Χρόνο με τον χρόνο όλο και περισσότεροι Έλληνες στρέφονται προς τις διαδικτυακές αγορές για να αποκτήσουν αυτό που θέλουν. Άλλωστε διαδικτυακά μπορούν να επιλέξουν μέσα από μεγαλύτερη ποικιλία, μέσα από ένα μεγάλο εύρος προϊόντων, πολύ γρηγορότερα, αλλά και να κάνουν πιο εύκολα σύγκριση τιμών και να βρουν αυτό που πραγματικά τους συμφέρει.
Αυτό αποτυπώνεται και σε έρευνα που διενεργήθηκε πρόσφατα από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ). Η έρευνα διεξήχθη με on-line ερωτηματολόγιο την περίοδο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2018 με τη συμμετοχή on-line καταναλωτών. Πραγματοποιείται τα τελευταία 10 χρόνια στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ηλεκτρονικού Εμπορίου. Την επιστημονική επιμέλεια είχαν ο καθηγητής Γεώργιος Δουκίδης, διευθυντής του Εργαστηρίου ELTRUN/ΟΠΑ, και η δρ Κατερίνα Φραιδάκη, διευθύντρια ερευνών του ELTRUN/ΟΠΑ και πρόεδρος του Δ.Σ. του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA).
Τα ελληνικά διαδικτυακά καταστήματα εδραιώνονται όσο περνά ο καιρός
Σύμφωνα με την έρευνα, όλο και περισσότερο έδαφος κερδίζουν τα ηλεκτρονικά καταστήματα, αφού το 85% των Ελλήνων πραγματοποιούν τις αγορές τους διαδικτυακά. Από αυτό το ποσοστό μόλις το 1% ξεκίνησε τις διαδικτυακές αγορές τον τελευταίο χρόνο, το 25% την τελευταία τριετία, κυρίως λόγω της επίδρασης των capital controls και της ανάπτυξης των ψηφιακών πληρωμών, και το 41% έχει ως πάγια τακτική να αγοράζει on-line πριν από το 2010. Η εξοικείωση που έχουμε πλέον ως κοινωνία τόσο με τις χρεωστικές κάρτες όσο και με τις κάρτες Paypal (είναι οι δύο βασικοί τρόποι με τους οποίους πραγματοποιούνται οι αγορές) οδηγεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Ακόμα, το 85% των ερωτηθέντων απάντησε ότι κάνει πάνω από το 80% των ηλεκτρονικών αγορών του σε ελληνικά e-καταστήματα, όταν αυτό το ποσοστό το 2016 βρισκόταν στο 60%. Φυσικά, η συγκεκριμένη εξέλιξη οφείλεται στο ότι όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού εξοικειώνεται με αυτού του είδους τη διαδικασία, που αποτελεί πλέον μέρος της καθημερινότητας, καθώς η παρουσία ηλεκτρονικών καταστημάτων έχει σημαντικά αυξηθεί. Όπως σημειώνει ο GRECA, ο οποίος συνέβαλε στο να πραγματοποιηθεί και φέτος η έρευνα, στην Ελλάδα λειτουργούν πάνω από 7.000 εταιρίες με ηλεκτρονικό κατάστημα.
Όσοι πάντως προτιμούν τα ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού για τις αγορές τους το πράττουν κυρίως για τις φθηνότερες τιμές που αυτά προσφέρουν (47%) και τη διαθεσιμότητα των προϊόντων (39%).
Τι αγοράζουν οι Έλληνες
Στην ερώτηση σε ποιες κατηγορίες προϊόντων/υπηρεσιών πραγματοποίησαν τουλάχιστον μία αγορά μέσω του διαδικτύου το εννιάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018 πρώτη βρέθηκε η διαμονή σε καταλύματα με ποσοστό 50% και ακολούθησαν κατά σειρά οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες (46%), το έτοιμο φαγητό (43%), η ένδυση/υπόδηση (42%), ο εξοπλισμός Η/Υ (41%), οι ηλεκτρονικές συσκευές (40%), τα εισιτήρια για εκδηλώσεις (39%), τα βιβλία (37%), τα οικιακά είδη (36%), τα είδη φαρμακείου (30%), τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας (30%) και οι ασφάλειες (26%).
