Δύο κόσμους που βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους επιχειρεί να φέρει κοντά η κυβέρνηση και γι’ αυτό τον λόγο ρίχνει γέφυρες μεταξύ γεωργίας και νέων τεχνολογιών. Ξεχάστε ό,τι ξέρατε για τον κλάδο της γεωργίας, καθώς σύντομα οι γεωργοί θα μπορούν να παράγουν με τη βοήθεια των tablets, των smartphones και των υπολογιστών. Ο λόγος για το πρόγραμμα της έξυπνης γεωργίας που έχει προκηρύξει η κυβέρνηση και που αναμένεται να αλλάξει άρδην το τοπίο στον αγροτικό κόσμο.
Στόχος του προγράμματος είναι να βελτιωθεί η ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος και να αυξηθεί η παραγωγή μέσα από την πιο σωστή, πιο άμεση και πιο συνεπή αντιμετώπιση των αναγκών των καλλιεργειών σε λίπανση, άρδευση κ.ά. Οφέλη θα υπάρχουν και για το περιβάλλον, καθώς θα υπάρχει ορθολογικότερη χρήση φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και νερού. Ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών & Ενημέρωσης Νίκος Παππάς είχε δηλώσει στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας «Γαία Επιχειρείν» στη Θεσσαλονίκη: «Τώρα που η χώρα βγαίνει από το πρόγραμμα διάσωσης, είναι χρέος μας να ενδυναμώσουμε τις ψηφιακές δεξιότητές μας για να γυρίσουμε σελίδα στην κατεύθυνση της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης. (…) Τα προγράμματα ευφυούς ψηφιακής γεωργίας και κτηνοτροφίας μπορούν να οδηγήσουν σε ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο, η εφαρμογή του οποίου θα φέρει αύξηση στα εισοδήματα, μείωση του κόστους, βελτίωση των προϊόντων και της παραγωγικότητας και νέες θέσεις εργασίας».
Ο ίδιος στη συνέχεια έκανε ιδιαίτερη μνεία στην «οικογένεια» ευρωπαϊκών δορυφόρων «Κοπέρνικος», για την οποία είπε: «Η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη να αξιοποιήσει πλήρως το εν λόγω πρόγραμμα για να βελτιστοποιήσει τις δυνατότητες της έξυπνης γεωργίας και να επιταχύνει την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στον αγροτικό τομέα».
Τι είναι το πρόγραμμα «Κοπέρνικος»
Το πρόγραμμα «Κοπέρνικος», που παλαιότερα ήταν γνωστό ως Global Monitoring for Environment & Security (GMES), αποτελεί συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Ουσιαστικά πρόκειται για μια οικογένεια ευρωπαϊκών δορυφόρων που συλλέγει σημαντικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για τη γεωργία, την κλιματική αλλαγή και μια σειρά ακόμα τομέων. Μέσω του προγράμματος οι αγρότες θα μπορούν να έχουν ασφαλέστερες προβλέψεις για την απόδοση των αγροτικών καλλιεργειών και μια γενική εικόνα της εξέλιξης των καλλιεργειών τους. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 450.000 αγρότες θα μπορούν να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και έτσι να παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή τα χωράφια τους.
Όπως δήλωσε ο υπουργός, «με βάση τον σχεδιασμό εντός του 2019, θα ξεκινήσει η εγκατάσταση 6.500 επίγειων σταθμών, που θα παρακολουθούν καλλιέργειες σε 15 εκατ. στρέμματα, θα συλλέγουν δεδομένα για το έδαφος, τον αέρα και το νερό, τα οποία στη συνέχεια θα αξιοποιούμε ώστε να δίνονται συμβουλές κομμένες και ραμμένες στα μέτρα κάθε χωραφιού. Οι αγρότες θα μπορούν να λαμβάνουν με ένα απλό μήνυμα στο κινητό τους ενημερώσεις για ακραία καιρικά φαινόμενα και συμβουλές άρδευσης, καθώς και προστασίας της παραγωγής τους. Τα δεδομένα που θα συλλέγονται θα είναι ανοιχτά για ακαδημαϊκούς σκοπούς και, με κάποιου είδους συνεργασία, για τον ιδιωτικό τομέα».
Πρακτικά θα γίνει μια μεγάλη χαρτογράφηση στα αγροκτήματα προκειμένου να υπάρχει αδιάλειπτα μια ξεκάθαρη εικόνα της κατάστασής τους. Για τον σκοπό αυτό θα επιστρατευτούν ηλεκτρονικοί υπολογιστές, παγκόσμια συστήματα εντοπισμού θέσης, γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών, drones, ακόμα και δορυφόροι. Σύμφωνα με τον κ. Παππά, «η δράση της ευφυούς γεωργίας όπου έχει εφαρμοστεί πιλοτικά έχει αποφέρει μείωση κόστους για τους αγρότες ως 45%».
Οι 6.500 επίγειοι σταθμοί θα έχουν αισθητήρες μέτρησης εδαφικών και μετεωρολογικών παραμέτρων. Θα είναι φορητοί, θα διαθέτουν ενεργειακή αυτονομία και θα είναι ανθεκτικοί στα καιρικά φαινόμενα. Τα δεδομένα θα συλλέγονται, θα αποστέλλονται σε cloud πλατφόρμα και θα αποθηκεύονται εκεί, όπου θα γίνεται η επεξεργασία και η ανάλυσή τους για να επιστρέψουν με τη μορφή συμβουλών προς τον αγρότη.
Ο σχεδιασμός δείχνει ότι θα καλυφθούν και οι 13 Περιφέρειες και το πρόγραμμα θα βρίσκεται διαρκώς σε συνεργασία με τους υφιστάμενους μετεωρολογικούς σταθμούς της ΕΜΥ. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η πλατφόρμα θα διασυνδέει παραγωγούς, γεωργικούς συμβούλους, ερευνητικά ιδρύματα, τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους φορείς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εκπαίδευση των ωφελουμένων, η οποία θα γίνεται με ημερίδες σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς. Παράλληλα θα υπάρχει και on-line επιμόρφωση με συνεχή υποστήριξη μέσω της πλατφόρμας.
Το πρόγραμμα, φυσικά, εντάσσεται σε κατευθύνσεις της Ε.Ε., που εδώ και καιρό αναζητά τρόπους προκειμένου να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που συνδέεται με τα γεωργικά προϊόντα. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν στα χωράφια θα μπορούν να βοηθήσουν τους γεωργούς να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, 10% εκ των οποίων προέρχονται από τη γεωργία της Ε.Ε. Παράλληλα αναμένεται ότι με τη χρήση αυτών των τεχνολογιών θα μειωθούν σημαντικά οι τιμές στα αγροτικά προϊόντα. Και βέβαια, αν συνεχιστεί η διεύρυνση της εφαρμογής της τεχνολογίας και συνολικότερα του IoT (internet of things) στον αγροτικό κλάδο, θα υπάρχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη, καθώς θα ωφεληθεί πληθώρα κλάδων και ειδικοτήτων.
Να σημειώσουμε ότι το πρόγραμμα τρέχει από τα Υπουργεία Ψηφιακής Πολιτικής και Αγροτικής Ανάπτυξης, τα οποία εκτιμούν ότι οι ωφελούμενοι από τις υπηρεσίες μπορεί να φτάσουν μέχρι το 1 εκατομμύριο. Το συνολικό κονδύλι ανέρχεται στα 33,5 εκατομμύρια ευρώ και η χρηματοδότηση γίνεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Απόστολος Ζαβιτσάνος
Δημοσιογράφος-«Στέντορας»