδυτικά ζητήματα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Συχνά οι ευκαιρίες αυτές δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν μόνο από τις ελεύθερες ταμειακές ροές και η επιχείρηση πρέπει να επιδιώξει εξωτερική χρηματοδότηση. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η αγορά χρηματοδότησης είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική, όλοι οι υποψήφιοι δανειστές θα απαιτήσουν πρόσβαση στις πρόσφατες καταστάσεις αποτελεσμάτων (κέρδη και ζημίες της εταιρίας) μαζί με ένα ενημερωμένο επιχειρηματικό σχέδιο. Στην ουσία οι πρώτοι βοηθούν τους επενδυτές να κατανοήσουν το παρελθόν, ενώ το επιχειρηματικό σχέδιο βοηθά να τους δώσουμε ένα παράθυρο για το μέλλον.
Όταν αναζητάτε επενδύσεις στην επιχείρησή σας, είναι σημαντικό να περιγράψετε με σαφήνεια την ευκαιρία, καθώς οι επενδυτές θα θέλουν να μάθουν:
- Γιατί θα ήταν καλύτερα να επενδύσουν στην επιχείρησή σας αντί να αφήσουν χρήματα σε τραπεζικό λογαριασμό ή να επενδύσουν σε άλλη επιχείρηση;
- Γιατί οι άνθρωποι θα ξοδεύουν τα χρήματά τους για να αγοράσουν από την επιχείρησή σας;
Ένα καλογραμμένο επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να σας βοηθήσει να μεταφέρετε αυτά τα σημεία σε υποψήφιους επενδυτές, βοηθώντας τους να αισθάνονται εμπιστοσύνη σε σας και στην πληρότητα με την οποία έχετε εξετάσει μελλοντικά σενάρια. Το πιο κρίσιμο στοιχείο γι’ αυτούς θα είναι σαφής απόδειξη της μελλοντικής ικανότητας της εταιρίας να παράγει επαρκείς ταμειακές ροές για την κάλυψη των υποχρεώσεων του χρέους, ενώ θα επιτρέπεται ταυτόχρονα στην επιχείρηση να λειτουργεί αποτελεσματικά.
Η ανάπτυξη και η προώθηση μίας κοινής πορείας δράσης
Ένα business plan βοηθά μια εταιρία να εκτιμήσει τις μελλοντικές ευκαιρίες και να δεσμευτεί σε μία συγκεκριμένη πορεία δράσης. Με τη δέσμευση του σχεδίου στο χαρτί όλες οι άλλες επιλογές περιθωριοποιούνται και η εταιρία ευθυγραμμίζεται για να επικεντρωθεί σε βασικές δραστηριότητες. Το σχέδιο μπορεί να καθορίσει ορόσημα σε συγκεκριμένα άτομα και τελικά να βοηθήσει τη διοίκηση να παρακολουθεί την πρόοδο. Μόλις γραφτεί, ένα σχέδιο μπορεί να διαδοθεί γρήγορα και θα προκαλέσει επίσης περαιτέρω ερωτήσεις και ανατροφοδότηση από τους αναγνώστες, βοηθώντας να εξασφαλιστεί ένα πιο συνεργατικό σχέδιο.
Ένα business plan αποτελεί βοήθεια στη διαχείριση της ταμειακής ροής
Η προσεκτική διαχείριση των ταμειακών ροών αποτελεί θεμελιώδη απαίτηση για όλες τις επιχειρήσεις. Ο λόγος είναι αρκετά απλός: πολλές επιχειρήσεις αποτυγχάνουν όχι επειδή είναι μη κερδοφόρες, αλλά επειδή τελικά γίνονται αφερέγγυες (δηλαδή δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τα χρέη τους, καθώς καθίστανται ληξιπρόθεσμα). Ενώ το σημείο ισορροπίας, όπου τα συνολικά έσοδα ισούνται με το συνολικό κόστος, είναι ένας πολύ σημαντικός αριθμός για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, όταν μία επιχείρηση λειτουργεί κερδοφόρα, καθίσταται λιγότερο σημαντικός.
Στη συνέχεια η διαχείριση των ταμειακών ροών αποκτά μεγαλύτερη σημασία όταν οι επιχειρήσεις επιδιώκουν επενδυτικές ευκαιρίες όπου υπάρχουν σημαντικές ταμειακές ροές πριν από τις εισροές ταμειακών ροών. Αυτές οι ευκαιρίες πρέπει να εκτιμηθούν έναντι κάθε εποχικής διακύμανσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και του χρονοδιαγράμματος των ροών. Εάν είστε επιχείρηση μόνο μετρητών, μπορείτε να καταθέσετε σε μία τράπεζα το εισόδημά σας άμεσα. Ωστόσο, αν πουλάτε με πίστωση, θα λάβετε τα μετρητά στο μέλλον και συνεπώς ίσως χρειαστεί να πληρώσετε μερικά από τα δικά σας έξοδα πριν αυτά τα έσοδα φτάσουν στον λογαριασμό σας. Αυτό θα ασκήσει περαιτέρω πίεση στη φερεγγυότητα της εταιρίας και επομένως ένα καλά δομημένο business plan θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε εκ των προτέρων τις απαιτήσεις χρηματοδότησης.
Το business plan μπορεί να υποστηρίξει μία στρατηγική έξοδο
Τέλος, σε κάποιο σημείο οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης θα αποφασίσουν ότι είναι καιρός να βγουν από την αγορά. Η εκ των προτέρων εξέταση της πιθανής στρατηγικής εξόδου μπορεί να βοηθήσει στην ενημέρωση και στην καθοδήγηση των σημερινών αποφάσεων. Ο στόχος είναι να ρευστοποιηθεί η επένδυση, οπότε οι ιδιοκτήτες/τρέχοντες επενδυτές έχουν την επιλογή να εξαργυρώσουν όταν το θέλουν.
Οι κοινές στρατηγικές εξόδου περιλαμβάνουν:
- Αρχική δημόσια προσφορά μετοχών (IPO’s)
- Απόκτηση από ανταγωνιστές
- Συγχωνεύσεις
- Οικογενειακή διαδοχή
- Εξαγωγές διαχείρισης
Οι επενδυτικές αποφάσεις μπορούν να ληφθούν στο παρόν με ένα μάτι για το μέλλον μέσω ενός καλά σχεδιασμένου επιχειρηματικού σχεδίου. Για παράδειγμα, εάν η πιο ελκυστική διαδρομή εξόδου φάνηκε η μεταπώληση σε έναν ανταγωνιστή, οι σημερινές αποφάσεις διαχείρισης και επενδύσεων θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την ελκυστικότητα της εταιρίας σε αυτό τον ανταγωνιστή.
Δεδομένου ότι η αξιολόγηση μίας εταιρίας είναι δύσκολη και υποκειμενική, ένα καλογραμμένο business plan θα επισημάνει σαφώς την ευκαιρία για τους εισερχόμενους επενδυτές και την αξία της εταιρίας και θα αυξήσει την πιθανότητα επιτυχούς εξόδου από τον σημερινό ιδιοκτήτη.
Θάνος Μπάμπης,
Αρθρογράφος - maxmag.gr