Η μοναδική αξιοσημείωτη διαφορά σε σχέση με τα περσινά στοιχεία είναι η θέση που καταλαμβάνει η παραγγελία φαγητού, και αυτό γιατί ειδικά τον τελευταίο χρόνο, εκτός του ότι έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις στον συγκεκριμένο κλάδο, έχουν εμφανιστεί και μια σειρά από πλατφόρμες διαθέσιμες στον καταναλωτή.
Ο κύριος λόγος για τον οποίο το κοινό πλέον προτιμά τις αγορές του μέσω του διαδικτύου είναι οι καλύτερες τιμές και οι προσφορές, με το 75% να αναφέρει ότι βρίσκει καλύτερες τιμές, το 52% να σημειώνει ότι με αυτό τον τρόπο μπορεί να κάνει πολύ πιο εύκολα σύγκριση τιμών και το 41% να υποστηρίζει ότι βρίσκει πιο εύκολα νέες προσφορές.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η εύρεση/γκάμα προϊόντων, αφού το 47% αναφέρει ότι βρίσκει προϊόντα που δεν υπάρχουν σε φυσικά καταστήματα, το 38% ότι υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων και το 37% ότι βρίσκει εύκολα προϊόντα από το εξωτερικό.
Στην τελευταία θέση βρίσκουμε λόγους που αφορούν τη διαδικασία/τους χρόνους, αφού το 33% επικαλείται την έλλειψη ελεύθερου χρόνου και το 24% τον καλύτερο προγραμματισμό των αγορών.
Τι δυσκολίες αντιμετωπίζουν
Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές αφορά την παράδοση των προϊόντων και συγκεκριμένα τις υψηλές χρεώσεις παράδοσης των προϊόντων (70%), το ωράριο παραλαβής των προϊόντων (31%) και την παραλαβή ελαττωματικών προϊόντων (15%).
Τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει τα προβλήματα στη βοήθεια που ζητούν μετά την αγορά, με τη δυσκολία κατατοπισμού να απασχολεί το 19% των αγοραστών και τη δυσκολία στην τηλεφωνική επικοινωνία να απασχολεί το 13%.
Είναι τυχαία αυτή η εξέλιξη;
Σήμερα ο ψηφιοποιημένος κόσμος κατακτά συνεχώς μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, καθώς είμαστε όλοι συνδεδεμένοι ανά πάσα στιγμή με ένα πλήθος από ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενώ εργαζόμαστε, ψυχαγωγούμαστε και αγοράζουμε αγαθά on-line.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, με αποτέλεσμα μικρές στην αρχή εταιρίες να αποκομίζουν απίστευτα κέρδη και να μετατρέπονται σε παγκόσμιους κολοσσούς, τα πιο τρανταχτά παραδείγματα των οποίων είναι οι πλατφόρμες E-bay, Amazon και Alibaba.
Οι εταιρίες, από τη μία πλευρά, βλέπουν μια ευκαιρία να μειώσουν το κόστος, αλλά και να προσεγγίσουν πολύ περισσότερο κόσμο με τα διαδικτυακά καταστήματα. Σύμφωνα με πληροφορίες από τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, μεγάλες εταιρίες του χώρου σχεδιάζουν να κλείσουν τα φυσικά καταστήματά τους την επόμενη δεκαετία, μια και είναι οικονομικά ασύμφορα. Ο βασικότερος λόγος για τον οποίο συνεχίζουν να τα κρατούν ανοιχτά είναι ότι μια ολόκληρη γενιά δεν έχει καμία εξοικείωση με on-line ενέργειες, όπως είναι η αγορά προϊόντων και η πληρωμή λογαριασμών. Οι καταναλωτές, από την άλλη, βλέπουν σε όλα αυτά μια ευκαιρία να βρίσκουν τα προϊόντα που χρειάζονται πιο γρήγορα, πιο εύκολα και στην καλύτερη δυνατή τιμή.
Απόστολος Ζαβιτσάνος,
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»